Minister rodziny i polityki społecznej będzie mógł opracować program służący promocji rodzicielstwa zastępczego. Wprowadzenie podstawy prawnej do jego realizacji przewiduje jedna z poprawek do projektu nowelizacji ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 447 ze zm.), którą przyjęli posłowie z sejmowej komisji polityki społecznej i rodziny.
Inna zaakceptowana przez nich modyfikacja dotyczyła przepisu umożliwiającego pozostanie w dotychczasowej rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej osobie, która skończyła 18 lat – do czasu 25. urodzin. Co do zasady może ona dalej być wychowankiem pieczy, o ile się uczy. Posłowie postanowili zaś rozszerzyć ten przepis w taki sposób, aby w pieczy mogły pozostać również pełnoletnie osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności, niezależnie od tego, czy kontynuują naukę, czy nie.
Wspomniana nowelizacja ustawy zakłada, że minister rodziny będzie prowadził rejestr pieczy zastępczej. Ma się na niego składać siedem wykazów, w których gromadzone będą informacje m.in. o dzieciach umieszczonych w pieczy, rodzicach zastępczych i kandydatach do pełnienia tej funkcji. Posłowie doprecyzowali przepisy, tak aby zakres danych znajdujących się w rejestrze obejmował też numer PESEL albo dokumentu potwierdzającego tożsamość. Dostęp do tych informacji będą miały jednostki samorządu, sądy, a także ZUS w związku z prowadzonymi postępowaniami o przyznanie świadczenia wychowawczego, 300+ i rodzinnego kapitału opiekuńczego, a posłowie dodali, że również na potrzeby przyznania dofinansowania na obniżenie opłaty za pobyt dziecka w żłobku.
O ile powyższe poprawki, które były zgłaszane przez posłów PiS, zyskały większość, to odrzucone zostały wszystkie proponowane przez opozycję. Do tych najważniejszych należały zmiany zakładające zwiększenie wynagrodzeń dla rodzin zastępczych zawodowych i osób prowadzących rodzinne domy dziecka oraz zaostrzające zakaz tworzenia nowych domów dziecka. Projekt nowelizacji zakłada bowiem, że uruchamianie placówek opiekuńczo-wychowawczych będzie możliwe jedynie wtedy, gdy powstanie nowego albo przekształcenie istniejącego domu dziecka nie spowoduje wzrostu liczby miejsc w instytucjonalnej pieczy zastępczej na terenie powiatu albo gdy utworzenie nowej placówki jest umotywowane szczególnymi potrzebami lokalnymi. Posłowie opozycji chcieli wykreślenia tego drugiego wyjątku, ale ta poprawka została odrzucona. Podobnie stało się z propozycją dotyczącą usunięcia przepisów, dzięki którym wojewoda może zezwolić na umieszczenie w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej większej niż dopuszczalna liczby dzieci, choć z zastrzeżeniem, że nie może to być więcej niż 45 podopiecznych.
– W placówce opiekuńczo-wychowawczej może przebywać maksymalnie 14 dzieci, natomiast w placówce regionalnej, w której przebywają dzieci niepełnosprawne, może być ich nawet 45. W efekcie mają one gorszy standard opieki – argumentowała posłanka Monika Falej z Lewicy.
Ponadto do projektu zostały przyjęte poprawki, które nie wiążą się bezpośrednio z pieczą zastępczą. Jedna z nich ma zwiększyć limit pieniędzy przeznaczony na finansowanie w tym roku Karty Dużej Rodziny, a kolejna dodaje do ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1324 ze zm.) przepis, na mocy którego minister rodziny wyda rozporządzenie określające standard opieki w żłobkach i klubach dziecięcych.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przed II czytaniem
