W trakcie wyborów samorządowych Polacy wybrali łącznie ponad 46 tys. radnych miast, gmin, powiatów, sejmików województw i dzielnic (w Warszawie). Co, jeśli pracownik otrzymał mandat radnego? Jakie przysługują mu prawa i kiedy może nie pojawić się w pracy?
Czy można zwolnić pracownika, jeśli został radnym?
Zwolnienie pracownika, który pełni funkcję radnego, jest możliwe, ale wiąże się z pewnymi specyficznymi ograniczeniami. W Polsce, osoby pełniące funkcje publiczne, takie jak radni, korzystają z dodatkowych ochron prawnych mających na celu zapewnienie, że mogą one swobodnie i efektywnie wykonywać swoje obowiązki publiczne bez obawy o negatywne konsekwencje ze strony pracodawcy. Oto kilka kluczowych kwestii:
– Ochrona przed zwolnieniem– Radni są chronieni przed zwolnieniem z pracy z powodu wykonywania obowiązków związanych z ich funkcją publiczną. Oznacza to, że nie można ich zwolnić dlatego, że czas poświęcany na działalność radnego wpływa na ich obecność w pracy, o ile nieprawidłowości te nie są nadużyciem.
Pracownik pełniący funkcję radnego korzysta też ze specjalnej prawnej ochrony zatrudnienia. Gwarantują ją przepisy ustawy o samorządzie powiatowym (art. 22), gminnym (art. 25) i województwa (art. 27). W związku z tym, nie można zwolnić radnego bez zgody rady, jeśli ta osoba jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę.
– Procedura zwolnienia– Jeśli zwolnienie radnego jest rozważane z przyczyn niezwiązanych z jego działalnością jako radnego (np. z powodu reorganizacji firmy, redukcji etatów, niewłaściwego wykonania obowiązków zawodowych), pracodawca musi postępować zgodnie z ogólnymi przepisami prawa pracy dotyczącymi zwolnień. Obejmuje to przestrzeganie procedur dotyczących wypowiedzenia umowy o pracę, konsultacje z radą pracowników (jeśli taka istnieje) oraz przestrzeganie okresów wypowiedzenia.
– Zakaz dyskryminacji– Ważne jest, aby pracodawca nie podejmował żadnych działań, które można by interpretować jako dyskryminację na tle pełnienia funkcji publicznej. Zwolnienie pracownika za działalność związaną z pełnieniem mandatu radnego może być uznane za naruszenie, a co za tym idzie pracodawca może spodziewać się problemów z prawem.
Sesja rady a obowiązki w pracy
W firmie bardzo ważny dzień, wiele obowiązków do wykonania, a pracownik mówi, że musi wyjść na sesję rady? Co wtedy?
Pracownikowi, który jest radnym, przysługuje zwolnienie od wykonywania obowiązków służbowych, celem umożliwienia mu brania udziału w pracach rady miasta, gminy, powiatu bądź województwa.
– Zwolnienie musi obejmować również czas na dojazd. Będzie ono usprawiedliwioną nieobecnością, za którą jednak nie przysługuje wynagrodzenie. Nie ma przeszkód, aby pracownik-radny, na swój wniosek, odpracował czas nieobecności w pracy w celu zachowania prawa do wynagrodzenia – powiedziała Aleksandra Woźniak z kancelarii Banasik, Woźniak i Wspólnicy w rozmowie z businessinsider.pl.
Dieta radnego
Maksymalny poziom diety radnego wyznacza 2.4-krotność kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Kwota bazowa na 2024 r. to 1789.42 zł.
Wysokość diety radnego miejskiego lub gminnego w 2024 r. zależy od liczby mieszkańców gminy:
– Dla gmin z liczbą mieszkańców powyżej 100 tys.: maksymalna dopuszczalna stawka diety wynosi 4294.61 zł brutto miesięcznie
– Dla gmin z liczbą mieszkańców między 15 a 100 tys.: limit wynosi 75 proc. maksymalnej stawki, czyli 3220.96 zł brutto miesięcznie
– Dla gmin z liczbą mieszkańców poniżej 15 tys.: limit to 50 proc. maksymalnej stawki, czyli 2147.31 zł brutto miesięcznie