Czy jest wymóg, aby w latach, na które został przyjęty WPF, określać przeznaczenie nadwyżki budżetowej? Chodzi tu zasadniczo o lata przyszłe, np. 2025 czy 2030. Przecież dziś trudno realistycznie ocenić przyszłą sytuację gminy.
Czy jest wymóg, aby w latach, na które został przyjęty WPF, określać przeznaczenie nadwyżki budżetowej? Chodzi tu zasadniczo o lata przyszłe, np. 2025 czy 2030. Przecież dziś trudno realistycznie ocenić przyszłą sytuację gminy.
O nadwyżce budżetowej stanowi art. 217 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). W jego ust. 1 postanowiono, że różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu terytorialnego stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu JST albo deficyt budżetu JST. Z kolei w ust. 2 wskazano, że deficyt budżetu JST „może być sfinansowany przychodami pochodzącymi z:
1) sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego;
2) kredytów;
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego;
5) nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych, pomniejszonej o środki określone w pkt 8;
6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego innych niż określone w pkt 5 i 8, w tym wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych;
7) spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych lub środków z lokat dokonanych w latach ubiegłych;
8) niewykorzystanych środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu, wynikających z rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach oraz wynikających z rozliczenia środków (…)”.
Występowanie nadwyżki lub deficytu budżetowego ma znaczenie nie tylko w kontekście konkretnego roku budżetowego i konkretnej uchwały budżetowej, lecz także w kontekście przyszłych lat budżetowych. Na szczególną uwagę zasługuje art. 226 ust. 1 u.f.p. Postanowiono w nim, że wieloletnia prognoza finansowa powinna być realistyczna i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:
„1) dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;
2) dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
3) wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
4) przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;
5) przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;
6) kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego oraz sposób sfinansowania jego spłaty;
6a) relacje, o których mowa w art. 242–244, w tym informację o stopniu niezachowania tych relacji w przypadkach, o których mowa w art. 240a ust. 4 i 8 oraz art. 240b;
7) (…)
8) kwoty wydatków bieżących i majątkowych wynikających z limitów wydatków na planowane i realizowane przedsięwzięcia, o których mowa w ust. 3.”
Zatem z powyższego wynika, że JST musi w ramach WPF określić przeznaczenie nadwyżki budżetowej. Skoro tak, to ten wymóg dotyczy wszystkich lat objętych prognozą, nie tylko najbliższych po roku budżetowym.
Wskazany problem był już przedmiotem ocen ze strony regionalnych izb obrachunkowych. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu w uchwale z 13 stycznia 2016 r. (nr 1/95/2016; bip.poznan.rio.gov.pl) wskazało, że sposób przeznaczenia nadwyżki budżetowej powinien być jednoznacznie w WPF określony. Z reguły przeznacza się ją na poczet rozchodów, czyli spłat kredytów i pożyczek. Podobne naruszenie stwierdzono w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z 20 października 2022 r. (nr 0102-322/22; źródło: https://rioolsztyn.bip.net.pl). Ustalono w niej, że: „W par. 1 badanej uchwały Rada Gminy (...) wprowadziła zmianę Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2022‒2039, zgodnie z załącznikiem nr 1 do tej uchwały. W załączniku nr 1, w kolumnie 3 «Wynik budżetu» w roku 2039 wykazano nadwyżkę budżetu w kwocie 2 244 962 zł, natomiast w kolumnie 3.1 «Kwota prognozowanej nadwyżki budżetu przeznaczona na spłatę kredytów, pożyczek i wykup papierów wartościowych» dla tego roku wykazano kwotę 0,00 zł. Nadwyżki nie rozdysponowano również w innych kolumnach jak i w uzasadnieniu”. Finalnie podano zaś, że rada gminy nie określając przeznaczenia nadwyżki budżetu w 2039 r., nie wypełniła dyspozycji wynikającej z art. 226 ust. 1 pkt 4 u.f.p., a tym samym w sposób istotny naruszyła ten przepis.
Podsumowując, wymóg wskazania przeznaczenia nadwyżki budżetowej dotyczy wszystkich lat objętych prognozą WPF. Jakiekolwiek naruszenia w tym zakresie z pewnością wykaże regionalna izba obrachunkowa. ©℗
Podstawa prawna
art. 217 ust. 1 i 2, art. 226 ust. 1 i 3, art. 240a ust. 4 i 8, art. 240b, art. 242‒244 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1634; ost.zm. Dz.U. poz. 1964)
Zapraszamy do zadawania pytań
Pozostało
88%
treści
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję
Reklama
Reklama