Subskrybuj nas na Youtube
Od 23 stycznia 2016 r. zacznie obowiązywać ustawa z 30 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 34). W zasadniczej części nowelizacja ta dotyczy wyższych stanowisk w służbie cywilnej. Po wejściu w życie nowych rozwiązań etaty te nie będą obsadzane w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, ale w trybie powołania przez uprawnione organy.
/>
/>
/>
Nowelizacja przewiduje także m.in. włączenie tych stanowisk do korpusu służby cywilnej oraz wyłączenie z systemu ocen okresowych. Zgodnie z art. 6 nowelizacji stosunki pracy z osobami zajmującymi obecnie wyższe stanowiska w służbie cywilnej wygasną po upływie 30 dni od jej wejścia w życie. Dojdzie do tego, gdy przed upływem tego terminu nie zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy lub płacy na dalszy okres, albo w razie nieprzyjęcia nowych warunków zatrudnienia.
Powołanie zamiast konkursu
W dotychczasowych przepisach rozdziału 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm., dalej: u.s.c.) były uregulowane odrębne zasady obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej. Były one obsadzane bądź w drodze naboru, bądź w drodze przeniesienia lub oddelegowania w ramach korpusu służby cywilnej. Nabór ten powinien mieć charakter otwarty i konkurencyjny. Po wejściu w życie nowelizacji obsadzanie wyższych stanowisk będzie się odbywać w drodze powołania.
Powołanie przewidziane w nowelizacji będzie równoznaczne z nawiązaniem stosunku pracy w trybie określonym w art. 68 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.; dalej: k.p.). Mówi o tym wprost dodany art. 53a ust. 3 u.s.c. W myśl art. 68 par. 11 k.p. stosunek pracy z powołania nawiązuje się na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem.
Ważne
Postępowania dotyczące naboru na wyższe stanowiska w służbie cywilnej wszczęte na podstawie dotychczasowych przepisów i niezakończone przed dniem wejścia w życie nowelizacji ulegają zakończeniu z momentem jej obowiązywania
Trzeba podkreślić, że nowelizacja nie przewiduje terminowego powołania, dlatego bezwzględnie musi być ono ustalone na czas nieokreślony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 2008 r., sygn. akt I PK 29/08, Legalis nr 170440).
Moment powierzenia stanowisk...
Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w terminie określonym w powołaniu, a jeżeli termin ten nie został określony, to w dniu jego doręczenia, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Powinno ono być dokonane na piśmie (art. 682 k.p.). Do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyłączeniem regulacji odnoszących się do:
trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę,rozpatrywania sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania o bezskuteczności wypowiedzeń i przywracania do pracy.
Tak wynika z art. 69 k.p.
Nowelizacja nie przewiduje konieczności przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, tak jak było w dotychczasowym art. 54 u.s.c. Wcześniej uznawano, że określone w nim zasady naboru na wyższe stanowiska w służbie cywilnej były dość ogólne, co stwarzało ryzyko daleko idącej dowolności w trakcie jego przeprowadzania.
Nowelizacja uchyliła art. 55–61 u.s.c. dotyczące procedury naboru oraz zasad przenoszenia członka korpusu służby cywilnej zajmującego wyższe stanowisko na inne stanowisko urzędnicze.
Szybsze rozstanie
Po wejściu w życie nowelizacji powołanie będzie mogło być poprzedzone konkursem. Tak bowiem wynika z art. 681 k.p. Jeżeli osoba zostanie powołana w konkursie, a u dotychczasowego pracodawcy obowiązuje ją trzymiesięczny okres wypowiedzenia, to na mocy art. 683 k.p. może rozwiązać ten stosunek za jednomiesięcznym wypowiedzeniem. Wskazuje się, że miesiąc, do którego pracownik może skrócić obowiązujący go okres wypowiedzenia, należy traktować jako okres minimalny, a nie sztywny. Na przykład pracownik może rozwiązać dotychczasowy stosunek pracy z zachowaniem zamiast trzymiesięcznego – dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem. Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek podać w świadectwie pracy, że do rozwiązania stosunku pracy doszło wskutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę w trybie art. 683 k.p.
