Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, który zakłada wprowadzenie do Kodeksu pracy możliwość załatwiania szeregu spraw między pracodawcą a pracownikami lub związkami zawodowymi w postaci elektronicznej.

Jak wyjaśnia resort pracy, proponowane zmiany mają ułatwić i uelastycznić codzienny i powszechny sposób komunikacji, wychodząc naprzeciw realiom współczesnego życia, w wielu jego wymiarach, w tym cyfrowego.

Jakie czynności w formie elektronicznej

Po zmianach, w formie elektronicznej będzie możliwość załatwienia następujących spraw:

  • przekazanie informacji o monitoringu,
  • przekazanie informacji o warunkach przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę,
  • konsultacja zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę z zakładową organizacją związkową,
  • sporządzenie rozkładu czasu pracy,
  • wniosek o ustalenie indywidualnego rozkładu czasu pracy,
  • wniosek o zastosowanie systemu skróconego tygodnia pracy,
  • wniosek o zastosowanie systemu pracy weekendowej,
  • wniosek o zastosowanie rozkładu czasu pracy, o którym mowa w art. 1401 KP., czyli ruchomego czasu pracy,
  • wniosek o udzielenie czasu wolnego w celu załatwienia spraw osobistych,
  • wniosek o udzielenie czasu wolnego za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych,
  • wniosek o poinformowanie właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy,
  • wniosek o udzielenie urlopu bezpłatnego,
  • wniosek o udzielenie urlopu bezpłatnego na czas pracy u innego pracodawcy,
  • instrukcja i wskazówki pracodawcy w zakresie zaznajomienia pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Oznacza to, że wyżej wymienionych czynnościach dozwolone będzie ich dokonywanie zarówno w formie pisemnej (papierowej), jak i elektronicznej. Przed zmianą, czynności te można było dokonać wyłącznie w postaci pisemnej.

Jak wyjaśnia projektodawca, zachowanie postaci elektronicznej zachodzi np. w przypadku złożenia oświadczenia woli w wiadomości mailowej zakończonej wpisem imienia i nazwiska składającego to oświadczenie lub danymi pozwalającymi ustalić jego tożsamość. W pojęciu postaci elektronicznej mieści się także forma elektroniczna w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Postać elektroniczna obejmuje bowiem zarówno formę elektroniczną zawierającą kwalifikowany podpis elektroniczny, jak i np. mniej sformalizowany email wysłany w sposób umożliwiający ustalenie osoby nadawcy.

Podkreślić należy, że Kodeks pracy dla wielu czynności prawnych związanych ze stosunkiem pracy nadal przewiduje wymóg zachowania formy pisemnej i nie przewiduje się w tym zakresie zmian. Oznacza to, że pracodawca i pracownik mają obowiązek złożenia własnoręcznego podpisu na dokumencie zawierającym treść ich oświadczenia woli, np. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę. Zaznaczyć należy, że oświadczenie woli w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym jest równoważne z oświadczeniem woli w formie pisemnej. Jako potwierdzenie można tutaj przywołać wyrok SN z dnia 11.04.2024 r. II PSKP 86/22, w którym podkreślono m.in., że rozwiązanie stosunku pracy przez wysłanie oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę w postaci elektronicznej, opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, nie narusza przepisu art. 30 § 3 KP w związku z art. 781 § 1 KC w stosunku do pracowników, którzy na co dzień posługują się w relacjach pracowniczych (i biznesowych) komunikacją elektroniczną, korzystając ze sprzętu komputerowego dostarczonego przez pracodawcę.

Kiedy zmiany wejdą w życie

Zgodnie z informacjami zawartymi w wykazie prac legislacyjnych rządu, planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to lipiec 2025 roku. Z kolei projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.