Resort rodziny pracuje nad projektem nowelizacji ustawy o pomocy społecznej, który zakłada m.in. uregulowanie kwestii mieszkań treningowych i wspomaganych, wprowadzenie tzw. usług sąsiedzkich i usług wsparcia krótkoterminowego w DPS-ach – wynika z informacji zamieszczonej w wykazie prac rządu.
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano w czwartek informacje o projekcie nowelizacji ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw. Za opracowanie projektu odpowiedzialny jest wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.
Regulacja zakłada wiele rozwiązań dotyczących m.in. mieszkań chronionych, usług sąsiedzkich czy usług wsparcia krótkoterminowego świadczonego przez domy pomocy społecznej.
Zgodnie z informacją zamieszczoną w wykazie prac rządu mieszkania chronione zmienią nazwę na mieszkania treningowe i wspomagane.
W mieszkaniu treningowym świadczone będą usługi bytowe i nauka w zakresie rozwijania lub utrwalania samodzielności, sprawności dotyczącej samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia samodzielnego życia.
W mieszkaniu wspomaganym świadczone będą usługi bytowe i pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.
Kierowanie do mieszkań treningowych i wspomaganych należeć będzie do kompetencji gminy lub powiatu, tak jak dzieje się to obecnie na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów o mieszkaniach chronionych, w zależności od podstawy i okoliczności udzielanego wsparcia. Objęcie pomocą w takiej formie poprzedzać będzie zawarcie kontraktu mieszkaniowego (nowa forma umowy wprowadzona w projekcie).
W celu odformalizowania procesu kwalifikacji osoby ubiegającej się o pobyt w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym przeprowadzanie rodzinnego wywiadu środowiskowego nie będzie wymagane.
Mieszkania wspomagane przeznaczone będą dla osoby niepełnosprawnej, w szczególności osoby niepełnosprawnej fizycznie, osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz osoby w podeszłym wieku lub przewlekle chorej. Pobyt w mieszkaniu wspomaganym będzie mógł mieć charakter czasowy, a w przypadku osób, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także w szczególnie uzasadnionych przypadkach w stosunku do innych osób, będzie mógł mieć również charakter stały.
Projektowane zmiany zakładają poszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do prowadzenia mieszkań treningowych i wspomaganych. Projekt ustawy wprowadza możliwość prowadzenia takich mieszkań przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej, organizację pozarządową i podmiot prowadzący działalność w zakresie pomocy społecznej. Obowiązkowe będzie także prowadzenie rejestru mieszkań przez wojewodę.
Autorzy projektu zaproponowali także wprowadzenie do ustawy ram prawnych dotyczących usługi sąsiedzkiej jako formy realizacji usług opiekuńczych.
W rządowej informacji zaznaczono, że samopomoc sąsiedzka i świadczone w jej ramach usługi sąsiedzkie nie są nowością, jeśli chodzi o pomoc społeczną. Aktualnie usługi sąsiedzkie są lub były realizowane w ramach różnego rodzaju programów takich, jak np. Korpus Wsparcia Seniorów.
Wsparcie ma być odciążeniem członków rodziny, którzy na co dzień sprawują opiekę nad np. osobą niepełnosprawną lub seniorem.
Projekt ustawy przewiduje, że usługi sąsiedzkie mogą obejmować pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczną, nieskomplikowane czynności pielęgnacyjne oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Osobą wykonującą te usługi będzie mogła być osoba pełnoletnia, zamieszkująca w najbliższej okolicy osoby, której udzielone jest wsparcie.
Z możliwości świadczenia usług sąsiedzkich wykluczono członków rodziny, osoby wspólnie zamieszkujące oraz gospodarujące, niezależnie od więzi prawnych łączących te osoby, jak również osoby, na których może ciążyć obowiązek alimentacyjny (małżonek, krewni w linii prostej i rodzeństwo).
Projekt wprowadza także regulację umożliwiającą świadczenie usługi wsparcia krótkoterminowego przez domy pomocy społecznej. Wprowadzenie takiej możliwości obejmie osoby, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność potrzebują tego rodzaju pomocy.
Według projektu usługa wsparcia krótkoterminowego w formie pobytu całodobowego będzie mogła zostać przyznana na czas określony nie dłuższy niż 30 dni w roku, z możliwością przedłużenia pobytu, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, nie dłużej niż o kolejne 30 dni.
Usługa wsparcia krótkoterminowego w formie dziennej będzie mogła zostać przyznana w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny dziennie i nie większym niż 12 godzin dziennie, nie dłużej niż 30 dni w roku, z możliwością przedłużenia wsparcia w szczególnie uzasadnionych przypadkach, nie dłużej jednak niż o kolejne 30 dni.
Łącznie usługa wsparcia krótkoterminowego niezależnie od formy nie będzie mogła przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym.
Podstawą wydania decyzji w sprawie przyznania usługi wsparcia krótkoterminowego będzie oświadczenie o sytuacji osobistej i dochodowej oraz dokumenty potwierdzające istnienie przesłanek uzasadniających przyznanie tej usługi oraz wskazujących na rodzaj i zakres wsparcia, którego wymaga dana osoba. Nie będzie wymagany rodzinny wywiad środowiskowy.
Projekt ustawy wprowadza także obowiązek prowadzenia przez dyrektora lub kierownika domu pomocy społecznej i podmiotu prowadzącego placówkę zapewniającą całodobową opiekę rejestru zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych z udziałem mieszkańców tych placówek lub osób w nich przebywających. W szczególności chodzi o wypadki, samouszkodzenia, obrażenia ciała i pozostałe zdarzenia związane z zagrożeniem życia lub zdrowia.
Projektu reguluje także kwestie zgłaszania przypadków napaści wobec pracowników socjalnych. Wszelkie informacje o aktach agresji zgłaszane przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej w zakresie zagrożenia bezpieczeństwa kadry pomocy społecznej są przekazywane obecnie do Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego w ramach prowadzonego rejestru centralnego.
Jak zaznaczono w rządowej informacji, dane gromadzone w rejestrach nie odzwierciedlają jednak pełnego obrazu faktycznych zdarzeń. Zaproponowano więc, by każde zdarzenie z użyciem przemocy wobec pracownika socjalnego było obligatoryjnie rejestrowane w rejestrze centralnym w ciągu trzech dni od zaistnienia.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to przełom roku.(PAP)
Autorka: Karolina Kropiwiec
kkr/ joz/