Jeszcze przez trzy tygodnie komitety wyborcze mogą zgłaszać kandydatów na stanowiska wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Termin upływa 26 września o północy. Trzeba jednak pamiętać, że te osoby nie mogą jednocześnie kandydować na radnego w innej miejscowości. W tej samej, owszem.
TEMAT TYGODNIA CYKL „WYBORY SAMORZĄDOWE 2018”, CZĘŚĆ 1
W tegorocznych wyborach po raz pierwszy będą miały zastosowanie nowe przepisy wyborcze wprowadzone ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. poz. 130; dalej: nowelizacja). Najważniejsza nowość z nich wynikająca to ograniczenie liczby kadencji, przez które można sprawować urząd. Od tegorocznych wyborów będzie można pełnić funkcję wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w danej gminie przez 10 lat (dwukrotność kadencji, która wynosić będzie obecnie 5 lat). Po tym okresie osoba utraci bierne prawo wyborcze. Nowelizacja wprowadziła też zakaz równoczesnego kandydowania na wójta i do rady powiatu (sejmiku województwa).
Wybory samorządowe: Jak się wybiera radę powiatu
Wybory samorządowe: Jak się wybiera radę powiatu

Zobacz również
2dni tyle jest na poprawienie braków w zgłoszeniu kandydata na włodarza

Kandydat – kto i jak go zgłasza

Uprawnionymi do zgłaszania kandydatów na wójta są komitety wyborcze, które zostały utworzone po to, by zgłosić pretendentów na radnych (rad gmin, rad powiatów i sejmików województw) i uzyskały od właściwego komisarza wyborczego lub od Państwowej Komisji Wyborczej (dalej: PKW) postanowienie o przyjęciu zawiadomienia o jego utworzeniu.
Zgodnie z art. 478 par. 2 ustawy z 5 stycznia 2011 r. ‒ Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 754 ze zm.; dalej: k.w.) prawo zgłaszania kandydatów na wójta ma komitet wyborczy, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie. Przy czym z przepisu tego wynika, że w każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych nie może być mniejsza niż liczba radnych wybieranych w tym okręgu.
W przypadku powołania koalicyjnego komitetu wyborczego w celu zgłoszenia wspólnych list kandydatów komitet wyborczy partii politycznej wchodzącej w jego skład nie może samodzielnie zgłaszać pretendentów na wójta, jeżeli w tej gminie został zgłoszony wspólny kandydat.
Warunkiem kandydowania jest spełnienie przesłanek pozytywnych i brak negatywnych. [ramka 1] Nie jest zaś wymagane, aby pretendent na włodarza mieszkał na obszarze gminy, w której zostanie zgłoszony (ani danego okręgu wyborczego). Jeśli chodzi o obowiązek posiadania praw wyborczych, to jego spełnienie ocenia się na dzień wyborów.
Czym zajmuje się komisarz wyborczy i ile zarabia?
Czym zajmuje się komisarz wyborczy i ile zarabia?

Zobacz również

ramka 1

Wymagania wobec kandydata
Przesłanki pozytywne to:
  • posiadanie czynnych praw wyborczych,
  • bycie obywatelem polskim,
  • ukończenie najpóźniej w dniu głosowania 25 lat,
  • bycie wpisanym do stałego rejestru wyborców w jednej z gmin na obszarze kraju.
Przesłanki negatywne to:
  • pozbawienie praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu (lub Trybunału Stanu),
  • ubezwłasnowolnienie prawomocnym orzeczeniem sądu,
  • skazanie prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,
  • prawomocne orzeczenie sądu, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944‒1990 oraz treści tych dokumentów, stwierdzające utratę prawa wybieralności. ©℗
W przypadku prawomocnego skazania na karę pozbawienia wolności (za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe) pozbawienie prawa wybieralności następuje na czas wyznaczony okresem ewidencjonowania w Krajowym Rejestrze Karnym (dalej: KRK). Oznacza to, że osoby, wobec których zapadło takie orzeczenie, nie mają biernego prawa wyborczego, tj. nie mogą kandydować w okresie, w którym są wpisane do rejestru.
Z art. 472 k.w. w nowym brzmieniu wynika, że kandydat na wójta może startować w wyborach na to stanowisko tylko w jednej gminie. Nie ma przeciwwskazań, by jednocześnie ubiegać się o funkcję radnego w tej samej jednostce samorządu terytorialnego. Jednak jeżeli osoba równocześnie zostanie wybrana na włodarza i radnego, to traci z mocy prawa ten drugi mandat (art. 383 par. 1 pkt 6 k.w.). Przepisy nie zakazują kandydowania na wójta osobie, która wchodzi w skład komitetu wyborczego, jest pełnomocnikiem wyborczym lub finansowym. Nie można jednak w tych samych wyborach startować do rady powiatu i sejmiku województwa.

