Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) poinformowało na sejmowej komisji samorządu terytorialnego i polityki regionalnej, że pracuje nad nowymi zasadami finansowania funduszy sołeckich. Obowiązująca ustawa o funduszu sołeckim (Dz.U. z 2014 r. poz. 301 ze zm.) jedynie do 2023 r. określa bowiem, ile pieniędzy państwo zwróci gminom za przekazanie środków na rozwój wsi.

– Ministerstwo w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego podjęło dialog w zakresie wypracowania nowych rozwiązań w ustawie o funduszu sołeckim. Jest bowiem konieczność określenia limitów wydatków budżetu państwa po 2023 r. – informuje Szymon Wróbel z departamentu administracji publicznej MSWiA.
Dodaje, że prowadzone prace nie odnoszą się wyłącznie do kwot. – Analizujemy różne kwestie związane z funkcjonowaniem ustawy, a w szczególności mechanizm korygujący – zapowiada Szymon Wróbel.
Na czym on polega? Gminy, które przeznaczyły pieniądze na fundusz sołecki, mają prawo ubiegać się o zwrot części poniesionych wydatków. Mogą uzyskać 20, 30 i 40 proc. rekompensaty. Jeżeli wnioskowana przez wszystkie gminy kwota przekracza tę wskazaną w ustawie, resort uruchamia mechanizm korygujący i gminy uzyskują mniejsze rekompensaty. W tym roku zamiast 40 proc. otrzymają 25 proc. – Mechanizm skutkuje niepełnym wykorzystaniem środków z rezerwy celowej, która jest zaplanowana na fundusze sołeckie. Analizujemy, jak to zmienić – tłumaczy Szymon Wróbel.
Resort rozważa też inne postulaty gmin. Chcą one mieć większą elastyczność w wydatkowaniu pieniędzy. – Bierzemy pod uwagę możliwość przeznaczania środków na wsparcie infrastruktury, która nie jest w bezpośredniej dyspozycji gmin, np. na drogach powiatowych – wyjaśnia Wróbel.
Obecnie fundusz sołecki może być przeznaczony na realizację przedsięwzięć, które są zadaniami własnymi gminy, są zgodne ze strategią jej rozwoju i służą poprawie warunków życia mieszkańców. Samorząd nie może więc w ramach funduszu wyremontować chodnika przy drodze powiatowej, nawet gdyby służył on mieszkańcom gminy.
Nad pakietem rozwiązań pracuje też Związek Gmin Wiejskich RP. – Jedna ze zmian powinna dotyczyć decyzyjności w sprawie funduszy sołeckich. Obecnie to zebranie wiejskie decyduje, na jaki cel przeznaczyć pieniądze. Ta formuła nie jest dobra z uwagi na pandemię. Często w takim zebraniu bierze udział np. 2 proc. mieszkańców, nie są oni zatem reprezentatywni dla danej społeczności. Lepsze byłoby głosowanie elektroniczne – mówi Leszek Świętalski z ZGW.