Ponoszenie opłaty za żłobek lub klub dziecięcy, gdy dziecko jest nieobecne, nie narusza przepisów

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Kielcach, do którego trafiła skarga wojewody świętokrzyskiego na uchwałę podjętą przez radnych gminy w sprawie utworzenia klubu dziecięcego oraz nadania mu statutu. Zastrzeżenia organu nadzoru wzbudziły dwa zapisy, jakie znalazły się w statucie. Pierwszy z nich stanowił, że miesięczna opłata za pobyt dziecka w placówce jest stała i nie podlega zwrotowi. Drugi zaś wskazywał, że jest ona należna również w przypadku nieobecności dziecka w klubie, chyba że absencja jest spowodowana względami organizacyjnymi związanymi z jego funkcjonowaniem, w tym wynikającymi z odrębnych przepisów.

Opłata za pobyt powinna być zróżnicowana

Zdaniem wojewody wprowadzenie takiej regulacji, która przewiduje, że rodzic zobowiązany jest do zapłaty tej samej kwoty niezależnie od liczby dni obecności dziecka w klubie, jest niezgodne z art. 11 ust. 2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338 ze zm.). Przepis ten wymienia kwestie, które powinny być ustalone w statucie żłobka lub klubu dziecięcego. Jedną z nich jest – o czym mówi jego pkt 4 – są zasady określania opłat za pobyt i wyżywienie dziecka w placówce, gdy jest ono nieobecne. W ocenie wojewody radni gminy w nieprawidłowy sposób wypełnili delegację ustawową do wydania uchwały dotyczącej statutu, bo pominęli ten obligatoryjny jego element. Dodał przy tym, że przyjęcie regulacji, która zakłada wnoszenie opłaty, gdy dziecko jest nieobecne, nie może być potraktowane jako spełnienie wymogu z art. 11 ust. 2 pkt 4. Należność powinna być bowiem zróżnicowana dla dzieci, które przebywają w żłobku lub klubie dziecięcym w danym okresie lub w nim ich nie ma, niezależnie od przyczyny – czy jest nią zamknięcie placówki przez gminę czy choroba dziecka uniemożliwiająca mu przebywanie wśród rówieśników.

Sąd orzekł, że naruszenia przepisów nie było

Jednak WSA nie zgodził się z zarzutami wojewody i skargę oddalił. Stwierdził, że art. 11 ust. 2 pkt 4 ustawy nie definiuje pojęcia pobytu dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym. Nie zawiera też żadnych przesłanek, którymi należy kierować się przy jego interpretacji. To oznacza, że przepisy regulujące zasady ustanawiania opłaty za pobyt i wyżywienie, gdy dziecko jest nieobecne, zostały w dużej mierze pozostawione samodzielności organów stanowiących gmin, które o nich decydują. Dlatego, jak podkreślił WSA, na gruncie przepisów ustawy brak jest podstaw do wąskiego rozumienia powyższego pojęcia jako faktycznego przebywania dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym, jak przyjął to wojewoda.

Ponadto sąd powołał się na orzecznictwo, z którego wynika, że opłata za pobyt dziecka w placówce może być tak do pewnego stopnia skalkulowana, aby uwzględniać gotowość do świadczenia usług oraz koszty jej utrzymania. Dodał, że mimo nieobecności dziecka gmina ponosi koszty związane m.in. z wynagrodzeniami personelu, wywozu śmieci czy opłat za media. Z tych powodów, w ocenie WSA, przepisy ustawy nie sprzeciwiają się możliwości ustalenia opłaty ryczałtowej za korzystanie z żłobka lub klubu dziecięcego, gdy dziecko przejściowo nie zajmuje swojego miejsca w placówce.