Przedsiębiorca będzie musiał wybrać: albo prowadzi hurtownię farmaceutyczną, albo działalność leczniczą. Prowadzenie obrotu hurtowego lekami i np. przychodni będzie zabronione. A ci, którzy już teraz łączą te biznesy, z jednego z nich będą musieli zrezygnować. Nowe przepisy mają bowiem w praktyce obowiązywać z mocą wsteczną.
Taka regulacja została dodana do projektu nowelizacji ustawy – Prawo farmaceutyczne, który pierwotnie miał zmienić wyłącznie kwestie techniczne. Ministerstwo Zdrowia uznało jednak, że przy okazji uderzy w podmioty zajmujące się nielegalnym wywozem leków.
W ostatnich kilkunastu miesiącach coraz rzadziej do tego procederu wykorzystywane są apteki. Przestępcy dostrzegli, że łatwiej jest wywozić leki za pośrednictwem przychodni zakładanych w celu realizowania nielegalnej działalności. A to dlatego, że tak jak prawo pozwalało inspektorom farmaceutycznym kontrolować apteki, tak do kontroli przychodni nie mieli już uprawnień. Ustawodawca to zmienił w ramach nowelizacji, która weszła w życie 15 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 960), przyznając dodatkowe uprawnienia inspektorom. Rzecz w tym, że i tak większość z nich nie może sprawdzić przychodni, gdyż... drzwi do nich są zawsze zamknięte. Placówki założone w celu wywozu leków nie czekają przecież na pacjentów.
Model prowadzenia jednocześnie hurtowni farmaceutycznej i przychodni w świetle obowiązujących przepisów ułatwia nielegalny wywóz leków. Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 3 prawa farmaceutycznego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2142 ze zm.) produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne są wydawane z apteki ogólnodostępnej przez farmaceutę lub technika farmaceutycznego w ramach jego uprawnień zawodowych na podstawie zapotrzebowania zgłoszonego przez podmiot wykonującego działalność leczniczą. Przedsiębiorca prowadzący działalność leczniczą i jednocześnie hurtownię farmaceutyczną nabywa więc deficytowe produkty w aptekach w ramach działalności leczniczej. Następnie, posługując się już zezwoleniem na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej, sprzedaje leki poza granice kraju. Dochodzi więc do zabronionego prawem wywozu leków deficytowych, ale bez prowadzenia czynności operacyjnych przez służby wykrycie tego jest w zasadzie niemożliwe.
Stąd koncepcja, by zabronić łączenia prowadzenia hurtowni i placówki medycznej.
„Brak przepisu zakazującego łączenia działalności polegającej na hurtowym obrocie produktami leczniczymi z prowadzeniem działalności leczniczej stanowi istotną lukę prawną, biorąc pod uwagę fakt, iż jest zakazane łączenie wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty z prowadzeniem apteki (obrót detaliczny)” – zaznacza w uzasadnieniu do zmiany Ministerstwo Zdrowia.
Jednocześnie nowelizacja nie powinna być zagrożeniem dla większości uczciwych przedsiębiorców. Legalnie działające firmy łączące działalność w zakresie hurtowego obrotu lekami i prowadzenia przychodni można policzyć na palcach jednej ręki.
Etap legislacyjny
Projekt przekazany do Stałego Komitetu Rady Ministrów