W Polsce brak inicjatywy lokalnej
Samorządowcy bardzo rzadko współdziałają z mieszkańcami na rzecz rozwoju małych ojczyzn. Papierkiem lakmusowym jest w tym przypadku stopień wykorzystania inicjatywy lokalnej, instrumentu opisanego w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.). Istota inicjatywy polega na tym, że wokół jednego celu ogniskują się starania zarówno mieszkańców, jak i lokalnych władz. Urząd np. kupuje sadzonki roślin, obywatele umawiają się, by w ramach pracy społecznej je zasadzić. Zadania przypisane obu stronom są określone w umowie.
Z analiz przeprowadzonych przez Fundację im. Stefana Batorego wynika, że gminy jedynie sporadycznie sięgają po inicjatywę lokalną. Na przebadanych prawie 200 samorządów zaledwie pojedyncze jednostki aktywnie wykorzystują wspomniany instrument w ramach codziennej działalności. Tym samym, zdaniem fundacji, popełniają spory błąd. „Inicjatywa lokalna przynosi korzyści i władzom, i mieszkańcom. Władze dzięki zaangażowaniu mieszkańców oszczędniej realizują zadania publiczne, mieszkańcy zyskują wpływ na rozwój swojej gminy” – komentują eksperci Fundacji im. Stefana Batorego.
Nad Brdą na rowerach
Bydgoszczanie 1 kwietnia wsiedli na miejskie rowery. W mieście został otwarty system Bydgoskiego Roweru Aglomeracyjnego. Obecnie działa 31 stacji, skorzystać w nich można z 310 pojazdów. Jak zapewniają władze miasta, lokalizacje stacji uzgadniane były z rowerzystami, ale włodarze nie wykluczają zmian, jeśli się okaże, ze któraś jest słabo wykorzystywana.
Korzystając po raz pierwszy z roweru publicznego, trzeba uiścić jednorazową opłatę rejestracyjną 10 zł. Pierwsze dwadzieścia minut jazdy jest bezpłatne, a następnie stawka wzrasta. Za korzystanie z roweru za kolejne 40 minut opłata wynosi 1 zł. Za drugą godzinę jazdy rowerzysta płaci 4 zł, za trzecią 6 zł, a za czwartą i następną – 7 zł.
Od przyszłego roku rowery maja być wypożyczane już od 1 marca. Sezon dla jednośladów będzie się kończył 30 listopada. Operatorem systemu jest firma BikeU, która w ramach kontraktu dostarczyła 341 rowerów (w tym 31 zapasowych), zapewnia ich serwis, a także świadczy usługę zarządzania i kompleksowej eksploatacji systemu.
Budżet obywatelski w Krakowie
W ramach budżetu obywatelskiego krakowianie zgłosili 180 pomysłów (ogólnomiejskich i dzielnicowych łącznie). Wśród zadań ogólnomiejskich znalazły się m.in. system informowania mieszkańców o poziomie zanieczyszczenia powietrza, bezpłatne zajęcia sportowe dla dzieci i dorosłych, a także reaktywowanie działalności reprezentacyjnej orkiestry dętej miasta Krakowa. W poszczególnych dzielnicach mieszkańcy chcą np. bezpłatnego punktu poradnictwa z zakresu spraw mieszkaniowych, utworzenia biblioteki czy modernizacji wybiegu dla psów.
Do końca maja urzędnicy ocenią projekty pod względem prawnym i formalnym. Od 20 do 28 czerwca mieszkańcy będą mogli wybierać, które spośród zgłoszonych zadań zyskają największe poparcie i zostaną ostatecznie realizowane ze środków budżetu obywatelskiego. Do końca lipca zostaną ogłoszone zwycięskie projekty przeznaczone do realizacji. Na realizację zadań ogólnomiejskich przeznaczono 10 mln zł, a na zadania dzielnicowe ponad 4 mln zł. Koszt zadania ogólnomiejskiego nie może przekroczyć 3 mln zł i nie może być mniejszy niż 25 tys. zł.
Strategia z udziałem mieszkańców
Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz zapowiedział przygotowanie nowej strategii rozwoju miasta. W odróżnieniu od poprzedniej, w której sporządzaniu uczestniczyli wyłącznie specjaliści, ta stawia na udział mieszkańców. Współorganizatorem procesu będą aktywiści i ruchy społeczne skupione wokół Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia. Mieszkańcy będą mogli uczestniczyć w seminariach związanych z konkretnymi zagadnieniami oraz zgłaszać swoje pomysły przez platformę www.wroclaw.pl/rozmawia.
Urzędnicy nie chcą wstępnie zakładać kierunków strategii. To także zamierzają konsultować z mieszkańcami. Potem na podstawie pomysłów eksperci stworzą dokument, którego finalna wersja ponownie trafi do konsultacji społecznych. W finale na bieżąco będzie monitorowany proces wykonanych działań. Bieżący rok przewidziano na zgłoszenia, przyszły – na pisanie i przyjęcie dokumentu. Pierwsze spotkanie poświęcone problemom demograficznym Wrocławia i okręgu metropolitalnego odbędzie się15 maja.