Rząd zdecydował wczoraj, jak będzie wydawane 13,5 mld euro dla rolników i samorządów. Przyjął bowiem projekty trzech aktów prawnych, które umożliwią realizację Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Pomoc dla gospodarstw
Jego nowe zasady będzie regulować ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW na lata 2014–2020. Wynika z niej, że zakres nowego programu będzie podobny do tego realizowanego w starej perspektywie finansowej, ale zmieni się jego konstrukcja.
Program przewiduje 25 form wsparcia, wśród nich zupełnie nową premię udzielaną na restrukturyzację małych gospodarstw. Będą one mogły otrzymać 60 tys. zł na poprawę swojej dochodowości. Utrzymane zostanie najpopularniejsze w starej perspektywie wsparcie na modernizację gospodarstw rolnych. Jednak w nowym rozdaniu wysokość pomocy będzie zróżnicowana w zależności od rodzaju inwestycji.
Budżet całego programu wyniesie 13,5 mld euro. Jedna trzecia tej kwoty zostanie wydana na zwiększenie konkurencyjności i rentowności gospodarstw rolnych. 20 proc. środków trafi do gospodarstw ekologicznych. PROW będzie też wspomagał rozwój terenów wiejskich, w tym usług pozarolniczych na wsi.
Rola agencji
Pomoc rolnikom będzie udzielana – podobnie jak dotychczas – przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), która będzie instytucją pośrednicząca dla większości działań nowego PROW.
Zakres jej kompetencji określa przyjęte wczoraj rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań ARiMR. Utrzymano w nim większość rozwiązań przewidzianych w obowiązującym do tej pory akcie wykonawczym ze stycznia 2009 r.
ARMiR będzie udzielać pomocy m.in. młodym rolnikom, na inwestycje w gospodarstwach czy wznowienie w nich produkcji np. po suszy, powodzi lub huraganie.
Ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków EFR ma wejść w życie 15 marca 2015 r. To oznacza, że już w II kwartale ARiMR będzie mogła uruchomić pierwsze konkursy z nowego PROW dla rolników.
Lokalne grupy działania
Rząd zajął się też wczoraj programem Leader, który jest częścią PROW. Zgodnie z przyjętym wczoraj projektem ustawy o rozwoju lokalnym kierowanym przez społeczność będzie on podlegał samorządom województw.
Regulacja określa przede wszystkim nowe zadania dla tzw. lokalnych grup działania (LGD), czyli stowarzyszeń finansowanych ze środków Leadera, które mają za zadanie aktywizowanie lokalnych społeczności na wsi. W latach 2007–2013 powstało ich w kraju 337. Jednak zgodnie z projektem muszą zostać utworzone nowe LGD, które obejmą zasięgiem większy obszar (nawet do 30 tys. mieszkańców).
– Zostaną wybrane w konkursach, za których przeprowadzenie będzie odpowiedzialny marszałek województwa – tłumaczy Emilia Dunal, dyrektor departamentu programów rozwoju obszarów wiejskich Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu.
Nadzór nad nowymi LGD będzie sprawował także samorząd województwa. Każda z grup będzie dysponować własnym budżetem i finansować ze środków Leadera przedsięwzięcia, które samorząd lub osoby fizyczne będą chciały zrealizować na rzecz mieszkańców wsi. O wyborze projektów, które uzyskają dofinansowanie oraz wysokości wsparcia, nie będą jednak decydować władze LGD, lecz specjalna rada.
Przepisy dotyczące Leadera wejdą w życie 14 dni po ich opublikowaniu. Jednak program będzie mógł ruszyć dopiero wtedy, gdy zostaną wybrane nowe LGD, czyli w 2016 r.
Etap legislacyjny
Przyjęte przez rząd