Tak przewiduje nowa wersja projektu nowelizacji ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 49), którą Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało do rozpatrzenia na Stały Komitet Rady Ministrów. Podstawowym celem tego projektu ustawy jest wprowadzenie przepisów, które umożliwią sądom korzystanie z danych zawartych w elektronicznym centralnym rejestrze pieczy zastępczej przy poszukiwaniu wolnego miejsca dla dziecka, które wymaga umieszczenia w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Musi być uwzględniona zgoda powiatu i rodziny zastępczej

Wspomniany rejestr, na który składa się kilka wykazów zawierających informacje m.in. o rodzinach zastępczych oraz kandydatach zakwalifikowanych do pełnienia roli opiekunów, został uruchomiony 15 stycznia br. Natomiast projekt nowelizacji ustawy o pieczy resort rodziny przedstawił jeszcze w listopadzie 2024 r. Jednak prace nad kształtem regulacji przeciągały się z uwagi na konieczność przeprowadzenia dodatkowych uzgodnień z Ministerstwem Sprawiedliwości (MS) oraz Urzędem Ochrony Danych Osobowych (UODO), tak aby zaproponowane rozwiązania zapewniały odpowiednie bezpieczeństwo w udostępnianiu i przetwarzaniu pochodzących z rejestru informacji. Dlatego w porównaniu do pierwotnej wersji projektu jego nowe brzmienie zostało w tym zakresie uszczegółowione i doprecyzowane.

Przewidziana w nim procedura postępowania zakłada, że prezes sądu lub upoważniony przez niego pracownik będzie zasięgał informacji o miejscach w pieczy zastępczej w określonych w przepisach wykazach składających się na centralny rejestr pieczy zastępczej. Następnie ta osoba będzie musiała zwrócić się o potwierdzenie możliwości umieszczenia dziecka w wybranym miejscu do starosty lub upoważnionego przez niego kierownika, albo innego pracownika PCPR. Przy takim potwierdzeniu, urzędnik będzie musiał uwzględnić zgodę, o której mowa w art. 36 ustawy o pieczy zastępczej – zgodnie z tym przepisem umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka następuje po uzyskaniu zgody odpowiednio rodziców zastępczych lub osoby prowadzącej taki dom. Pod uwagę będzie też musiała być brana zgoda powiatu w wypadku dziecka pochodzącego z terenu innego samorządu. Przepisy wskazują bowiem, że może on się na to nie zgodzić, jeśli takie dzieci zajmują więcej niż 25 proc. ogółu miejsc w rodzinnej pieczy zastępczej, którymi dysponuje.

Udostępnianie danych z rejestru pod kontrolą

Jednocześnie w praktyce będzie to wyglądać tak, że resort rodziny będzie udostępniał dane pochodzące z centralnego rejestru pieczy zastępczej MS, a ten resort będzie za pośrednictwem swojego systemu teleinformatycznego przekazywał je sądom. Co istotne, w tym systemie przez pięć lat będą przechowywane informacje obejmujące m.in. login pracownika sądu, sygnatury sprawy, w związku z którą korzystał z rejestru, zakres danych, o które wysyłał zapytanie, oraz daty uzyskania odpowiedzi. Ze względu na konieczność wdrożenia odpowiednich rozwiązań technicznych w systemach należących do MRPiPS i MS, a także przeprowadzenia szkoleń dla pracowników nowe przepisy wejdą w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw. ©℗

Podstawa prawna

Etap legislacyjny

Projekt ustawy skierowany na Stały Komitet Rady Ministrów