Stawek opłaty miejscowej i uzdrowiskowej nie można uzależniać od wieku i niepełnosprawności turystów

Burmistrz przygotowuje projekt uchwały w sprawie opłaty miejscowej i uzdrowiskowej na 2025 r. Czy może w niej ustalić obniżone stawki, np. dla dzieci do 15. roku życia oraz dla osób niepełnosprawnych? Stawkę dla osób do 15. roku życia włodarz planuje obniżyć z 4,50 zł do 2,50 zł, a dla niepełnosprawnych do 3 zł.

Nie, takie różnicowanie podmiotowe stawek nie jest dozwolone.

Kompetencje rady

Na ustalenie w gminie opłat miejscowej oraz uzdrowiskowej pozwala art. 17 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.). W myśl jego ust. 1 opłatę miejscową rada gminy może ustalić w miejscowościach, które:

• mają korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach,
• znajdują się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej na zasadach określonych w ustawie o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych.

Opłatę miejscową pobiera się od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych – za każdą rozpoczętą dobę pobytu.

Z kolei opłatę uzdrowiskową pobiera się od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska (art. 17 ust. 1a u.p.o.l.). Pobiera się ją również za każdą rozpoczętą dobę pobytu.

Z art. 17 ust. 2 u.p.o.l. wynika, że opłaty miejscowej oraz opłaty uzdrowiskowej nie pobiera się:

• pod warunkiem wzajemności – od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• od osób przebywających w szpitalach,
• od osób niewidomych i ich przewodników,
• od podatników podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowości, w której pobiera się opłatę miejscową albo uzdrowiskową,
• od zorganizowanych grup dzieci i młodzieży szkolnej.

Ponadto zgodnie z art. 17 ust. 2a u.p.o.l. od osób, od których pobierana jest opłata uzdrowiskowa, nie pobiera się opłaty miejscowej.

Stawki

W uchwale rada gminy określić musi m.in. zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w u.p.o.l.

Z art. 19 pkt 1 lit. b i c u.p.o.l. wynika, że:

• stawka opłaty miejscowej w miejscowościach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1, nie może przekroczyć 3,31 zł dziennie,
• stawka opłaty miejscowej w miejscowościach mających status obszaru ochrony uzdrowiskowej nie może przekroczyć 4,67 zł dziennie,
• stawka opłaty uzdrowiskowej nie może przekroczyć 6,38 zł dziennie.

Stawki te są corocznie określane na podstawie obwieszczeń. Na 2025 r. obowiązują stawki określone obwieszczeniem ministra finansów z 25 lipca 2024 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2025.

Z kolei w myśl art. 19 pkt 3 u.p.o.l. rada gminy w drodze uchwały może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłat lokalnych.

Co mówi orzecznictwo

Na temat możliwości różnicowania stawek opłaty uzdrowiskowej i miejscowej wypowiedziało się Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie w uchwale z 5 listopada 2024 r. (nr XXVII/1416/2024). RIO weryfikowała uchwałę rady gminy w sprawie opłaty uzdrowiskowej i miejscowej. Ustaliła, że w analizowanej uchwale radni wprowadzili zróżnicowane kwotowo stawki dla różnych grup, m.in. ich wysokość zależała od wieku osób, stopnia niepełnosprawności lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, niezdolności do pracy. RIO stwierdziła, że art. 19 pkt 3 u.p.o.l. przyznaje organowi stanowiącemu uprawnienia do określenia w uchwale innych niż wymienione w ustawie zwolnień o charakterze przedmiotowym, jednak nie daje możliwości różnicowania podmiotowego.

Izba przypomniała, że podobne stanowisko wynika z orzecznictwa sądowego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 9 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Gd 167/14) podkreślił, że „rada gminy została upoważniona do ustalenia stawek w wysokości mniejszej niż podstawowa tylko co do przedmiotu, a zwolnienia podmiotowe zostały uregulowane w ustawie”. Natomiast WSA w Szczecinie w wyroku z 5 maja 2022 r. (sygn. akt I SA/Sz 142/22) wskazał, że w odniesieniu do opłaty miejscowej niedopuszczalne jest obniżenie stawki tej opłaty dla emerytów, rencistów, czy dzieci do 6. roku życia.

Finalnie lubelska RIO uznała, że rada gminy, ustalając zróżnicowane stawki opłat w zależności od wieku osoby uiszczającej opłatę oraz osób niepełnosprawnych, całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji, wykroczyła poza kompetencje ustawowe, naruszając tym samym art. 17 oraz art. 19 pkt 3 u.p.o.l.

Podsumowując, w projekcie uchwały burmistrz nie może zróżnicować stawek opłaty miejscowej i uzdrowiskowej w zależności od wieku osób korzystających z pobytu czy ich stopnia niepełnosprawności. Podjęcie takiej uchwały z wysokim prawdopodobieństwem zakończy się interwencją RIO i podważeniem takiego aktu. ©℗