Ukraińcy, Białorusini i Rosjanie oraz osoby mające w tych państwach status bezpaństwowca mogą już ubiegać się o wydanie Karty Polaka w każdym województwie. Tak wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wyznaczenia wojewody właściwego w zakresie prowadzenia postępowań o przyznanie lub przedłużenie ważności Karty Polaka (Dz.U. poz. 1498).

Do tej pory o Kartę Polaka w Polsce mogli ubiegać się jedynie Białorusini, i to tylko w dwóch wyznaczonych urzędach wojewódzkich – podlaskim i lubelskim. Natomiast pozostali musieli udawać się po nią do konsulatów RP w swoich krajach. Z uwagi na wojnę wnioskowanie o taki dokument było praktycznie niemożliwe dla Ukraińców, którzy musieliby pojechać w tej sprawie do Kijowa czy Lwowa. Ministerstwo Spraw Zagranicznych uznało więc, że trzeba rozszerzyć katalog państw, którym przysługuje prawo do wnioskowania o Kartę Polaka w Polsce. Dodatkowo wskazało, że do przyjmowania wniosków będą uprawnieni wojewodowie ze wszystkich województw.
Resort szacuje, że dzięki zmianom o Kartę Polaka wystąpi ponad 30,3 tys. osób, w tym 13 tys. Ukraińców i 16 tys. Białorusinów.
Uzyskanie takiego dokumentu daje wiele przywilejów. Przykładowo ich właściciele mają prawo do zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, a także do wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Mogą też korzystać z 37-proc. ulgi w przejazdach PKP, a także mają prawo do bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych.
Ponadto posiadacz Karty Polaka jest zwolniony z opłat konsularnych m.in. za przyjęcie wniosku i opracowanie dokumentacji w sprawie o nadanie obywatelstwa polskiego.
Etap legislacyjny
Weszło w życie 30 lipca 2022 r.