Wskazany przywilej nie dotyczy jednak osób powołanych na wyższe stanowisko w służbie cywilnej bez przeprowadzania konkursu.
...i ich katalog
W służbie cywilnej wyższymi stanowiskami są:
dyrektor generalny urzędu;kierujący departamentem lub komórką równorzędną w kancelarii prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierujący wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób;wojewódzki lekarz weterynarii i jego zastępcy;kierujący komórką organizacyjną w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tej osoby;dyrektor izby skarbowej i jego zastępcy;dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej i jego zastępcy;naczelnik urzędu skarbowego.
Dodany art. 53a w ust. 1–4 u.s.c. określa, jaki organ powołuje na dane stanowisko. [tabela 1] Obsadzanie stanowisk w organach fiskusa będzie się odbywać tak jak dotychczas na zasadach określonych w ustawie z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. poz. 1269).
Nowelizacja przewiduje, że urzędnikowi oraz pracownikowi służby cywilnej, który został powołany na wyższe stanowisko, dyrektor generalny urzędu udzieli urlopu bezpłatnego. Jeżeli powołanie będzie dotyczyło obsadzenia stanowiska dyrektora generalnego urzędu, to wówczas taką bezpłatną przerwę w zatrudnieniu ustali kierownik urzędu.
Po zakończeniu urlopu dyrektor generalny będzie musiał osobie wracającej do pracy wyznaczyć stanowisko zgodne z jej kwalifikacjami i umiejętnościami zawodowymi.
W tym miejscu warto wskazać, że Sąd Najwyższy w wyroku z 18 listopada 2014 r. (sygn. akt II PK 5/14) stwierdził, że udzielenie pracownikowi urlopu bezpłatnego na okres zatrudnienia na podstawie powołania oznacza, że nie dochodzi do rozwiązania ani przekształcenia dotychczasowej umowy o pracę. Trwa ona równolegle ze stosunkiem pracy nawiązanym na podstawie art. 68 par. 1 k.p. Odwołanie ze stanowiska w rozumieniu art. 70 par. 1 i par. 3 k.p. nie wpływa na istnienie umowy o pracę, w ramach której pracownik korzysta z urlopu bezpłatnego.
Mniej wymagań
Nowelizacja zliberalizowała wymagania dla kandydatów na wyższe stanowiska. Nie będą oni musieli posiadać, tak jak było dotychczas, co najmniej:
sześcioletniego stażu pracy, w tym co najmniej trzyletniego stażu pracy na stanowisku kierowniczym w jednostkach sektora finansów publicznych – w przypadku ubiegania się o stanowisko dyrektora generalnego urzędu;trzyletniego stażu pracy, w tym co najmniej rocznego na stanowisku kierowniczym lub dwuletniego na stanowisku samodzielnym w jednostkach sektora finansów publicznych – w przypadku ubiegania się o pozostałe wyższe stanowiska.
Zatem wyższe stanowisko w służbie cywilnej będzie mogła zajmować osoba, która:
posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;nie była skazana prawomocnym wyrokiem orzekającym zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych w urzędach organów władzy publicznej lub pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi;posiada kompetencje kierownicze;spełnia wymagania określone w opisie stanowiska pracy oraz w przepisach odrębnych.
Nowelizacja utrzymała zasadę, że osoba zatrudniona na wyższym stanowisku służby cywilnej nie ma prawa tworzenia partii politycznych ani uczestniczenia w nich. Ponadto nie może podejmować zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. Zabronione jest mu również pełnienie funkcji w związkach zawodowych. Utrzymano zasadę, że osoby zatrudnionej na wyższym stanowisku w służbie cywilnej nie kieruje się na służbę przygotowawczą. Dotychczas była ona sformułowana w skreślonym nowelizacją art. 60 u.s.c. Obecnie ten temat opisuje dodany ust. 6a w art. 36 u.s.c. Teraz zgodnie z tym przepisem osoby zatrudnionej na wyższym stanowisku w służbie cywilnej nie kieruje się na służbę przygotowawczą.
