Czy urzędnikowi służby cywilnej można zredukować pensję, nie zmieniając przy tym jego stanowiska pracy?
Przepisy ustawy o służbie cywilnej w sposób wyczerpujący regulują tryb i przesłanki dokonywania zmiany w treści stosunków pracy urzędników. W związku z tym do urzędnika służby cywilnej nie znajdują zastosowania przepisy kodeksu pracy dotyczące wypowiedzenia warunków pracy lub płacy.
Przeniesienie na niżej wynagradzane stanowisko
Zgodnie z ustawą zmiana treści stosunku pracy urzędnika następuje w drodze przeniesienia na inne stanowisko w tym samym urzędzie. Przeniesienie musi być uzasadnione potrzebami urzędu, a nowe stanowisko odpowiednie ze względu na kwalifikacje urzędnika.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają regulacji umożliwiającej dokonanie przez pracodawcę niekorzystnej zmiany wysokości wynagrodzenia urzędnika służby cywilnej niełączącej się ze zmianą stanowiska pracy, a jednocześnie niedopuszczalne jest zastosowanie wypowiedzenia zmieniającego, o którym mowa w art. 42 kodeksu pracy. W konsekwencji nie jest możliwe dokonanie niekorzystnej zmiany w wysokości wynagrodzenia urzędnika w drodze jakiejkolwiek innej jednostronnej czynności pracodawcy, niż przeniesienie urzędnika na inne, niżej wynagradzane stanowisko pracy. Jeżeli wynagrodzenie na nowym stanowisku pracy jest niższe od dotychczasowego, przeniesiony urzędnik zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia przez okres trzech miesięcy następujących po miesiącu, w którym został przeniesiony na nowe stanowisko. W praktyce może to oznaczać prawo do wyższego wynagrodzenia nawet przez cztery miesiące. [przykład]
Niższa płaca po odwołaniu
Urzędnikowi służby cywilnej powracającemu do pracy po zakończeniu urlopu bezpłatnego udzielonego na czas powołania na wyższe stanowisko w służbie cywilnej dyrektor generalny wyznacza stanowisko pracy. Odwołanie z wyższego stanowiska w służbie cywilnej oznacza wprawdzie reaktywowanie zawieszonego na ten czas stosunku pracy urzędnika tej służby, jednak nie daje gwarancji powrotu do warunków zatrudnienia sprzed urlopu bezpłatnego. Urzędnik może zatem powrócić na to samo stanowisko, na którym korzystał z urlopu bezpłatnego na czas powołania, lub na inne stanowisko pracy. Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają regulacji dających urzędnikowi powracającemu z urlopu bezpłatnego udzielonego na czas powołania gwarancji otrzymania wynagrodzenia nie niższego niż przysługujące przed powołaniem. Jeśli więc na stanowisku, które zostanie wyznaczone urzędnikowi, przysługuje wynagrodzenie niższe niż otrzymywane przed powołaniem, z chwilą objęcia wyznaczonego stanowiska praca urzędnika będzie niżej wynagradzana.
Przepisy ustawy nie przewidują żadnych okresowych dodatków wyrównawczych w przypadku gdyby wynagrodzenie na wyznaczonym stanowisku było niższe niż dotychczasowe. Z dniem podjęcia pracy na nowym stanowisku obowiązują więc też nowe stawki wynagrodzenia, nawet jeśli są one mniej korzystne dla urzędnika.
WAŻNE
Przeniesienie na nowe stanowisko może się wiązać z obniżeniem wynagrodzenia, przy czym nie dotyczy to wysokości dodatku służby cywilnej, gdyż jego wysokość zależy od stopnia służbowego urzędnika, a nie zajmowanego przez niego stanowiska.
PRZYKŁAD
Przez trzy miesiące bez zmian
Urzędnik został przeniesiony na nowe, niżej wynagradzane stanowisko pracy w urzędzie 1 września. Trzymiesięczny okres, w którym będzie mu przysługiwało dotychczasowe wynagrodzenie, upłynie więc 31 grudnia.
Podstawa prawna
Art. 62, art. 53a ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
Art. 42 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
