Subskrybuj nas na Youtube
Nieruchomością pozostałą po zlikwidowanym przedsiębiorstwie państwowym może gospodarować starosta albo prezydent miasta na prawach powiatu, który będzie wpisany do księgi wieczystej jako reprezentant Skarbu Państwa.
Sprawa dotyczyła zmiany treści wpisu w księdze wieczystej, która związana była z likwidacją dawnego przedsiębiorstwa państwowego. W księdze prowadzonej w dziale II wpisane było – jako właściciel nieruchomości – przedsiębiorstwo państwowe W. Tego wpisu dokonano w 1963 r. na podstawie umowy sprzedaży, którą przedsiębiorstwo zawarło, działając w imieniu państwa polskiego. W tym czasie własność przysługiwała jedynie państwu, natomiast państwowe osoby prawne – takie jak przedsiębiorstwa– jedynie wykonywały niektóre uprawnienia konieczne dla prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo W. zostało zlikwidowane jeszcze w 1976 r. na podstawie zarządzenia resortu handlu wewnętrznego. Majątek zakładu przejęła centrala spółdzielni spożywców Społem.
Mimo to w księdze wieczystej nadal jako właściciel nieruchomości figurowało przedsiębiorstwo W. O nieruchomości po prawie 40 latach przypomniał sobie Skarb Państwa i do bydgoskiego sądu rejonowego pod koniec 2014 r. trafił wniosek prezydenta Bydgoszczy (który reprezentował Skarb Państwa jako pełniący obowiązki starosty w powiecie grodzkim) o wykreślenie przedsiębiorstwa W. z działu II księgi i wpisanie Skarbu Państwa jako właściciela.
Wniosek został jednak oddalony. Sąd stwierdził, że prezydent Bydgoszczy jako reprezentant Skarbu Państwa powinien wykazać swoje uprawnienia do nieruchomości, a nie tylko podać we wniosku, że poprzedni podmiot, ujawniony w podrubryce „Skarb Państwa”, został zlikwidowany. Rozpoznający odwołanie bydgoski sąd okręgowy stwierdził natomiast, że w sprawie istnieje poważny problem prawny. Wprawdzie art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami przewiduje, że to starostowie gospodarują nieruchomościami państwowymi, ale zasada ta ma wiele wyjątków. Dlatego zdecydował się zadać Sądowi Najwyższemu pytanie prawne o możliwość ujawnienia w księdze wieczystej starosty zamiast zlikwidowanego przedsiębiorstwa państwowego, w sytuacji gdy starosta (względnie prezydent miasta – powiatu grodzkiego) wykaże stosownymi dokumentami fakt likwidacji przedsiębiorstwa państwowego.
W odpowiedzi Sąd Najwyższy wydał uchwałę, w której stwierdził, że starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) może być wpisany w dziale II księgi wieczystej jako organ reprezentujący Skarb Państwa na podstawie art. 11 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 25 lutego 2016 r., sygn. III CZP 109/15.
