Dostęp do infrastruktury oświetleniowej może nie wystarczyć

„W wielu miejscach mamy do czynienia z sytuacją, w której oprawy oświetleniowe są zamontowane na słupach podtrzymujących linie energetyczne” – przypomina Związek Powiatów Polskich (ZPP). To odpowiedź na projekt ustawy przygotowany przez posłów Klubu Parlamentarnego Polska 2050 – Trzecia Droga.

Zakłada on nieodpłatne udostępnianie samorządom przez firmy energetyczne lamp ulicznych – tak, aby ułatwić ich remont czy wymianę na oświetlenie energooszczędne.

Samorządowcy podkreślają, że w toku prac parlamentarnych należy rozważyć odwołanie w przepisach nie do samego oświetlenia, ale do całości infrastruktury danej firmy. Chodzi m.in. o sytuacje, kiedy lampy są zamontowane na słupach energetycznych.

„Można z góry założyć, że w takich wypadkach słupy będą traktowane przez przedsiębiorstwa jako nie wchodzące w skład infrastruktury oświetleniowej – byle tylko nie być zobowiązanym do stosowania proponowanych przepisów” – uważa ZPP.

Przypomnijmy, że samorządy od lat apelują o skomunalizowanie oświetlenia ulicznego. Argumentują, że przed laty zostały ustawowo zmuszone do przekazania sieci elektroenergetycznych przedsiębiorstwom. Przez to, aby modernizować oświetlenie, potrzebują nie tylko zgody tej firmy, ale często muszą również za nią płacić. Chociaż to gminy, zgodnie z przepisami ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 266 ze zm., dalej: ustawa) są odpowiedzialne za utrzymanie oświetlenia na swoim terenie (czytaj więcej: „Gminy nie chcą płacić za dostęp do «swoich» latarni”, DGP nr 81/2023).

Konflikty między gminami a firmami energetycznymi o dostęp do infrastruktury nasiliły się w ostatnich latach, kiedy skokowo wzrosły ceny prądu. Samorządy zarzucają tym drugim, że – z oczywistych względów – nie były zainteresowane obniżeniem rachunków dla obywateli.

„Sztandarowym tego przykładem jest brak zgody na modernizację istniejącego oświetlenia na energooszczędne, gdyż taka zgoda zmniejszyłaby dochody przedsiębiorstwa z tytułu sprzedaży gminie prądu do zasilania nieefektywnych opraw oświetleniowych” – zwraca uwagę ZPP, popierając kierunek zmian zaproponowanych przez posłów.

Projekt nie przewiduje wprawdzie przejęcia przez gminy lamp ulicznych, ale zobowiązuje firmy energetyczne do nieodpłatnego udostępnienia infrastruktury oświetleniowej „w zakresie niezbędnym do wykonania czynności związanych z eksploatacją, remontem, przebudową lub budową oświetlenia”. Dodawany do ustawy art. 18a zakłada, że potrzebny byłby do tego wniosek gminy i uzgodnienie warunków technicznych takiego udostępnienia. Gdyby nie doszło do niego w ciągu 30 dni od złożenia wniosku, uzgodnienia wydawałby prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

Dodatkowo – po uzyskaniu uzgodnień – rozwiązaniu z mocy prawa w terminie trzech miesięcy ulegałyby zawarte dotychczas umowy między gminami a przedsiębiorstwami energetycznymi o odpłatnym udostępnieniu lamp ulicznych (najczęściej jest to umowa dzierżawy). ©℗