TEZA: Jeśli przy inwestycji drogowej nie ma potrzeby ponowienia oceny oddziaływania na środowisko, to udział społeczeństwa w postępowaniu jest zbędny. Nie może w nim zatem uczestniczyć organizacja ekologiczna.
Sygn. akt II OSK 977/15
WYROK NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
z 10 lipca 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Wojewoda postanowieniem odmówił stowarzyszeniu ekologicznemu udziału w postępowaniu dotyczącym zezwolenia na inwestycję drogową „Trasa Średnicowa Północna – odcinek Trasa Mostowa w osi ulicy Wschodniej do ulicy Grudziądzkiej, Toruń” z uwagi na brak przymiotu strony. Organizacja niezwłocznie pożaliła się do ministra infrastruktury i rozwoju, wskazując, że zasadność dopuszczenia jej do udziału w procedurze wynika ze statutu. Zgodnie z nim celem stowarzyszenia jest oddziaływanie na społeczność lokalną oraz administrację publiczną, ukierunkowane na poszanowanie środowiska naturalnego.
Minister utrzymał w mocy postanowienie wojewody. Stwierdził, że pozycja organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym jest zróżnicowana, zaś formy i przesłanki jej udziału określa ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.). Stowarzyszenie może być stroną postępowania administracyjnego lub organem zajmującym stanowisko w sprawie rozstrzyganej decyzją administracyjną. Jednak szczególne regulacje mogą określać inne zasady i tryb udziału organizacji w postępowaniu administracyjnym. Takie rozwiązania przewiduje ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.) i ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.), wyłączając stosowanie ogólnych zasad w sprawach pozwoleń na budowę. Według nich zasadą jest wyłączenie udziału organizacji społecznych ze wszystkich postępowań odnoszących się do decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Nie dotyczy to jednak sytuacji, w której zaszła konieczność zapewnienia udziału społeczeństwa (np. była przeprowadzana ponowna ocena oddziaływania na środowisko lub ocena oddziaływania na obszary Natura 2000). Organ wskazał, że żadna z tych sytuacji nie miała miejsca. Nie była przeprowadzana ponowna ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, co potwierdzają decyzje organów ochrony środowiska. Bez znaczenia jest więc powoływanie się przez stowarzyszenie na jego statut, z którego wynika, że celem działania ma być ochrona środowiska naturalnego.
Minister infrastruktury i rozwoju, odnosząc się do zarzutów, według których realizacja inwestycji negatywnie wpłynie na środowisko, wskazał, że badane będzie jedynie postanowienie wojewody o odmowie dopuszczenia stowarzyszenia do udziału w postępowaniu. A procedura dotycząca środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia jest odrębna w stosunku do postępowania o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Wydana decyzja będzie podlegać samodzielnemu zaskarżeniu. Podobnie stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
UZASADNIENIE
Zdaniem WSA z akt sprawy nie wynikało, aby była przeprowadzona ponowna ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W konsekwencji sąd uznał, że nie ma zastosowania ustawa o udostępnianiu informacji i nie ma podstaw do udziału w postępowaniu o pozwoleniu na budowę społeczeństwa, a tym samym jakiejkolwiek organizacji ekologicznej.
Wyrok podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny. Na początku przypominał, że ustawa o udostępnianiu informacji wprowadza zasadę, iż postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga zapewnienia udziału społeczeństwa w postępowaniu. Jednakże z uwagi na to, że w sprawie nie było potrzeby przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, nie było też konieczności, aby zapraszać do niej organizację społeczną. Wyrok jest prawomocny.