Gminy będą musiały jeszcze przez trzy lata ponosić koszty przeprowadzek osób, które mieszkają w budynkach przeznaczonych do remontu lub rozbiórki. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 172), który został przygotowany przez posłów PiS.

Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów obowiązek ten wygasł 31 grudnia 2021 r.
Nowela nadaje nowe brzmienie art. 32. Zgodnie z jego nową wersją „w razie wypowiedzenia najmu, z powodu remontu lub rozbiórki budynku, najemcy opłacającemu w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie ustawy czynsz regulowany, obowiązek zapewnienia mu lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki spoczywa, do 31 grudnia 2024 r., na właściwej gminie”. – Projekt dotyczy często osób w złej sytuacji materialnej i życiowej. Państwo zaś, mając możliwości zapewnienia zabezpieczenia społecznego obywatelom, powinno z nich korzystać – uzasadniają projektodawcy. Przyznają jednocześnie, że zmiana będzie miała wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, przy czym nie ma możliwości jego oszacowania, ponieważ nie są znane ani liczba budynków stanowiących własność osób fizycznych zasiedlonych przed laty w trybie administracyjnym, ani ich stan techniczny.
Nowelizacja ma wejść w życie z dniem następującym po ogłoszeniu, ale z mocą od 1 stycznia 2022 r. Projektodawcy tłumaczą, że powinna być ona przyjęta jeszcze w 2021 r., a szybkie tempo prac jest uzasadnione koniecznością skrócenia do minimum okresu braku ciągłości realizacji zadań gmin w tym zakresie.
Przypomnijmy, że to kolejny raz, kiedy termin ten zostaje wydłużony.
– Gminy mają duże problemy z zapewnianiem lokali zastępczych. Kolejny raz, idąc po linii najmniejszego oporu, ten obowiązek sceduje się na samorządy – mówi Leszek Świętalski ze Związku Gmin Wiejskich RP. Uważa, że obowiązujące przepisy prowadzą do absurdów. Przykładowo matka oddaje lokal dzieciom, a gmina musi jej zapewnić zastępcze lokum. Podobnie działa art. 32 nowelizowanej ustawy, kiedy zdarza się, że osoba mieszkająca w budynku do rozbiórki mogłaby zamieszkać gdzie indziej, tymczasem do zapewnienia mieszkania zobowiązana jest gmina.
– Projekt jest kierowany ścieżką poselską i nie był konsultowany na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Oczywiście będziemy brać udział w pracach nad nim w parlamencie i przedstawiać nasze stanowisko – zapowiada Leszek Świętalski.
Samorządowcy uważają, że przepis powinien zostać obwarowany dodatkowymi warunkami. Przykładowo obowiązek zapewnienia lokalu spoczywałby na gminie, o ile najemca nie posiada innego mieszkania albo też właściciel nie może zapewnić innego miejsca na czas remontu.
Etap legislacyjny
Projekt wniesiony do Sejmu