Osoby, które z powodu zajmowania się niepełnosprawnym członkiem rodziny zrezygnowały z prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w nim, mogą mieć odprowadzane składki emerytalno-rentowe do KRUS. Muszą jednak złożyć wniosek w tej sprawie.
Czy jest obowiązek odprowadzania składek do ZUS
Pani Anna zajmuje się niepełnosprawną siostrą. Starała się w ośrodku pomocy społecznej o specjalny zasiłek opiekuńczy, ale gdy dowiedziała się, że w związku z tym nie będzie mogła być dalej ubezpieczona w KRUS, a jej składki będą trafiać do ZUS, postanowiła nie składać wniosku o jego przyznanie. Czy ubezpieczenie rolników opiekunów w systemie powszechnym jest wciąż obowiązkowe?
NIE
Od tego miesiąca zmieniły się zasady ubezpieczenia rolników, ich małżonków i domowników, którym przyznano jedno ze świadczeń opiekuńczych ze względu na zajmowanie się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Należą do nich: świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna. Ponieważ w celu uzyskania pomocy finansowej składały oświadczenie o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w nim, KRUS traktował to jako przesłankę do uznania, że nie podlegają już ubezpieczeniu na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń rolników. W związku z tym składka za opiekunów była odprowadzana przez ośrodek pomocy społecznej do ZUS. Jednak dla wielu osób rozwiązanie to jest niekorzystne, bo może powodować, że w przyszłości nie będą miały odpowiedniego okresu ubezpieczenia uprawniającego do emerytury w KRUS. W związku z tym część z nich rezygnowała w ogóle z ubiegania się o świadczenia opiekuńcze. Aby umożliwić tej grupie opiekunów otrzymywanie pomocy finansowej bez obawy o utratę możliwości uzyskania emerytury rolniczej, przepisy zostały zmienione – mogą wybrać, czy chcą mieć odprowadzane składki do ZUS, czy do KRUS. Jeżeli wolą skorzystać z drugiego rozwiązania, czyli zachować dotychczasowe miejsce ubezpieczenia emerytalno-rentowego, muszą złożyć wniosek w tej sprawie.
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 704 ze zm.).
Czy będzie informacja o możliwości wyboru
Pan Jerzy mieszka wspólnie z niepełnosprawnym ojcem. Chciałby starać się o specjalny zasiłek opiekuńczy, ponieważ prowadzenie gospodarstwa przejęły jego dzieci. Czy ośrodek pomocy społecznej lub KRUS powiadomi go, że może zachować ubezpieczenie na dotychczasowych zasadach?
TAK
Informację o możliwości złożenia wniosku może przekazać rolnikowi lub członkowi jego rodziny ośrodek pomocy społecznej w momencie wydawania decyzji o przyznaniu jednego ze świadczeń opiekuńczych. Ale nawet gdy tak się nie stanie, przekaże ją KRUS. Do kasy trafi bowiem zapytanie ze strony gminy o ustalenie sytuacji ubezpieczeniowej opiekuna wraz z informacją o uzyskaniu przez niego prawa do pomocy finansowej. Na tej podstawie KRUS rozstrzyga, że rolnik lub członek jego rodziny nie podlega z chwilą przyznania świadczenia przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników i jednocześnie informuje, że mają oni możliwość wyboru miejsca odprowadzania składek emerytalno-rentowych. Jeżeli rolnik zdecyduje, że chce dalej podlegać ubezpieczeniu w KRUS, i złoży w tej sprawie wniosek, to kasa wyda decyzję, która będzie oznaczać kontynuację ubezpieczenia na dotychczasowych zasadach. Ponowne objęcie ubezpieczeniem w tej instytucji nastąpi wraz z datą przyznania przez ośrodek pomocy społecznej jednego ze świadczeń opiekuńczych.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 6–7 i art 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 704 ze zm.).
Czy można wrócić do ubezpieczenia w Kasie
Pani Agata ma przyznany zasiłek dla opiekuna. W związku z pobieraniem tego świadczenia została przez KRUS wyrejestrowana z ubezpieczeń. Jej składki emerytalno-rentowe ośrodek pomocy społecznej odprowadza do ZUS. Czy po zmianie przepisów możliwe jest ponowne ubezpieczenie w KRUS?