Bez obowiązku oceny
Z nowego brzmienia art. 80 ust. 1 u.s.c. wynika, że osoba zatrudniona na wyższym stanowisku służby cywilnej nie będzie podlegała okresowej ocenie. Osoby te będą mogły uczestniczyć w szkoleniach, ale nie będzie dla nich ustalany indywidualny program rozwoju zawodowego.
Podobnie jak ma to miejsce na gruncie obowiązującej u.s.c., osoby zajmujące wyższe stanowiska w służbie cywilnej będą podlegały odpowiedzialności dyscyplinarnej. Nowelizacja przewidziała, że mogą im być wymierzone takie sankcje, jakie są przewidziane w u.s.c. dla pracowników służby cywilnej. Będą to zatem kary:
upomnienia;nagany;obniżenia wynagrodzenia zasadniczego nie więcej niż o 25 proc. przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy;wydalenia z pracy w urzędzie.
Prawomocne orzeczenie kary w postaci wydalenia z urzędu będzie powodować wygaśnięcie stosunku pracy.
Zgodnie z nowelizacją osoby zajmujące wyższe stanowiska w służbie cywilnej będą nadal członkami korpusu. Oznacza to, że przepisy u.s.c. adresowane do członków korpusu będą miały zastosowanie także do osób zajmujących wyższe stanowiska. Tym samym wprowadzono też odpowiednie zmiany w tych przepisach u.s.c., które mają być adresowane jedynie do urzędników lub pracowników służby cywilnej, a nie do osób zatrudnionych na wyższych stanowiskach. [tabela 2]
Konieczny nowy akt
Nowelizacja zmieniła art. 82 u.s.c. Przepis ten stanowi delegację dla prezesa Rady Ministrów do wydania rozporządzenia w sprawie ocen okresowych. Według nowego brzmienia tej regulacji akt ten będzie określał warunki i sposób przeprowadzania ocen okresowych, w tym kryteria, wzór arkusza, skalę ocen i tryb sporządzanej przez bezpośredniego przełożonego oceny okresowej, kierując się potrzebą stałego doskonalenia jakości wykonywania obowiązków przez ocenianego oraz zapewnienia obiektywizmu dokonywanych ocen okresowych.
Dotychczasowe rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1143) zachowuje ważność nie dłużej niż do 23 kwietnia 2016 r. Tak przewiduje art. 11 nowelizacji.
Zasady wynagradzania
Zgodnie z dodanym ust. 3 w art. 85 u.s.c. wynagrodzenie osoby zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej będzie się składać z wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego dla zajmowanego stanowiska pracy, dodatku funkcyjnego oraz dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej. Oznacza to, że w przypadku powołania urzędnika na wyższe stanowisko straci on dodatek służby cywilnej, który przysługuje tej kategorii członków korpusu. Wysokość dodatku jest uzależniona od stopnia służbowego. Ustala się ją na podstawie kwoty bazowej i mnożnika odpowiadającego posiadanemu stopniowi.
Pierwszy stopień służby zostaje przyznany w dniu pierwszego mianowania w służbie cywilnej. Każdemu urzędnikowi dyrektor generalny urzędu w terminie siedmiu dni od dnia mianowania przyznaje stopień na piśmie. Kolejny awans urzędnik może otrzymać po uzyskaniu pozytywnej oceny okresowej, pod warunkiem że zawiera ona umotywowany wniosek bezpośredniego przełożonego o przyznanie urzędnikowi kolejnego stopnia służbowego.
Z kolei zmiana art. 87 ust. 1 u.s.c. przewiduje nowy składnik pensji, czyli dodatek funkcyjny. Jego wysokość będzie ustalana z zastosowaniem mnożników kwoty bazowej. Wprowadzenie tego dodatku powoduje konieczność wydania nowego rozporządzenia. Przewiduje to art. 11 nowelizacji, który określa, że dotychczasowe rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 9 grudnia 2009 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej (Dz.U. nr 211, poz. 1630) zachowuje moc do 23 kwietnia 2016 r.
