Kupowanie używanych konsol PlayStation czy telefonów iPhone na portalach aukcyjnych może skończyć się sporymi kłopotami. Pierwsi użytkownicy często przerabiają te sprzęty po to, by móc na nich odtwarzać pirackie kopie gier. Tymczasem zarówno modyfikowanie konsoli, jak i posiadanie sprzętu, który odtwarza nielegalne kopie, jest przestępstwem.

Policja sprawdzi każde zawiadomienie

Przekonała się o tym jedna ze studentek, która skarży się na Forum-Prawne.pl, że po zakupie używanego sprzętu otrzymała wezwanie na policję.
„Przedstawiono mi zarzut posiadania przerobionej konsoli Xbox 360. Prokuratura chce mi wymierzyć karę 500 zł i 4 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata” – pisze internautka. Dodaje, że nie miała pojęcia, iż kupuje zmodyfikowane urządzenie i że popełnia tym samym przestępstwo.
Przerobione konsole bardzo często można kupić na portalach aukcyjnych. Nie ma problemu ze znalezieniem takich ofert np. na Gumtree. Nieco trudniej wyszukać zmodyfikowane urządzenia na Allegro, chociaż i tam pojawiają się tego typu aukcje. Mniejsza liczba ogłoszeń wynika z tego, że portal stara się walczyć ze sprzedawcami zmodyfikowanych urządzeń.
– W przypadku ofert z przerobionymi konsolami serwis podejmuje działania i usuwa takie aukcje – mówi nam Anna Tokarek z Grupy Allegro.
Policja reaguje na każde zawiadomienie o tego typu przestępstwie. – Jeśli otrzymujemy doniesienie o tym, że zostało ono popełnione pod danym adresem, musimy to sprawdzić – wyjaśnia Mariusz Sokołowski, rzecznik prasowy Komendy Głównej Policji.
Dodaje, że policję zwykle informują producenci konsol. Nie mają większego kłopotu z wykryciem, że zabezpieczenia są złamane. Przerobione urządzenie, które zostanie podłączone do internetu, samo może bowiem wysłać informację do producenta.
Wbrew temu, co sądzą zaniepokojeni amatorzy gier, którzy na forach dyskutują na temat legalności takich sprzętów, prawo autorskie jednoznacznie zakazuje przerabiania konsol oraz ich posiadania. Zgodnie bowiem z art. 1181 ukarana zostanie osoba, która wytwarza lub posiada urządzenia lub ich komponenty służące do obchodzenia technicznych zabezpieczeń przed odtwarzaniem.
– Mechanicznie zmodyfikowana konsola, której przeróbka pozwala na odtwarzanie nielegalnych kopii gier, stanowi urządzenie, o którym mowa we wspominanym wyżej przepisie – potwierdza Andrzej Oryl, radca prawny z Kancelarii Marka Czernisa. Dodaje, że bez wątpienia mamy tu także do czynienia z przesłanką niedozwolonego obchodzenia technicznych zabezpieczeń przed odtwarzaniem.

Dozwolony użytek prywatny

Zaskoczeni obrotem sprawy gracze często bronią się, przywołując przepisy prawa autorskiego, które mówią o dozwolonym prywatnym użytku. Zgodnie z tymi regulacjami można legalnie sporządzić kopię utworów, by korzystać z niej np. w domu.
– Te przepisy nie dotyczą jednak programów komputerowych, a co za tym idzie gier, które trzeba w tej sytuacji traktować analogicznie – mówi prof. Ryszard Markiewicz, specjalista od prawa autorskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W ramach dozwolonego użytku prywatnego można bez obaw sporządzić np. kopię albumu z utworami muzycznymi i dać ją najbliższej osobie albo korzystać z niej, by oszczędzać oryginał. Argumenty graczy, którzy twierdzą, iż przepisy prawa autorskiego w zakresie dozwolonego użytku i przerobionych urządzeń są niespójne, w tej sytuacji nie znajdują zatem uzasadnienia.

Rok więzienia za naruszenie

Osoby, które zamierzają kupić używaną konsolę na portalu aukcyjnym, powinny mieć się na baczności. Kary, jakie przewiduje prawo autorskie za naruszenie art. 1181, są bardzo surowe. Za przerabianie urządzeń, wprowadzanie ich do obrotu i reklamowanie ich w celu sprzedaży lub najmu grozi kara do 3 lat więzienia.
– Kto zaś posiada, przechowuje lub wykorzystuje takie urządzenia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku – dodaje Andrzej Oryl.
Według prof. Markiewicza nie ma tu znaczenia, czy osoba, kupując przerobioną konsolę, zdawała sobie sprawę z tego, że jest to przestępstwo, i czy korzystała później z pirackich gier.
Prawo autorskie mówi także o konsekwencjach prawnocywilnych, które ponieść mogą jednak tylko twórcy modyfikowanych urządzeń albo świadomi użytkownicy. Zgodnie z artykułem 79 ust. 6 uprawniony, czyli np. producent, może żądać od nich zaniechania naruszenia, naprawienia wyrządzonej szkody lub wydania uzyskanych korzyści.
DGP ostrzega
Nielegalne jest modyfikowanie i posiadanie przerobionych urządzeń, takich jak:
Xbox 360;
PlayStation 2, 3 i Portable;
iPhone;
iPod Touch;
Nintendo Wii.
Podstawa prawna
Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 904 z późn. zm.).