Formalności musi stać się zadość

Uprawnionym do zgłoszenia kandydata na wójta w imieniu komitetu wyborczego jest jego pełnomocnik lub osoba imiennie przez niego upoważniona (art. 428 par. 2 k.w.). W takim przypadku musi ona okazać dokument zawierający:
  • pełną nazwę komitetu wyborczego;
  • nazwisko i imię pełnomocnika wyborczego udzielającego upoważnienia;
  • wskazanie zakresu udzielonego upoważnienia, tj. upoważnienie do zgłoszenia list kandydatów w imieniu wymienionego z nazwy komitetu wyborczego do danej rady lub na określonym obszarze; zakres upoważnienia może obejmować również wyznaczenie mężów zaufania do obwodowych komisji wyborczych (wystawienie im stosownych zaświadczeń) oraz zgłaszanie kandydatów do terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych;
  • dane osoby upoważnionej.
W treści tego dokumentu musi być wyraźne stwierdzenie, że osoba w nim wymieniona została upoważniona przez pełnomocnika wyborczego do zgłoszenia, w imieniu wymienionego z nazwy komitetu wyborczego, kandydata na wójta danej gminy (lub na określonym obszarze).
Ponadto upoważnienie powinno być opatrzone datą wystawienia oraz własnoręcznym podpisem pełnomocnika wyborczego. Podpisane przez pełnomocnika wyborczego komitetu lub upoważnioną przez osobę zgłoszenie może być bezpośrednio dostarczone gminnej komisji wyborczej albo nadesłane przesyłką listową lub kurierem. O dotrzymaniu terminu decyduje data wpływu. W zgłoszeniu tym należy podać:
  • nazwisko i imię osoby zgłaszającej ze wskazaniem, czy zgłoszenia dokonuje pełnomocnik wyborczy, czy upoważniona przez niego osoba, oraz określeniem dokładnego adresu zamieszkania i ewentualnie numeru telefonu i adresu e-mail osoby dokonującej zgłoszenia;
  • nazwę komitetu wyborczego, w którego imieniu dokonywane jest zgłoszenie kandydata ze wskazaniem adresu jego siedziby;
  • określenie, na jaką funkcję zgłaszany jest kandydat (np. „na wójta Gminy Oleśno”);
  • nazwisko, imię (imiona), wiek (w latach, nie data urodzenia), wykształcenie i miejsce zamieszkania (nazwa miejscowości, ale nie pełny adres) kandydata na wójta;
  • numery okręgów, w których komitet wyborczy zarejestrował listy kandydatów na radnych do rady gminy.
Przy nazwisku kandydata należy obowiązkowo wymienić nazwę lub skrót nazwy partii politycznej, której kandydat jest członkiem. Jeśli do niej nie należy, także powinno się o tym poinformować. Ponadto zgłaszający może wnosić, by przy nazwisku kandydata umieścić następującą adnotację „popierany przez...” – wymieniając nazwę lub skrót nazwy tylko jednej partii politycznej lub organizacji społecznej. Oznaczenie to będzie uwzględnione na urzędowych obwieszczeniach o zarejestrowanych kandydatach na wójta. Do zgłoszenia trzeba dołączyć dokumenty wymienione w art. 479 par. 2 k.w. [ramka 2]