Wygaszenie angaży
Nowelizacja w art. 6 ust. 1 przewiduje, że stosunki pracy z osobami zajmującymi w dniu jej wejścia w życie, czyli 23 stycznia 2016 r., wyższe stanowiska w służbie cywilnej oraz kierownicze stanowiska w służbie zagranicznej będące wyższymi stanowiskami w służbie cywilnej wygasają po upływie 30 dni od dnia wejścia w życie noweli, tj. 22 lutego 2016 r. Skutek ten nastąpi, gdy przed upływem tego terminu nie zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy lub płacy na dalszy okres albo w razie gdy takie osoby nie przyjmą nowych warunków pracy lub płacy. Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić za wypowiedzeniem.
Jednocześnie zgodnie z art. 6 ust. 3 nowelizacji regulacji dotyczącej wygaśnięcia stosunku pracy nie stosuje się do mianowanych urzędników służby cywilnej, do których mają zastosowanie przepisy rozdziału 5 u.s.c., tj. dotyczące zmiany i ustania stosunku pracy w służbie cywilnej, w szczególności przeniesienia urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie w tej samej lub w innej miejscowości albo do innego urzędu w tej samej miejscowości.
Prawo do odprawy
W razie wygaśnięcia stosunku pracy lub jego wypowiedzenia przysługuje odprawa pieniężna przewidziana dla pracowników, z którymi stosunki pracy rozwiązuje się z powodu likwidacji urzędu. W tym przypadku będzie miał zastosowanie art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192). Zgodnie z tym przepisem przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż dwa lata;dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od dwóch do ośmiu lat;trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad osiem lat.
Przy ustalaniu stażu zakładowego uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy bez względu na rodzaj umowy o pracę oraz długość przerw w zatrudnieniu.
Odprawę pieniężną będzie się ustalało według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Wysokość odprawy pieniężnej nie będzie mogła przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. kwoty 27 750 zł (1850 zł x 15 = 27 750 zł).
Z mocy prawa
Wygaśnięcie angaży nastąpi z mocy prawa, tj. bez oświadczenia woli pracodawcy. Regulacje zawarte w nowelizacji nie przewidują obowiązku stwierdzania tego faktu przez kierownika urzędu. Podobnie brak takiego rozwiązania w art. 70 u.s.c., który dotyczy wygaśnięcia stosunku pracy urzędnika służby cywilnej.
Warto jednak wskazać, że niektóre pragmatyki zawodowe przewidują obowiązek potwierdzania wygaśnięcia stosunku pracy z mocy prawa. Przykładowo, zgodnie z art. 127 ust. 1 i 2 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) stosunek pracy mianowanego nauczyciela akademickiego zatrudnionego w uczelni publicznej wygasa z końcem roku akademickiego, w którym ukończył on 67. rok życia, jeżeli nabył prawo do emerytury. Wygaśnięcie stosunku pracy stwierdza rektor.
Kierownik urzędu może jednak pisemnie poinformować o tym osobę, której wygasła umowa o pracę, ale nie jest to konieczne. W związku z ustaniem stosunku pracy na kierowniku ciążą jednak inne obowiązki (oprócz wypłaty odprawy) związane z wygaśnięciem umów o pracę. [ramka]
Powołanie nowego szefa służby
Nowelizacja, zmieniając art. 10 ust. 3 u.s.c., wprowadziła rozwiązanie, zgodnie z którym szefem służby cywilnej nie będzie musiał być urzędnik służby cywilnej. Podobne rozwiązanie będzie dotyczyć także jego zastępcy. Zliberalizowano też wymagania, jakie będzie musiał spełniać kandydat na tę funkcję. Po pierwsze, nie będzie musiał posiadać co najmniej pięcioletniego doświadczenia na stanowisku kierowniczym w administracji rządowej lub co najmniej siedmioletniego doświadczenia na stanowisku kierowniczym w jednostkach sektora finansów publicznych. Po drugie, nie będzie konieczne spełnienie warunku braku przynależności partyjnej w okresie pięciu lat poprzedzających objęcie funkcji.
