Wciąż trwają prace legislacyjne nad projektem, który ma podnieść wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego i to już od 1 października 2024 r. Teraz to maksymalnie 500 zł miesięcznie, po podwyżce kwota miałaby wzrosnąć do 1000 zł. Dla rodziców problemem jest też niskie kryterium dochodowe. Kiedy można spodziewać się zmian? Czy świadczenia będą wypłacane z wyrównaniem?
Jakie kryterium dochodowe dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego?
1 października 2024 r. rozpoczyna się nowy okres dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Potrwa on do 30 września 2025 r. Gminy wnioski o świadczenia na nowy okres 2024/2025 przyjmują od 1 sierpnia, a od 1 lipca można je składać w formie elektronicznej.
Świadczenia wypłacane są w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Jednym z warunków jest kryterium dochodowe. W 2023 r. po raz pierwszy zastosowano nowy mechanizm waloryzacji tego progu. Zgodnie z nim kwota kryterium dochodowego jest przeliczana co 3 lata w taki sposób, że jej wysokość powinna wynosić tyle, ile wynosiłaby, gdyby waloryzacja o procentowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę przeprowadzana była co roku. Obecnie takie kryterium dochodowe wynosi 1209 zł. Jeżeli nie zmienią się przepisy, to powinno ono wzrosnąć dopiero w 2026 r.
Ten problem często pojawia się w dyskusji nad wsparciem osób uprawnionych do alimentów. „Obecnie z powodu panującej inflacji wielu pracowników otrzymało podwyżki pensji. Także wiele samotnych matek uzyskało podwyżki. Niestety z tego powodu zostały obniżone przysługujące ich dzieciom alimenty. W niektórych przypadkach alimenty zostały całkowicie odebrane, ponieważ samodzielna mama zbyt dobrze zarabia, aby mogła liczyć na wsparcie społeczeństwa, gdy nie może liczyć na współponoszenie kosztów utrzymania dzieci ze strony drugiego rodzica. Zarabia zbyt dobrze, aby otrzymać alimenty z funduszu, a jednocześnie zbyt mało, aby ta jedna pensja mogła wystarczyć na godne, normalne życie” – wskazywał przykładowo na początku czerwca poseł Ireneusz Waś w interpelacji nr 3291 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie alimentów wypłacanych z funduszu alimentacyjnego.
Złotówka za złotówkę
Dlaczego tak się dzieje? Chodzi o tzw. zasadę złotówka za złotówkę. Oznacza ona, iż po przekroczeniu kryterium dochodowego świadczenia z funduszu są odpowiednio zmniejszane. Maksymalna ich wysokość to 500 zł.
Przykład
Kwota zasądzonych alimentów wynosi 450 zł, a miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie to 1400 zł. Kryterium dochodowe zostało zatem przekroczone o 191 zł i o tyle należy zmniejszyć wysokość alimentów (450 zł). Wówczas otrzymamy 259 zł kwoty przysługujących świadczeń z funduszu.
Należy pamiętać, iż świadczenie nie przysługuje, jeżeli jego wysokość obliczona według powyższych zasad jest niższa niż 100 zł.
Co z planowaną podwyżką świadczeń z FA?
Ważne
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt, który zakłada podwyższenie maksymalnej wysokości świadczeń z funduszu alimentacyjnego o 100% z 500 zł miesięcznie do kwoty 1000 zł miesięcznie.
„Zmiana ta jest zgodna z oczekiwaniami wyrażanymi przez rodziny z dziećmi, w tym osoby samotnie wychowujące dzieci, będące w trudnej sytuacji finansowej w związku z nieskuteczną egzekucją zasądzonych od drugiego rodzica alimentów. Przewidywany termin zakończenia prac legislacyjnych to czwarty kwartał 2024” – poinformowała 12 września 2024 r. wiceminister Aleksandra Gajewska w odpowiedzi udzielonej Rzecznikowi Praw Obywatelskich.
Świadczenia z wyrównaniem?
Nowa ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Zgodnie z projektem będzie miała zastosowanie do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do których prawo będzie przysługiwało od dnia 1 października 2024 r. „Dzięki tym rozwiązaniom, nawet w przypadku wejścia w życie projektowanej ustawy po dniu 1 października 2024 r., rodziny otrzymają (z wyrównaniem) przysługujące im świadczenia już w wyższej wysokości” – czytamy w uzasadnieniu do ustawy.
Projekt wprowadza rozwiązania, które umożliwią gminie, która przyznała świadczenia jeszcze w oparciu o dotychczasowy stan prawny, zmianę decyzji poprzez odpowiednie podwyższenie kwoty przyznanych świadczeń. Postępowanie takie ma być wszczynane z urzędu.
Aby tak się jednak stało, ustawa musi przejść jeszcze kilka etapów procesu legislacyjnego i wejść w życie. O dalszych pracach nad projektem będziemy informować na bieżąco.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 1993);
Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Etap legislacyjny: Komisja Prawnicza)