ramka 2

Potrzebne dokumenty
  • postanowienie (kopia) o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego przez PKW lub właściwego komisarza wyborczego,
  • dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnika wyborczego z podaniem jego nazwiska i dokładnego adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL,
  • fakultatywnie symbol graficzny komitetu wyborczego w formie papierowej oraz elektronicznej, zgodny z wzorcem wynikającym z postanowienia organu wyborczego, który przyjął zawiadomienie o utworzeniu komitetu wyborczego,
  • pisemne oświadczenie kandydata o wyrażeniu zgody na kandydowanie oraz o posiadaniu prawa wybieralności na wójta,
  • oświadczenie lustracyjne (w przypadku kandydata urodzonego przed 1 sierpnia 1972 r.) lub informacja, że złożone zostało wcześniej. ©℗
Pisemne oświadczenie pretendenta na urząd o wyrażeniu zgody na kandydowanie powinno zawierać:
  • wskazanie nazwy organu wykonawczego wraz z nazwą gminy,
  • nazwę komitetu wyborczego, z którego zgłoszenia kandydat zgadza się kandydować, imię (imiona), nazwisko, nazwisko rodowe, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, adres zamieszkania, obywatelstwo oraz jego numer PESEL, a także wskazanie przynależności do partii politycznej lub stwierdzenie, że nie należy do partii politycznej.
Dokument musi zawierać datę i być opatrzony własnoręcznym podpisem.
W przypadku oświadczenia lustracyjnego trzeba pamiętać, że składa się je tylko raz. I jest to o tyle ważne, że ponownie jego złożenie uznawane jest za wadę zgłoszenia. – Osoby, które kiedyś już kandydowały w wyborach samorządowych i składały wówczas oświadczenie lustracyjne, jeśli ubiegają się o wybór teraz, nie muszą go już składać – przypomina szefowa Krajowego Biura wyborczego Magdalena Pietrzak. W takiej sytuacji kandydat zastępuje oświadczenie lustracyjne informacją według wzoru stanowiącego załącznik nr 2a do ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944‒1990 oraz treści tych dokumentów (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2186 ze zm.). Wszystkie wymienione dokumenty wypełniają i podpisują kandydaci, a następnie przekazują je pełnomocnikom wyborczym komitetów wyborczych lub osobom przez nich upoważnionym.
Wzory formularzy niezbędnych przy składaniu zgłoszenia kandydata zawarte są w załączniku do informacji PKW z 20 sierpnia 2018 r. o zasadach i sposobie zgłaszania kandydatów w wyborach wójta, burmistrza, prezydenta miasta zarządzonych na dzień 21 października 2018 r. (znak: ZPOW-611-2/18).

Nie można zapomnieć o terminach

Kandydata na wójta, burmistrza czy prezydenta miasta należy zgłosić do 26 września. Po tym dniu zgłoszenie jest możliwe w wyjątkowej sytuacji – gdy nie zgłosił się nikt albo tylko jedna osoba. Gminna komisja wyborcza wzywa wówczas komitety wyborcze, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń kandydatów w terminie 5 dni. Zasadę tę stosuje się również, jeżeli w terminie przewidzianym dla zgłoszenia kandydatów na wójta zostało zgłoszonych dwóch (lub więcej) kandydatów, jednakże po sprawdzeniu zgłoszeń komisja wyborcza podjęła uchwałę (uchwały) w sprawie odmowy rejestracji kandydata, a liczba zarejestrowanych jest nie większa niż jeden. Nie ma przy tym znaczenia, czy została wszczęta procedura odwoławcza przez komitet wyborczy, któremu odmówiono rejestracji. Ponadto podmiot, który dokonał zgłoszenia, może do 8 października (czyli według k.w. najpóźniej w 15. dniu przed dniem wyborów) zgłosić nowego kandydata, jeżeli komisja wyborcza zawiadomi pełnomocnika, że skreśliła kandydata wskutek jego śmierci (art. 483 par. 2 k.w.) [ramka 3]

ramka 3

Skreślenie z listy
Gminna komisja wyborcza skreśla z listy kandydatów kandydata, który:
  • zmarł,
  • utracił prawo wybieralności,
  • złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne,
  • kandyduje jednocześnie do:
‒ do rady gminy w gminie innej niż w której kandyduje na wójta,
‒ do rady powiatu,
‒ do sejmiku województwa,
‒ na wójta w innej gminie;
  • złożył oświadczenie na piśmie o wycofaniu zgody na kandydowanie. ©℗