Ponadto nowelizacja uchyliła art. 12 i art. 13 u.s.c., które przewidywały przesłanki obligatoryjnego i fakultatywnego odwołania szefa służby cywilnej z funkcji.
Nowelizacja zastępuje Radę Służby Cywilnej (RSC) Radą Służby Publicznej (RSP). Kompetencje tych organów są w zasadzie podobne. Przewidziano jednak, że RSP będzie miała siedmiu członków (zamiast 15, którzy wchodzili w skład RSC). Wszystkich jej członków będzie powoływał prezes Rady Ministrów. Dotychczas w skład tego gremium wchodziło ośmiu członków wyznaczanych przez premiera i siedmiu reprezentujących wszystkie kluby parlamentarne spośród posłów, senatorów lub osób niebędących parlamentarzystami. Członkowie RSP będą pełnić swoje funkcje społecznie.
| Tabela 1. Obsadzanie etatu | |
| Wyższe stanowisko w służbie cywilnej | Organ powołujący i odwołujący |
| Dyrektor generalny urzędu. | Właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów lub wojewoda. |
| Kierujący departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób. | Dyrektor generalny urzędu. |
| Wojewódzki lekarz weterynarii i jego zastępcy. | Główny Lekarz Weterynarii w porozumieniu z właściwym wojewodą. |
| Kierujący komórką organizacyjną w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tej osoby. | Dyrektor Biura Nasiennictwa Leśnego. |
| Tabela 2. Kto wyłączony | |
| Opis | Przepis u.s.c. |
| Przeniesienie członka służby cywilnej do innego urzędu, także w innej miejscowości, na jego wniosek lub za jego zgodą. | Art. 64 |
| Przeniesienie członka poza korpus służby cywilnej na podstawie odrębnych przepisów. | Art. 65 |
| Zawieszenie z mocy prawa stosunku pracy członka służby cywilnej tymczasowo aresztowanego oraz wypłacanie mu w tym okresie połowy wynagrodzenia. | Art. 68 |
| Fakultatywne zawieszenie przez dyrektora generalnego urzędu członka służby cywilnej w pełnieniu obowiązków, jeżeli zostało wszczęte przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne lub karne. | Art. 69 |
| Zwolnienie członka służby cywilnej z pełnienia obowiązków w okresie wypowiedzenia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. | Art. 72 |
| Rozwiązanie lub stwierdzenie wygaśnięcia stosunku pracy z członkiem służby cywilnej przez dyrektora generalnego urzędu. | Art. 74 |
| Obowiązek przekazania akt osobowych wraz z dokumentacją w sprawach związanych ze stosunkiem pracy do urzędu, w którym członek służby ma być zatrudniony, w razie jego przeniesienia do innego urzędu. | Art. 75 |
| Ocena okresowa dokonywana przez bezpośredniego przełożonego członka służby cywilnej. | Art. 81 |
OPINIA EKSPERTA
Wstępne założenie inicjatorów obecnej nowelizacji ustawy o służbie cywilnej, że dotychczasowy system naboru na wyższe stanowiska w służbie cywilnej był jedynie pustą atrapą, jest słuszne i nie ma co o tym dyskutować. Wystarczy pobieżna lektura dotychczasowego brzmienia rozdziału 4 ustawy. Przykładowo brak w nim mechanizmu ustalania właściwych kryteriów naboru czy stosowania właściwych jego metod, brak kontroli sądowej, liczne i łatwe sposoby unikania naboru w ogóle itd. Można też wskazać wielką skalę zmian kadrowych na tych stanowiskach w okresie rządów poprzedniej koalicji. Jednak wobec tej sytuacji zastosowano obecnie remedium według mnie niewłaściwe. Zamiast bowiem usuwać wady systemu naboru (czynić go