Czy naklejki wystarczą, by powiadomić właścicieli nieruchomości o nieprawidłowej segregacji odpadów

Zgodnie z art. 6ka ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.c.p.g.) w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych podmiot odbierający odpady komunalne przyjmuje je jako niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i powiadamia o tym wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz właściciela nieruchomości.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta na podstawie tego powiadomienia wszczyna postępowanie w sprawie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W wydanej w ramach tego postępowania decyzji włodarz określa wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za miesiąc lub miesiące, a w przypadku domków letniskowych i działek rekreacyjnych (czyli nieruchomości, o których mowa w art. 6j ust. 3b u.c.p.g.), za rok, w których nie dopełniono obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Stosuje przy tym stawki opłaty podwyższonej (czyli opłaty, o której mowa w art. 6k ust. 3 u.c.p.g.).

Czy trzeba powiadomić mieszkańca o nieprawidłowej segregacji

Obowiązek powiadomienia właściciela nieruchomości został wprowadzony w 2019 r. ustawą z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja).

W uprzednio obowiązującym stanie prawnym podmiot odbierający odpady powiadamiał jedynie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Zmiana na mocy nowelizacji była zatem istotna. Powiadomienie właściciela nieruchomości pełni funkcję informacyjno-prewencyjną, co potwierdziło najnowsze orzecznictwo (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 czerwca 2024 r.; sygn. akt III SA/Wa 749/24).

Właściciel nieruchomości otrzymuje informację o stwierdzeniu nieprawidłowej segregacji odpadów i odbiorze tych odpadów jako zmieszanych, dzięki czemu może podjąć działania, aby wyeliminować w przyszłości ewentualne uchybienia w tym zakresie i zapobiec ponoszeniu większych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Jakie jest stanowisko sądów na temat sposobu powiadomienia poprzedzającego nałożenie opłaty podwyższonej?

W orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, iż powiadomienie właściciela powinno nastąpić niezwłocznie po stwierdzeniu faktu niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych i przyjęciu ich jako niesegregowanych. Mając na uwadze prewencyjną funkcję powiadomienia, stanowisko należy uznać za trafne.

W praktyce niektóre firmy odbierające odpady komunalne powiadamiają właścicieli nieruchomości o braku segregacji, przyklejając naklejkę na pojemniku. Uważają, że skoro obowiązujące przepisy nie określają formy i terminu powiadomienia przez podmiot odbierający odpady organu i właściciela nieruchomości o niedopełnieniu obowiązku selektywnej zbiórki odpadów, to nie ma podstaw do twierdzenia, że przez naklejki informacyjne nie spełnia obowiązku, o którym mowa w art. 6ka ust. 1 u.c.p.g. Argumentują, że przyklejenie naklejki na pojemniku jest odpowiednim sposobem powiadomienia właściciela nieruchomości o nieodebraniu odpadów, gdyż gwarantuje to szybkie przekazanie informacji, co jest niezbędne przy gospodarce odpadami, które muszą być na bieżąco usuwane. Pozwala to też na szybką reakcję polegającą na podjęciu środków zapobiegających dalszym naruszeniom, a ponadto stosowna informacja trafia bezpośrednio i natychmiast do mieszkańców, którzy na co dzień korzystają z pojemnika.

Jednak praktyka stosowania naklejek została zakwestionowana przez sądy administracyjne, np. przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 30 października 2024 r. (sygn. akt. III FSK 492/24) i 28 lutego 2025 r. (sygn. akt. III FSK 1174/23).

Sądy przyznały, że przepisy u.c.p.g. nie określają formy powiadomienia organu i właściciela nieruchomości przez podmiot odbierający odpady o niedopełnieniu obowiązku selektywnej zbiórki odpadów. Zdaniem NSA, naklejka nie spełnia jednak określonego w art. 6ka ust. 1 wymogu powiadomienia właściciela nieruchomości.

Dlaczego powiadomienie poprzez naklejki na kubłach na śmieci jest nieprawidłowe

Zdaniem sądów podmioty stosujące tę formę powiadomienia nie biorą pod uwagę tego, że właściciel nieruchomości nie ma obowiązku dokonywania codziennego przeglądu miejsc gromadzenia odpadów, a także i tego, że naklejka nie daje gwarancji, iż pochodzi od podmiotu uprawnionego, albo że może być usunięta, zanim właściciel ją dostrzeże. W związku z tym w sytuacjach, w których brak jest prawidłowego powiadomienia właściciela nieruchomości, sądy uchylają decyzje o nałożeniu opłaty z zastosowaniem podwyższonej stawki, np. WSA w Olsztynie w wyrokach z 24 kwietnia 2025 (sygn. akt I SA/Ol 139/25) i 16 kwietnia 2025 r. (sygn. akt I SA/Ol 136/25 i I SA/Ol 137/25), WSA w Warszawie w wyroku z 6 kwietnia 2024 r. (sygn. akt III SA/Wa 749/24). ©℗