Dyrektor szkoły może stracić pracę z dnia na dzień

W grudniu 2020 r. burmistrz miasta, który był organem prowadzącym szkoły podstawowej, został poinformowany przez audytora zewnętrznego, że ustalono fakty wskazujące na podejrzenie popełnienia przestępstwa w tej placówce przez główną księgową.

Zarzut dotyczył wykonania bezpodstawnie kilkudziesięciu przelewów z rachunku szkoły, na którym były gromadzone pieniądze zakładowego funduszu socjalnego. W efekcie prokuratura wszczęła w tej sprawie śledztwo. Okazało się, że przelewy opiewały na kwotę ponad 2,8 mln zł. Wskutek prowadzonych czynności ustalono, że nielegalne przelewy były autoryzowane w systemie bankowym przez dyrektor szkoły i główną księgową, a nielegalne pobrania zawierały podpisy głównej księgowej oraz dyrektorki, jako dysponentek środków publicznych na rachunkach bankowych szkoły. Narzędzia autoryzacyjne głównej księgowej i dyrektor były przechowywane w gabinecie księgowości w szafie pancernej. Główna księgowa miała dostęp do pendrive’a dyrektor. Znała login i hasło przełożonej.

Dyrektor szkoły został nagle odwołany

Z tego powodu burmistrz 31 marca 2021 r. odwołał dyrektor szkoły ze stanowiska. Wcześniej zwrócił się w tej sprawie o opinię do kuratora oświaty. Zarzucił odwoływanej brak nadzoru nad prawidłowym organizowaniem finansowej obsługi szkoły i niewłaściwe zabezpieczenie narzędzi autoryzacyjnych, co doprowadziło do autoryzowania nielegalnych przelewów w systemie bankowym.

Zwolniona dyrektor odwołała się od tej decyzji do sądu administracyjnego. Ten jednak oddalił jej skargę. Sprawa trafiła też do sądu pracy w I instancji. Główny zarzut wobec burmistrza dotyczył tego, że nie było podstaw do nagłego odwołania dyrektor w trakcie roku szkolnego.

Sąd I instancji wskazał, że roszczenie o przywrócenie do pracy jest niezasadne. Podobnie uznał też sąd II instancji, który powołał się na art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.). Zgodnie z nim organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce, może odwołać go w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty. Sąd wskazał, że w jego ocenie przypadki szczególnie uzasadnione to takie, w których nie jest możliwe dalsze pełnienie przez nauczyciela funkcji kierowniczej z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego i dalszego funkcjonowania szkoły.

Sądy zgodne z decyzją burmistrza

Zdaniem sądu dyrektor swoim zachowaniem wręcz ułatwiła bezpodstawny wypływ środków publicznych na prywatny rachunek bankowy podległej jej pracownicy, przyczyniając się w ten sposób do powstania szkody wielkich rozmiarów. Postawa odwołanej kobiety dowodziła, że nie była ona świadoma naganności własnego postępowania. To prowadzi do wniosku, że powódka nie jest osobą gwarantującą bezpieczeństwo środków publicznych, a dalsze zajmowanie przez nią stanowiska dyrektora szkoły zagrażałoby jej funkcjonowaniu. W ocenie sądu zarzuty braku nadzoru nad prawidłowym organizowaniem finansowej obsługi szkoły oraz niewłaściwego zabezpieczenia narzędzi autoryzacyjnych należą do kategorii przypadków szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt 2 prawa oświatowego.

Zwolniona dyrektor wniosła skargę kasacyjną do SN, który jednak wskazał, że skarżąca podchodziła do swoich obowiązków dyrektora szkoły w zakresie gospodarki finansowej w sposób dość niefrasobliwy i nieodpowiedzialny, gdy się weźmie pod uwagę, że oznaczało to także naruszenie bezpieczeństwa wydatkowania środków publicznych. Świadczy o tym to, że księgowa znała hasło i login dyrektor. SN orzekł, że burmistrz po otrzymaniu informacji od zewnętrznego audytora o nieprawidłowościach miał prawo do podjęcia natychmiastowych kroków w postaci odwołania w trakcie roku szkolnego dyrektora. ©℗

orzecznictwo