Pracownik 5 września nabędzie prawo do dodatku za wieloletnią pracę. Czy urząd gminy powinien wypłacić go już we wrześniu czy dopiero od kolejnego miesiąca? Pracownik nalega, aby wypłacić mu ten dodatek na początku września, a więc aby zastosować zgodnie z kodeksem pracy przepisy korzystniejsze dla pracownika. Czy to dozwolone?
Zgodnie z art. 36 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.) pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych. Pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę, nagroda jubileuszowa oraz jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz dodatkowe wynagrodzenie roczne na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Wysokość i zasady wypłaty
Nie ma więc wątpliwości, że dodatek za wieloletnią pracę stanowi składnik wynagrodzenia za pracę pracownika samorządowego. Dodatek ten przysługuje po pięciu latach pracy w wysokości wynoszącej 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Ponadto do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Szczegółowe zasady przyznawania wspomnianego dodatku określa rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dalej: rozporządzenie). Z par. 7 rozporządzenia wynika, że dodatek za wieloletnią pracę wypłaca się w terminie wypłaty wynagrodzenia:
1) począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik samorządowy nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca;
2) za dany miesiąc, jeżeli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca.
Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi samorządowemu za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik samorządowy otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego.
Jeżeli pracownik samorządowy był zatrudniony równocześnie w ramach więcej niż jednego zakończonego stosunku pracy, do okresu uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się jeden z tych okresów zatrudnienia.
Z powyższego wynika więc, że metodyka określenia początkowego miesiąca, od którego przysługuje dodatek, zależy od daty nabycia prawa do niego przez pracownika.
W przypadku gdy nabycie prawa do dodatku (prawa do zwiększonego dodatku) następuje w trakcie miesiąca, to pracodawca wypłaca ten dodatek, dopiero począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po tym miesiącu.
Orzecznictwo potwierdza
W wystąpieniu pokontrolnym z 17 lipca 2024 r. (znak WK.510.32.2024.ŻD) Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie stwierdziła następującą nieprawidłowość:„dodatek za wieloletnią pracę, do którego pracownik nabył prawo w ciągu miesiąca maja 2022 r., naliczono i wypłacano, począwszy od dnia nabycia prawa do wyższej stawki dodatku”. W ramach wniosku pokontrolnego RIO nakazała: w przypadku gdy pracownik samorządowy nabędzie prawo do wyższej stawki dodatku za wieloletnią pracę w ciągu miesiąca, „dodatek ten wypłacać w terminie wypłaty wynagrodzenia, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik samorządowy nabył prawo do wyższej stawki dodatku, stosownie do par. 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych”.
Postępowanie w taki sposób będzie jednocześnie realizacją ogólnej zasady wydatkowej z art. 44 ust. 2 ustawy z o finansach publicznych, zgodnie z którą jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
Zatem w opisanej sytuacji pracodawca samorządowy powinien wypłacić dodatek za wieloletnią pracę od miesiąca października br. Argumentem za szybszą wypłatą nie mogą być przepisy kodeksu pracy (dalej: k.p.), bowiem przepisy u.p.s. oraz rozporządzenia są kompletne w zakresie sposobu określenia warunków wypłaty dodatku za wieloletnią pracę.
Podsumowując, pracodawca samorządowy przy wypłacie dodatku za wieloletnią pracę powinien kierować się przepisami u.p.s. oraz podanego rozporządzenia. Przepisy te nie pozostają miejsca na uznaniowość w tym zakresie. Pracodawca nie ma podstaw, aby wypłacać świadczenia na podstawie ogólnych przepisów k.p. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
art. 4 ust. 1 pkt 3, art. 36, art. 39 ust. 1‒2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1135)
par. 7 rozporządzenia z 25 października 2021 r. Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1960)
art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1270; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1089)
art. 18 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 878)