Na koniec – weryfikacja dokumentacji

Jeżeli zgłoszenie spełnia warunki określone w k.w., gminna komisja wyborcza niezwłocznie rejestruje kandydata na wójta, sporządzając protokół rejestracji. Po jednym jego egzemplarzu doręcza się osobie zgłaszającej kandydata i komisarzowi wyborczemu. W przypadku gdy komisja stwierdzi wady formalne dokumentu (dotyczące np. błędnej pisowni danych, niekompletnej dokumentacji itp.), to wzywa osobę zgłaszającą kandydata do ich usunięcia. Jeżeli w tym terminie wady nie zostaną usunięte, komisja odmawia rejestracji zgłoszenia kandydata.
Komisja może to zrobić także wtedy, gdy zgłoszenie nie spełnia któregokolwiek z warunków przewidzianych w art. 478 i 479 k.w., tj. gdy komitet nie dokonał rejestracji list kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie lub nie zarejestrował na tych listach wymaganej liczby kandydatów. Odmowa następuje także w razie niezłożenia przez kandydata oświadczenia o posiadaniu prawa wybieralności bądź w przypadku udokumentowania braku tego prawa, a także w przypadku odmowy złożenia oświadczenia lustracyjnego lub informacji o uprzednim jego złożeniu. Uchwałę o odmowie rejestracji wraz z uzasadnieniem doręcza się zgłaszającemu i przesyła komisarzowi wyborczemu. Należy w niej zawrzeć pouczenie o przysługującym osobie zgłaszającej kandydata prawie wniesienia odwołania do komisarza wyborczego w ciągu dwóch dni od daty jej doręczenia. Na postanowienie komisarza wyborczego uznające odwołanie za nieuzasadnione osobie zgłaszającej przysługuje prawo wniesienia skargi do PKW w terminie dwóch dni od daty doręczenia postanowienia komisarza wyborczego (art. 432 par. 2 k.w.). ©℗
WAŻNE Komitety wyborcze, które uzyskały postanowienie od komisarza wyborczego, mogą zgłaszać kandydatów na obszarze wskazanym w tym rozstrzygnięciu.

Liczba kandydatów zależy od wielkości gminy

Wykaz chętnych na radnych gmin (dzielnic m.st. Warszawy), powiatów i sejmików województw może zgłosić tylko zarejestrowany komitet wyborczy. Ogólna liczba takich komitetów wynosi obecnie ponad 9 tysięcy. Przypomnijmy: PKW rejestruje koalicyjne komitety wyborcze partii politycznych oraz te utworzone przez partie polityczne, organizacje i wyborców (te ostatnie, o ile działają na obszarze większym niż jedno województwo). Pozostałe komitety wyborcze, w tym te działające maksymalnie na obszarze jednego województwa, rejestrują właściwi terytorialnie komisarze wyborczy.

Odmienne systemy wyborcze a lista kandydatów

Procedura zgłaszania list kandydatów na radnych różni się w zależności od tego, ilu mieszkańców ma gmina. W znowelizowanym kodeksie wyborczym przyjęto, że system większościowy obowiązuje w miastach do 20 tys. mieszkańców (dotychczas w miastach niebędących miastami na prawach powiatu), a proporcjonalny system wyborczy w miastach przekraczających tę liczbę (dotychczas w miastach na prawach powiatu). Powrócono więc do pierwotnego systemu wyborczego, który wynikał z ustawy z 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Regulacja ta została zastąpiona k.w.
Proporcjonalny system wyborczy obowiązuje także przy wyborze radnych dzielnicy m.st. Warszawy, rady powiatu i sejmiku województwa.
Komitet wyborczy w gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców może zgłosić w każdym okręgu wyborczym tylko jedną listę kandydatów (art. 425 par. 1 k.w.). Ta może z kolei zawierać tylko jedno nazwisko. Ponadto wymagane jest jej poparcie przez co najmniej 25 wyborców stale zamieszkałych w danej gminie. Ale uwaga, wyborca może udzielić poparcia dowolnej liczbie list kandydatów (też np. tych do rady powiatu), a udzielonego poparcia nie można wycofać. Warunki co do liczby zgłoszonych kandydatów oraz podpisów popierających ich osób są różne i zależą od wielkości gminy, a także od liczebności rady danego szczebla samorządu terytorialnego, do której pretendują zgłoszeni. W każdym przypadku wyborca musi stale zamieszkiwać w danej jednostce samorządu terytorialnego (tj. gminie, powiecie, dzielnicy m.st. Warszawy i województwie). [tabela]
Tabela. Limity zgłoszeń ©℗
Wybory do: Liczba zgłoszonych kandydatów na liście Wymagane poparcie (podpisy wyborców)
rady gminy liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców nie może być mniejsza niż 5 i nie może być większa niż liczba radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym, powiększona o dwóch kandydatów co najmniej 150 podpisów
rady dzielnicy m.st. Warszawy
rady powiatu nie może być mniejsza niż 3 i większa niż liczba radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym, powiększona o dwóch kandydatów co najmniej 200 podpisów
sejmiku województwa nie może być mniejsza niż 5 i większa niż liczba radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym, powiększona o dwóch kandydatów co najmniej 300 podpisów
W przypadku zgłaszania kandydatów na radnych – wybieranych w proporcjonalnym systemie wyborczym – na liście należy zachować parytet płci. Zarówno liczba kobiet, jak i mężczyzn nie może być mniejsza niż 35 proc. wszystkich zgłoszonych. Jeżeli w wyniku obliczeń okaże się, że 35 proc. to liczba ułamkowa, należy ją zaokrąglić w górę. Jeżeli na liście jest np. 9 chętnych do startu w wyborach, to 35 proc. liczby wszystkich zgłoszonych wynosi 3,15. W tej sytuacji, jak wyjaśnia szefowa KBW, liczba zgłoszonych kobiet wynosi 5, a mężczyzn 4 lub odwrotnie.
Co ważne, niezależnie od systemu wyborczego, w przypadku powołania koalicyjnego komitetu wyborczego wchodzący w jego skład komitet wyborczy partii politycznej nie może zgłosić listy samodzielnie.

