Ustawodawca nie daje odetchnąć samorządom, jeśli chodzi o problematykę odpadów. Nie dalej jak dwa tygodnie temu opisywaliśmy nowelizację ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.), która wprowadziła m.in. nowy mechanizm ustalania wysokości opłat za śmieci pobieranych od mieszkańców oraz wiele zmian porządkujących kwestię odpadów w gminie.
Jednak to nie wszystko. Niedawno parlament znowelizował ustawę z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 21). Przyjęte 15 stycznia 2015 r. zmiany (Dz.U. z 2015 r. poz. 122) dotyczą przede wszystkim obowiązków samorządów województw.
Do 30 czerwca 2016 r. będą one musiały znowelizować wojewódzkie plany gospodarki odpadami. To tylko pozornie dużo czasu, procedury uchwalania planów są bowiem skomplikowane i wymagają opinii, uzgodnień czy konsultacji.
Nowością są plany inwestycyjne, które będą sporządzane przez zarządy województw jako załączniki do wojewódzkich planów gospodarowania odpadami. Będą one uzgadniane przez ministra środowiska. Znajdą się w nich instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych, które mają powstać w najbliższych latach. Tak więc gminy będą musiały dobrze lobbować, żeby chciane przez nie inwestycje w planie się znalazły, a niechciane wypadły. Już na etapie przyjmowania planów zarządy województw będą musiały określić szacowane koszty inwestycji, źródła finansowania oraz planowany termin realizacji. Inwestycje, które nie znajdą się we wspomnianym planie, nie będą mogły być finansowane ze środków unijnych, więc staranne przygotowanie dokumentu jest z punktu widzenia poszczególnych samorządów niezwykle istotne.
Ustawodawca wprowadza plany inwestycyjne w odpowiedzi na problemy poszczególnych regionów Polski z racjonalnym zarządzaniem mocami przerobowymi działających instalacji. Nie jest przecież dla nikogo tajemnicą, że dziś możliwości funkcjonujących instalacji nie są dopasowane do rzeczywistych potrzeb, co z kolei utrudnia realizację celów środowiskowych.
Inną zmianą jest zaostrzenie warunków funkcjonowania instalacji zastępczych. Od 1 lipca 2018 r. taką funkcję będą mogły pełnić jedynie inne regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych, a nie – jak jest obecnie – również inne instalacje, nawet te, które nie spełniają wyśrubowanych ustawowych wymogów.
Oczywiście nowelizacja nie dotyczy tylko kwestii instalacji. Umożliwiono też tworzenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi o charakterze międzywojewódzkim. Wydaje się to pożytecznym rozwiązaniem z punktu widzenia związków międzygminnych, tworzonych przez gminy z różnych województw, wykonujących zadania z dziedziny gospodarki odpadami, które posiadają właściwą infrastrukturę. Wspomniane regiony będą mogły być utworzone, o ile ten fakt zostanie odnotowany w wojewódzkich planach gospodarki odpadami tych województw, które chcą powołać taki region.
O poszczególnych zmianach szczegółowo piszemy na kolejnych stronach dzisiejszego dodatku. Dla ułatwienia zestawiamy brzmienie przepisów sprzed i po nowelizacji, pokazując, jakie są praktyczne konsekwencje modyfikacji regulacji.
W opisaniu zmian pomogła nam Joanna Wilczyńska, ekspert opolskiej firmy Atmoterm SA, zajmującej się ochroną środowiska. Wywiad z Wilczyńską przeczytasz tutaj>>