TAK
Wszystkie osoby, które przed 1 października br. otrzymały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna i w związku z tym podlegają ubezpieczeniu społecznemu w ZUS, mogą wrócić do KRUS. Aby było to możliwe, muszą złożyć do ośrodka pomocy społecznej wniosek o odstąpienie od dotychczasowego miejsca odprowadzania składek oraz o objęcie ubezpieczeniem w KRUS na podstawie nowych przepisów. Jego kopia jest przekazywana do kasy, która na tej podstawie podejmuje decyzję o objęciu rolnika ubezpieczeniem na wniosek. Następuje to od dnia w nim wskazanego, ale nie wcześniej niż od dnia złożenia formularza. Jednocześnie przepisy wprowadziły termin, do którego opiekunowie mają czas na powrócenie do KRUS. Mogą to zrobić w ciągu sześciu miesięcy do dnia ich wejścia w życie. To oznacza, że minie on 1 kwietnia 2016 r. Po tej dacie zwrócenie się z wnioskiem nie będzie już możliwe.
Podstawa prawna
Art. 3 i 4 ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. poz. 1506).
Czy wzór wniosku o powrót do KRUS jest ustalony
Pani Irena ma niepełnosprawnego męża i w związku ze sprawowaną nad nim opieką otrzymuje specjalny zasiłek opiekuńczy. Ostatnio dowiedziała się, że zmieniły się przepisy i mogłaby wrócić do ubezpieczenia w KRUS. Czy osoby składające wnioski w tej sprawie obowiązuje określony ich wzór?
NIE
Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie ustaliła jednolitego dla całego kraju wzoru druku, który trzeba złożyć w ośrodku pomocy społecznej. Nie ma jednak przeszkód, aby na potrzeby swoich klientów OPS-y opracowały taki formularz i udostępniały go zainteresowanym osobom. Ponadto gminy nie mają też obowiązku informowania rolników i członków rodzin, którym przyznały jedno ze świadczeń opiekuńczych, o tym, że mogą wrócić do ubezpieczenia w KRUS. Mogą więc robić to fakultatywnie, podobnie jak upowszechniać ulotki informacyjne o nowych zasadach ubezpieczenia.
Podstawa prawna
Art. 3 ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. poz. 1506).
Czy można zrezygnować z ubezpieczenia
Pani Julia będzie się starała o świadczenie pielęgnacyjne. Czy po otrzymaniu pozytywnej decyzji w tej sprawie i objęciu na swój wniosek ubezpieczeniem emerytalno-rentowym w KRUS będzie mogła po jakimś czasie z niego zrezygnować?
TAK
Objęcie ubezpieczeniem na wniosek w KRUS oznacza, że rolnik lub członek jego rodziny może w każdej chwili z niego zrezygnować. W tym celu musi złożyć oświadczenie w swoim oddziale kasy. Wówczas będzie podlegać obowiązkowi ubezpieczenia w ZUS. Nie jest natomiast możliwa odwrotna sytuacja, czyli przejście z ZUS do KRUS po tym, gdy upłynie 30-dniowy termin od wydania decyzji przyznającej świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 6-7 i art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 704 ze zm.).
Czy jest termin na złożenie dokumentów
Synek pani Eweliny jest niepełnosprawny i wymaga całodziennej opieki. Matka zastanawia się nad złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Czy po tym, jak otrzyma decyzję przyznającą pomoc finansową, będzie miała określony czas na to, aby wybrać, gdzie chce być ubezpieczona – w ZUS czy KRUS?
TAK
Po otrzymaniu decyzji o przyznaniu jednego ze świadczeń opiekuńczych rolnik lub członek jego rodziny ma 30 dni (od dnia jej wydania) na złożenie wniosku o objęcie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym w KRUS. Jeżeli nie zrobi tego w terminie, ośrodek pomocy społecznej będzie odprowadzał jego składki do ZUS. Można jednak starać się o przywrócenie terminu, o ile udowodni się, że brak wystąpienia o ubezpieczenie w kasie był spowodowany zdarzeniem losowym i przedstawi okoliczności, które miały na to wpływ. Od decyzji KRUS będzie zależało, czy przywróci czas na złożenie wniosku.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 6–7 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 704 ze zm.)