Procedura zgłoszenia i wykazanie poparcia

Uprawnionym do zgłoszenia listy kandydatów w imieniu komitetu wyborczego jest pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego lub osoba imiennie przez niego upoważniona. Upoważnienie powinno zawierać:
  • pełną nazwę komitetu wyborczego,
  • nazwisko i imię pełnomocnika wyborczego udzielającego upoważnienia,
  • wskazanie zakresu, tj. upoważnienie do zgłoszenia list kandydatów w imieniu wymienionego z nazwy komitetu wyborczego do danej rady (sejmiku) lub na określonym obszarze.
Zakres upoważnienia może obejmować również wyznaczenie mężów zaufania do obwodowych komisji wyborczych (wystawianie im stosownych zaświadczeń) oraz zgłaszanie kandydatów do terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych. W zgłoszeniu trzeba wskazać:
  • nazwisko i imię osoby zgłaszającej listę kandydatów z określeniem, czy zgłoszenia dokonuje pełnomocnik wyborczy czy upoważniona przez niego osoba oraz podaniem dokładnego adresu zamieszkania i w celach organizacyjnych numeru telefonu i adresu e-mail osoby dokonującej zgłoszenia;
  • nazwę komitetu wyborczego, w którego imieniu dokonywane jest zgłoszenie, z podaniem adresu jego siedziby;
  • nazwę rady (sejmiku województwa) oraz oznaczenie numeru okręgu wyborczego, w którym zgłaszana jest lista.
W zależności od systemu wyborczego w zgłoszeniu należy podać dane kandydata (gmina do 20 tys. mieszkańców) lub kandydatów (pozostałe jednostki samorządu terytorialnego). Chodzi więc o:
  • nazwisko i imię (wszystkie imiona zgodnie z danymi zawartymi w ewidencji ludności),
  • wiek (w latach, nie data urodzenia),
  • miejsce zamieszkania (tylko nazwa miejscowości, bez pełnego adresu).
Nazwiska kandydatów należy umieścić w kolejności ustalonej przez komitet wyborczy. Zgłaszający listę może wnosić, by przy nazwisku umieszczać informację, przez kogo popierana jest ta osoba. Powinno być to potwierdzone pismem właściwego organu partii czy organizacji i dołączone do zgłoszenia. Do zgłoszenia trzeba także załączyć wykaz podpisów wyborców udzielających poparcia danej liście. Musi on zawierać na każdej stronie nazwę komitetu wyborczego zgłaszającego listę, numer okręgu wyborczego, w którym lista jest zgłaszana, oraz następującą adnotację: „Udzielam poparcia liście kandydatów zgłaszanej przez ... (nazwa komitetu wyborczego) w okręgu wyborczym nr ... (numer okręgu) w wyborach do Rady (Sejmiku Województwa) ... (nazwa rady, sejmiku województwa) zarządzonych na ... (dzień, miesiąc, rok).”. Szefowa KBW Magdalena Pietrzak poinformowała DGP, że na wykazie podpisów poparcia można wpisać nazwisko konkretnego kandydata. ‒ Zgodnie z nowymi przepisami na wykazie powinna być nazwa komitetu wyborczego, a nie nazwisko kandydata. Jednak jeśli ono tam będzie, nie zostanie to potraktowane jako wada – powiedziała.
W wykazie tym muszą się znaleźć także czytelnie wpisane nazwiska, imiona, adresy zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL (w przypadku obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi – numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość) oraz własnoręczne podpisy wyborców udzielających poparcia.
Inne niezbędne załączniki są identyczne jak te, które dołącza się do zgłoszenia listy kandydatów na wójta (zobacz ramkę 2 na s. C4). Tożsame są także uwagi dotyczące treści oświadczenia o wyrażeniu zgody na kandydowanie oraz umówienie oświadczeń lustracyjnych.
Kandydat na radnego (inaczej niż ten startujący w wyborach na włodarza) może być obywatelem innego kraju UE. Dlatego wymagane są dodatkowe dokumenty. W przypadku wątpliwości co do treści oświadczenia kandydata, że nie został pozbawiony prawa do kandydowania w państwie członkowskim Unii Europejskiej jego pochodzenia, może on zostać zobowiązany przez komisję wyborczą do przedłożenia (przed albo po wyborach) zaświadczenia, które to potwierdzi – wydanego przez właściwy organ administracyjny państwa, z którego pochodzi. Pamiętać trzeba, że dokumenty sporządzone w języku obcym muszą zostać złożone wraz z tłumaczeniem na język polski sporządzonym przez tłumacza przysięgłego.
Zgłoszenie wraz z załącznikami składa się do właściwej terytorialnie komisji wyborczej (gminnej, miejskiej, dzielnicowej, powiatowej lub wojewódzkiej) nie później niż 17 września do godz. 24.00.
Po tym dniu zgłoszenie listy jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy w ww. terminie w okręgu wyborczym nie zostanie zgłoszona żadna lista albo zostanie zgłoszona tylko jedna. W wyborach proporcjonalnych jest dodatkowy warunek. Ta jedna lista musi zawierać liczbę zgłoszonych kandydatów równą liczbie radnych wybieranych w okręgu bądź mniejszą od niej.
We wskazanych przypadkach właściwa komisja wyborcza wzywa komitety wyborcze, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń list kandydatów w terminie 5 dni od dnia ich upowszechnienia. Odpowiednie formularze dokumentów stanowią załączniki do czterech informacji PKW z 13 sierpnia 2018 r. (ZPOW-611-9/18, ZPOW-611-3/18, ZPOW-611-5/18, ZPOW-611-4/18).
WAŻNE Komitet wyborczy może zgłosić w danej gminie tylko jednego kandydata na wójta.

