Nie można uznać za miejsce zamieszkania szpitala psychiatrycznego, w którym obywatel przebywa na skutek nałożenia środka zabezpieczającego – wynika z postanowienia NSA.

Kobieta przebywająca w takiej placówce złożyła wniosek o skierowanie jej do domu pomocy społecznej (DPS). Trafił on do burmistrza gminy A. Organ uznał jednak, że jest niewłaściwy, i przekazał pismo burmistrzowi gminy B. Ten jednak również uznał, że nie jest właściwy. Argumentował, że kobieta była przez jakiś czas zameldowana na terenie gminy A, jednak została przez córkę wymeldowana ok. 12 lat wcześniej. Co prawda przebywała również okazjonalnie na terenie gminy B u swojego partnera, jednak rok przed wymeldowaniem pozbawiła go życia, za co została umieszczona w szpitalu psychiatrycznym. Co więcej, pracownik ośrodka pomocy społecznej, rozmawiając z matką zabitego, ustalił, że kobieta nigdy z nim nie mieszkała na terenie gminy B. Z kolei burmistrz gminy A podnosił, że kobiety nie można uznać za osobę bezdomną, a z wywiadu przeprowadzonego telefonicznie w obecności pracownika szpitala wynika, że pół roku przed zabójstwem zamieszkała u swojego partnera, jednak bez meldunku.
NSA, rozstrzygając sprawę, wskazał, że zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 ze zm.) właściwość miejscową gminy w sprawie o przyznanie pomocy w formie skierowania do DPS ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o to, jednak od tej zasady są przewidziane wyjątki, np. dotyczące osób bezdomnych. W ich przypadku właściwą miejscowo jest gmina ostatniego miejsca zameldowania na pobyt stały. Ustawa definiuje również, że za osobę bezdomną można uznać m.in. osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i niezameldowaną na pobyt stały, a także zameldowaną w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania.
Kobieta 12 lat temu była zameldowana na terenie gminy A, jednak w czasie wymeldowania już tam nie mieszkała, bowiem została zatrzymana w związku z popełnieniem przestępstwa. Zdaniem sądu nie ma ona miejsca zamieszkania na terenie żadnej z gmin, bowiem obecnie w żadnej z nich nie jest zameldowana ani nie mieszka. Nie można również przyjąć, że jej miejscem zamieszkania (a więc miejscem przebywania z zamiarem stałego pobytu) jest szpital psychiatryczny, bowiem jej obecność w tej placówce wiąże się wyłącznie ze stanem zdrowia psychicznego oraz orzeczeniem przez sąd środka zabezpieczającego.
Kobieta nie posiada innych tytułów do zajmowania domu lub lokalu mieszkalnego, toteż zdaniem NSA należy ją uznać za osobę bezdomną. W konsekwencji tego uznał, że organem właściwym do rozpoznania wniosku będzie burmistrz gminy A, która była miejscem jej ostatniego zameldowania na pobyt stały. Tym bardziej że wolą kobiety jest zamieszkanie w tamtejszym DPS, co zostało wyrażone we wniosku inicjującym postępowania.
ORZECZNICTWO
Postanowienie NSA z 8 lipca 2022 r., sygn. akt I OW 14/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia