Województwo to najwyższy szczebel organizacji samorządu terytorialnego. Organami samorządu wojewódzkiego są sejmik województwa i zarząd województwa. W wyborach samorządowych wybierani są radni do sejmiku województwa, na okres 5 lat. W skład zarządu województwa wchodzi marszałek województwa, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie. Marszałek województwa wybierany jest przez sejmik województwa. Podstawowym zadaniem samorząd województwa jest dbanie o rozwój całego regionu.

Zadania własne województwa to m.in:

1. w zakresie edukacji publicznej - zakładanie i prowadzenie publicznych zakładów kształcenia i placówek doskonalenia nauczycieli, bibliotek oraz szkół o znaczeniu regionalnym oraz ponadregionalnym. Kierowanie regionalnej polityki oświatowej, tworzenie liceów profilowanych. Województwo odpowiada także za szkolnictwo wyższe.

2. w zakresie promocji i ochrony zdrowia - odpowiada za specjalistyczne szpitale, za wdrażanie krajowych programów np. przeciwdziałania narkomanii, czy zapobiegania zakażeniom HIV.

3. w zakresie kultury oraz ochrony zabytków - np. jest to opieka nad zabytkami, czy rejestracja produktów regionalnych, a także prowadzenie największych instytucji kultury, takich jak: opery i filharmonie.

4. w zakresie pomocy społecznej - np. utrzymanie Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej, opracowywanie projektów wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, kształcenie kadry pomocy społecznej, diagnozowanie problemów społecznych, sporządzenie sprawozdań i przekazywanie ich właściwemu wojewodzie

5. prowadzenie polityki prorodzinnej

6. modernizacja terenów wiejskich

7. ochrona środowiska

8. ochrony praw konsumentów - jest to m.in prowadzenie edukacji konsumenckiej - poprzez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania w szkołach publicznych.

9. dbanie o bezpieczeństwo publiczne

10. przeciwdziałanie bezrobociu

11. ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy - obowiązkiem samorządu województwa jest prowadzenie wojewódzkich urzędów pracy, a marszałek województwa ma obowiązek m.in. dochodzić roszczeń regresowych od pracodawców po wypłaceniu środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz pracownika.

Zadania zlecone województwa to m.in:

1. utrzymanie urządzeń melioracji wodnej

2. prowadzenie ośrodków dokumentacji oraz wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego

Ponadto samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele:

1. pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,

2. pobudzanie aktywności gospodarczej,

3. podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,

4. zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń

5. kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

Sejmik województwa

To gremialny organ stanowiący i kontrolny samorządu województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów. Istnieje też możliwość odwołania sejmiku przez wyborców. Rozpatrywaniem skarg dotyczących zadań lub działalności danego sejmiku zajmuje się wojewoda.

Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną. Ale nie tylko. Stanowi akty prawa miejscowego, w tym statut województwa (jest on uchwalany po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów), zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim, a także zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Poza tym:

uchwala strategię rozwoju województwa oraz wieloletnie programy wojewódzkie,

uchwala programy wojewódzkie służące realizacji ponadlokalnych i regionalnych celów publicznych,

uchwala budżet województwa i określa zasady udzielania dotacji z budżetu województwa,

rozpatruje sprawozdania z wykonania budżetu, sprawozdania finansowe województwa oraz sprawozdania z wykonania wieloletnich programów województwa,

podejmuje uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu,

Sejmik wybiera ponadto i odwołuje zarząd województwa, rozpatruje sprawozdania z jego działalności oraz powołuje i odwołuje, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa. Do wyłącznej właściwości sejmiku należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej, podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa.

Organizacja pracy

Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących (nie więcej niż 3), którzy nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa, a więc w skład organu wykonawczego.

Przewodniczący sejmiku województwa organizuje pracę tego sejmiku i prowadzi jego obrady. Może on powierzyć wykonywanie tych czynności jednemu z wiceprzewodniczących sejmiku. Przewodniczący sejmiku nie ma uprawnień do reprezentowania województwa na zewnątrz. Pełniona przez niego oraz przez wiceprzewodniczących funkcja ma charakter społeczny.

W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie:

trzydziestu w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców,

oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców.

Marszałek województwa wszystkim zawiaduje

Marszałek to przewodniczący kolegialnego zarządu województwa, organu wykonawczego samorządu województwa. Kieruje pracą urzędu marszałkowskiego, przy pomocy wicemarszałków, członków zarządu, skarbnika, sekretarza, dyrektorów departamentów, którzy wykonują swoje obowiązki i ponoszą odpowiedzialność, stosownie do ustaleń Regulaminu. Do kompetencji Marszałka należy:

reprezentowanie województwa na zewnątrz, a w szczególności podejmowanie przedstawicieli Rządu;

prowadzenie polityki zagranicznej Województwa;

przedstawianie Wojewodzie Lubuskiemu i Regionalnej Izbie Obrachunkowej, uchwał Sejmiku i Zarządu podlegających nadzorowi;

wydawanie decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez Zarząd;

wydawanie zarządzeń, udzielanie upoważnień i pełnomocnictw, w zakresie swoich kompetencji;
kierowanie realizacją zadań w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa;

podejmowanie decyzji w sprawach z zakresu obrony cywilnej, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do kompetencji Zarządu;

ustalenie regulaminu pracy Urzędu oraz innych regulaminów i instrukcji regulujących sprawy pracownicze i funkcjonowanie Urzędu;

określanie polityki kadrowej i płacowej oraz wykonywanie obowiązków pracodawcy w Urzędzie;

ustalanie polityki w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników Urzędu oraz wyrażanie zgody na uczestnictwo w kursach i konferencjach krajowych i zagranicznych;

uruchamianie wewnętrznych czynności nadzorczych i kontrolnych w Urzędzie;

zapraszanie do udziału w posiedzeniach Zarządu osób, których udział w posiedzeniach uzna za wskazany;

udzielanie odpowiedzi na interpelacje Radnych;

możliwość zastrzeżenia swojego podpisu na dokumentach i materiałach, do podpisania których upoważnił inne osoby.

Urząd marszałkowski

to wojewódzka jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, będąca jednocześnie jednostką budżetową samorządu województwa. Organ pomocniczy marszałka województwa

Urząd stanowi aparat pomocniczy zarządu województwa po to, by umożliwić wykonywanie jego ustawowych zadań. Zapewnia ponadto pełną obsługę (kadrową, prawną, techniczną, organizacyjną i ekspercką) komisji organów wykonawczych (zarządu województwa i marszałka województwa) oraz uchwałodawczych (sejmiku województwa).