Subskrybuj nas na Youtube
Przyjęcie do domu opieki społecznej odbywa się na podstawie skierowania gminnego ośrodka pomocy społecznej, odpowiedniego ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanego. Decyzja zapada w oparciu o postępowanie rozpoczęte z inicjatywy przyszłego pensjonariusza lub innego podmiotu. Zdarza się, że wnioskującym jest pracownik ośrodka, jeżeli uzna to za konieczne.
Pobyt w jednostce jest odpłatny. Zgodnie z art. 59 ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 – dalej ustawa) to organ gminy decyduje o kosztach pobytu. W obliczaniu konkretnej kwoty uwzględnia wysokość średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca. Wskaźnik, o którym mowa ustala: wójt, starosta lub marszałek województwa w zależności od zasięgu domu.
Ustawa w art. 61 przedstawia listę osób, które ponoszą koszty utrzymania mieszkańca DPS. Kolejność zaprezentowana w przepisie nie jest przypadkowa, pokazuje ona z kogo na kogo przechodzi zobowiązanie zapłaty. I tak do grupy tej należą:
• sam mieszkaniec
• małżonek
• zstępni
• wstępni
• gmina, która skierowała pensjonariusza
Ponadto opłatę mogą uiszczać osoby niewymienione w katalogu jeżeli zgłoszą taką chęć.
Gdy mieszkaniec sam opłaca pobyt, pobierane od niego opłaty nie mogą przekroczyć 70% jego dochodu. Gmina, która znajduje się na końcu listy uiszcza jedynie różnicę pomiędzy średnim kosztem utrzymania w domu pomocy a opłatami wnoszonymi przez wyżej wymienione osoby.
W razie nie wywiązywania się zobowiązanych ze swoich powinności, koszty utrzymania mieszkańca zgodnie z art. 61 ust. 3 ponosi gmina kierująca, ale tylko zastępczo. Ustawodawca przyznał samorządowi terytorialnemu prawo dochodzenia zwrotu wydatków.
W świetle przepisów DPS otrzymuje zapłatę z dwóch źródeł. Jeżeli opłatę uiszcza mieszkaniec, powinien przekazać pieniądze do kasy domu lub na rachunek bankowy. Możliwe jest także dobrowolne potrącenie z jego: emerytury, renty, zasiłku stałego. Gdy płatnikiem jest inna osoba, powinna ona przelać odpowiednią część na rachunek gminy kierującej. Organ uzupełni przesłana sumę o swoją część i całość przekaże właściwemu domowi pomocy.
W art. 64 ustawy przewidziane zostały całkowite lub częściowe zwolnienia z omawianych opłat. Przemawiającym za taką decyzją argumentami są:
• ponoszenie opłat za pobyt innych członków rodziny DPS, ośrodku wsparcia itp.
• uzasadnione okoliczności takie jak: długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej itp.
• odpowiedzialni członkowie rodziny utrzymują się z jednego świadczenia/wynagrodzenia
• zobowiązany jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko
Opłat nie uiszcza się również za czas nieobecności pensjonariusza w DPS, jeżeli przebywa wtedy u płatnika. Zwolnienie to nie może przekroczyć 21 dni w roku kalendarzowym.
Trzeba zauważyć, że rada gminy dysponuje prawem do zmienienia warunków odpłatności na korzystniejsze niż te pochodzące z ustawy. Dokonuje tego uchwałą ale tylko w przypadku domów o pomocy społecznej o gminnym zasięgu.
Opisane powyżej zasady dotyczą domów opieki społecznej, prowadzonych przez lub na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego. Zasady przebywania i opłacania pobytu w domach prywatnych reguluje stosowna umowa.
Zdarza się, że sytuacja wymaga umieszczenia danej osoby w domu pomocy społecznej w momencie, gdy należące do samorządu jednostki nie dysponują wolnymi miejscami. Można w takim wypadku wydać skierowanie do domu, prowadzonego przez inny podmiot. Mają wtedy zastosowanie powyższe zasady z tym wyjątkiem, że odpłatność, reguluje umowa zawarta pomiędzy tym domem a gminą.