Obowiązujące od 2020 r. zamrożenie kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej w warunkach najwyższej od ćwierćwiecza inflacji spowodowało wyraźną pauperyzację tej grupy zawodowej.
Jerzy Siekiera, prezes Stowarzyszenia Absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej
Podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia Sejmu odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na 2023 r. Ze względu na wysoką inflację w debacie publicznej częściej niż zazwyczaj przewija się temat wysokości wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz wysokości kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej (s.c.). Warto zatem się przyjrzeć, co mówi o tym projekt ustawy budżetowej.
„Przeoczona” inflacja
W projekcie zaplanowano wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w wysokości 7,8 proc. (czyli w wysokości odpowiadającej inflacji prognozowanej na 2023 r. w Wieloletnim planie finansowym państwa na lata 2022–2025) oraz zwiększenie na tej podstawie kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. Nie uwzględnia to tegorocznego dramatycznego wręcz spadku siły nabywczej płac osób zatrudnionych w służbie cywilnej. Obowiązujące od 2020 r. zamrożenie kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. w warunkach najwyższej od ćwierćwiecza inflacji spowodowało wyraźną pauperyzację tej grupy zawodowej.
Stowarzyszenie Absolwentów KSAP już w lutym wystąpiło do premiera Mateusza Morawieckiego, sygnalizując potrzebę urealnienia wskaźnika inflacji i zwiększenia kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. przez nowelizację ustawy budżetowej na 2022 r. Z ponownym apelem wystąpiliśmy w maju, po tym, jak Rada Ministrów przyjęła Wieloletni plan finansowy państwa na lata 2022–2025, w którym założyła, że w 2022 r. średnioroczna stopa inflacji będzie niemal trzykrotnie wyższa od określonej w ustawie budżetowej.
Niestety, rząd nie skorzystał z tych sugestii i nie podjął działań służących ochronie siły nabywczej wynagrodzeń osób zatrudnionych w służbie cywilnej. Analiza założeń projektu ustawy budżetowej na 2023 r. prowadzi do wniosku, że problem bardzo wysokiej inflacji w roku bieżącym i jej negatywnych skutków dla statusu materialnego pracowników urzędów administracji publicznej jest nadal ignorowany. Wzrost kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. w 2023 r. powinien bowiem uwzględniać obecnie prognozowany wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2022 i 2023 r., aby rzeczywiście chronić siłę nabywczą płac zatrudnionych w sektorze publicznym.
Więcej rynku, mniej arbitralności
Systemowe rozwiązanie kwestii waloryzacji wynagrodzeń w s.c. jest możliwe jedynie przez powiązanie wzrostu kwoty bazowej dla członków korpusu ze wzrostem wynagrodzeń w gospodarce narodowej. W opracowanym przez nas projekcie ustawy o służbie cywilnej zaproponowano, aby kwota bazowa stanowiła 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego ogłaszanego przez prezesa GUS na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Uzależnienie waloryzacji od procesów zachodzących w gospodarce i ograniczenie arbitralności politycznych decyzji może być szansą na poprawę konkurencyjności płac urzędników oraz, co najważniejsze, lepszą, spełniającą społeczne oczekiwania administrację.