Zakaz uzupełnień

Po dokonaniu zgłoszenia nie jest dopuszczalna zmiana kolejności kandydatów lub ich uzupełnianie albo wymiana. Wyjątek przewidziany jest w art. 436 par. 2a k.w. i dotyczy śmierci kandydata do rady gminy liczącej do 20 tys. mieszkańców. Wówczas pełnomocnik wyborczy może zgłosić nowego kandydata. Uzupełnienie listy w tym trybie może nastąpić najpóźniej 11 października i nie wymaga zbierania podpisów wyborców.
W tym samym czasie w przypadku wyborów w systemie proporcjonalnym można uzupełnić listę, gdy skreślono z niej nazwisko zmarłego kandydata, co powoduje, że w okręgu wyborczym liczba startujących w wyborach jest równa liczbie radnych wybieranych w tym okręgu lub mniejsza od niej. I w tej sytuacji właściwa komisja wyborcza musi zawiadomić pełnomocnika wyborczego lub osobę, która dokonała zgłoszenia listy, o możliwości zgłoszenia nowego kandydata.
Od uchwał komisji wyborczej, w której odmówiono rejestracji listy kandydatów, zgłaszającemu ją służy prawo odwołania do komisarza wyborczego. Może to nastąpić w terminie dwóch dni od dnia doręczenia uchwały. Na postanowienie komisarza wyborczego uznające odwołanie za nieuzasadnione osobie zgłaszającej przysługuje prawo wniesienia skargi do PKW. W tym przypadku termin wynosi dwa dni od daty doręczenia postanowienia komisarza wyborczego.
WAŻNE Kandydat na radnego może jednocześnie kandydować w wyborach tylko do jednego organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego i może być zgłoszony tylko w jednym okręgu i tylko z jednej listy kandydatów.

ramka 4

Warunki do spełnienia
  • czynne prawo wyborcze (w tych wyborach),
  • obywatelstwo polskie lub obywatelstwo UE,
  • 18 lat,
  • zamieszkanie na stałe na obszarze JST, w której kandyduje (nie ma obowiązku zamieszkiwania na obszarze okręgu wyborczego, w którym kandydat zostanie zgłoszony),
  • wpisanie do stałego rejestru wyborców właściwego dla danej gminy (powiatu, województwa).
Przesłanki negatywne patrz: ramka 1