Wsparcie w codziennej opiece nad osobą chorą, pomoc w usunięciu barier, sfinansowanie usług asystenta – to niektóre z zadań, jakie będą finansowane w 2019 r. z pieniędzy Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (SFWON). Ich listę ogłosiło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Przeznaczono na to 647 mln zł.
Przedstawiony przez resort plan liczy sześć pozycji. Pierwsza z nich to pakiet trzech programów, które składają się na zadania związane z zapewnianiem opieki. Jeden z nich dotyczy opieki wytchnieniowej, a więc od dawna wyczekiwanego rozwiązania, które było przewidziane jeszcze w programie „Za życiem”, ale do tej pory nie zostało wdrożone. W założeniach ma ona sprowadzać się do tego, że w okresie czasowej niemożności zajmowania się osobą niepełnosprawną przez jej opiekuna, np. z uwagi na chorobę lub chęć skorzystania z wypoczynku, będzie zapewniona alternatywna forma opieki. Środki z funduszu trafią też m.in. na dofinansowanie działania realizowanego przez gminy, czyli usług opiekuńczych. Resort już teraz przekazuje samorządom pieniądze na ten cel poprzez program „Opieka 75+”, natomiast tutaj ma on obejmować osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, które jeszcze nie skończyły wspomnianego wieku.
Kolejnym punktem planu SFWON jest program pod nazwą „Mój dom”, na który również mają się składać trzy elementy. Pierwszy to tworzenie centrów opiekuńczo-mieszkalnych dla osób z autyzmem oraz niepełnosprawnościami sprzężonymi, w których będą miejsca całodobowego pobytu, drugi zaś zakłada możliwość uzyskania dofinansowania na pokrycie wydatków związanych z usuwaniem barier architektonicznych w budynkach mieszkalnych. Natomiast trzecia część składowa tego zadania mówi o dopłatach do najmu mieszkań oraz dostosowania ich do potrzeb niepełnosprawnych.
Z funduszu solidarnościowego mają być finansowani asystenci osób z dysfunkcjami zdrowotnymi oraz dostosowanie stron i aplikacji internetowych, a także dostęp do szybkiego internetu. Ponadto plan uzupełniają dwa zadania, za które będą odpowiadać resorty: zdrowia i środowiska. Będą to specjalne świadczenia medyczne z zakresu rehabilitacji oraz sfinansowanie likwidacji barier w ośmiu parkach narodowych.
– Niestety trudno tu mówić o jakimś planie działania, mamy do czynienia jedynie z hasłami i mało konkretnymi obietnicami. Nie wiadomo, na czym będzie polegać opieka wytchnieniowa czy asystentura dla osoby niepełnosprawnej – mówi dr Agnieszka Dudzińska z Instytutu Nauk Politycznych PAN.
Doktor Paweł Kubicki reprezentujący Kongres Osób z Niepełnosprawnościami dodaje, że jakkolwiek zawartość planu stanowi do pewnego stopnia odpowiedź na postulaty kierowane przez środowiska niepełnosprawnych, to podstawowym problemem jest to, że pieniądze mają być przyznawane w trybie konkursowym. – Trudno w takim przypadku mówić o stabilnym źródle finansowania, jaki daje ustawa czy rozporządzenie. Tutaj będziemy mieć konkursy, w których gminy czy organizacje pozarządowe raz wygrają, a raz nie. W poszczególnych latach mogą też zmieniać się kryteria udzielania dotacji. W efekcie będzie duża niepewność co do tego, czy np. osoba, która w tym roku będzie przez kilka miesięcy miała asystenta, nie straci go z początkiem 2020 r. – podkreśla.