Gmina odrzuciła ofertę mojej firmy na usługi remontowe w budynku urzędu. Jako przyczynę podano, że w imieniu gminy (zamawiającego) dokumenty (w tym pismo z modyfikacją warunków SIWZ) podpisywała osoba nieuprawniona. Był to przewodniczący komisji przetargowej zamiast wójta. W konsekwencji uznali, że tylko pierwotny SIWZ jest wiążący, a tych warunków nasza firma nie spełnia. Czy można podważyć odrzucenie oferty?
Postępowanie zamawiającego (gminy) było z dużym prawdopodobieństwem wadliwe prawnie. Wskazane jest złożenie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO).
Istotne orzecznictwo
Do oceny podanej problematyki konieczne jest odniesienie się do regulacji ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p.). Na uwagę zasługują przede wszystkim art. 20 i 21. W art. 20 ust. 1 ustawodawca ustanowił, że komisja przetargowa jest zespołem pomocniczym kierownika zamawiającego, powoływanym do oceny spełniania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz do badania i oceny ofert. W ust. 3 uregulowano zaś, że komisja przetargowa w szczególności przedstawia kierownikowi zamawiającego propozycje wykluczenia wykonawcy, odrzucenia oferty oraz wyboru najkorzystniejszej oferty, a także – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 – występuje z wnioskiem o unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia.
Ponieważ jednak przepisy p.z.p. nie dają wprost jednoznacznej odpowiedzi, czy działanie urzędu (zamawiającego) było prawnie wadliwe, warto odnieść się do wyroku KIO z 9 września 2013 r. (sygn. akt KIO 2069/13). Przedmiot rozpoznania tej sprawy był zakresowo zbliżony do opisanego w zapytaniu. Oferta wykonawcy została odrzucona z powodu niezgodności z SIWZ, przy czym zamawiający uzasadniając podstawę odrzucenia, podał, że uprzednia modyfikacja SIWZ nie ma skutków prawnych, bo pismo zostało podpisane przez osobę nieuprawnioną do składania oświadczeń woli dotyczących zmiany SIWZ, czyli przewodniczącego komisji przetargowej.
Odpowiedzialność i uprawnienia
W wyroku wskazano m.in., że za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania niewątpliwie odpowiada kierownik zamawiającego. Komisja przetargowa jest jego organem pomocniczym, działającym w zakresie przez niego określonym. Określenie składu, trybu pracy, organizacji i zakresu obowiązków jej członków następuje w drodze wewnętrznego postanowienia kierownika zamawiającego, zatem zasady działania komisji przetargowej są znane zarówno jemu, jak i członkom jego komisji. Co jednak istotne, w kontekście podanego stanu faktycznego zaakcentowano, że w takim stanie rzeczy trudno zakładać, iż pismo kierowane do wykonawców, sygnowane przez przewodniczącą komisji przetargowej, pochodzi od osoby nieuprawnionej. Nadto osoba przewodnicząca komisji przetargowej była wskazana w SIWZ jako uprawniona do kontaktów z wykonawcami.
Brak podstaw do odrzucenia
W konkluzji rozważań KIO podała, że skutkami przekroczenia zakresu kompetencji przez przewodniczącą komisji przetargowej, na które wskazuje zamawiający, nie można obciążać wykonawców. Zdaniem KIO „wszelkie oświadczenia woli należy bowiem tłumaczyć stosownie do okoliczności, w których zostały złożone. Zamieszczenie na stronie internetowej zamawiającego odpowiedzi na pytania wykonawców stanowiło więc modyfikacje treści SIWZ. Z tą datą została ona bowiem skutecznie dokonana. Wykonawcy, sporządzając ofertę, zobowiązani byli więc uwzględnić wprowadzone przez zamawiającego zmiany. Tak też uczynił i odwołujący”. Wskazano również, że oferta wykonawcy przewidywała modyfikacje i w takim zakresie, jaki był podstawą jej odrzucenia (w zakresie modyfikacji), była zgodna z SIWZ.
Ostatecznie KIO uznała, że brak było podstaw do odrzucenia oferty. To skutkowało orzeczeniem m.in. w zakresie uwzględnienia odwołania i nakazania unieważnienia czynności odrzucenia oferty wykonawcy oraz ponownego badania i oceny ofert z jego udziałem.
Podstawa prawna
Art. 20, art. 21 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.).