w większym stopniu profesjonalnym, merytorycznym, weryfikowalnym itd.) zlikwidowano go w ogóle. Ale, co osobliwe, tylko co do wyższych stanowisk, pozostawiając ów potępiany system naboru bez żadnych modyfikacji co do stanowisk niższych. Logiki w tym nie dostrzegam. Stanowiska wyższe mają być teraz obsadzane w trybie powołań, zupełnie przy tym arbitralnych. To nie jest dobre rozwiązanie na stałe. Nagle przybędzie trzecia podstawa nawiązywania stosunków pracy w służbie cywilnej (oprócz istniejących już umów o pracę i mianowań). Pojawią się pracownicy w dużej mierze wyłączeni z rygorów służby, np. niepodlegający ocenom okresowym czy trybowi uzupełniania kwalifikacji. Co gorsza, koncepcja dodatkowych stosunków z powołania – i to na szczytach urzędniczej hierarchii – łamie dotychczasową koncepcję kariery urzędniczej (czyli awans w postaci mianowania na urzędnika, dalsze szczeble służbowe oparte na pozytywnej ocenie pracy itd.). Utworzenie stosunków pracy z powołania czyni też krzywdę samym osobom powołanym. Nie stwarza im długiej perspektywy urzędniczej kariery, a jedynie co najwyżej do czasu zmiany ekipy politycznej.
OPINIA EKSPERTA
Nowelizacja ustawy o służbie cywilnej wprowadza nowatorskie i menedżerskie rozwiązania w zakresie stanowisk kierowniczych w tej służbie. Osobiście nie zgadzam się z publicznie głoszonymi poglądami, że jest to likwidacja służby cywilnej. W zmianach postrzegam raczej szansę dla wyedukowanych i mających doświadczenie urzędników mianowanych służby cywilnej, których III RP „naprodukowała” już ponad 7 tys., z czego ok 1,1 tys. to absolwenci KSAP, bez pomysłu na ich rozsądne zagospodarowanie w administracji. Tajemnicą poliszynela jest to, że 95 proc. naborów, zwanych powszechnie konkursami, w ostatnich latach w administracji publicznej było, delikatnie mówiąc, monitorowane przez czynniki polityczne, co skutkowało tym, że wynik był z góry przesądzony. Czas dokonać defalsyfikcji i urealnić obowiązujące przepisy. Oczywiście stosunek pracy z powołania na stanowiskach kierowniczych nie daje stabilizacji zatrudnienia, ale będzie to zapewne zrównoważone przez wynagrodzenie na zajmowanym stanowisku. Już teraz polski system służby cywilnej nosi znamiona systemu hybrydowego, bowiem znane są liczne przypadki, że dyrektorami czy dyrektorami generalnymi w służbie cywilnej zostają osoby o krótkim, bo np. rocznym stażu pracy, a co za tym idzie, niezweryfikowane przez postępowanie kwalifikacyjne i niemające mianowania. Nie znajduję podstaw konstytucyjnych czy legislacyjnych do kwestionowania brzmienia przepisów przejściowych nowelizacji z 30 grudnia 2015 r. ustawy o służbie cywilnej. Skoro Sejm poprzedniej kadencji mógł w przepisach o technicznym znaczeniu zmodyfikować mechanizm powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego, to dlaczego należy się doszukiwać niekonstytucyjności w przepisach dotyczących wygaśnięcia stosunków pracy określonego kręgu zawodowego administracji publicznej.
Z rozmachu prac legislacyjnych w Sejmie można przypuszczać, że nowelizacja ustawy o służbie cywilnej to dopiero mały krok w przebudowie prawa urzędniczego i administracji publicznej. Niewątpliwie w Polsce potrzebne jest rozwiązanie kompleksowe, tj. kodeks urzędniczy, który pozwoli ujednolicić i uporządkować regulacje urzędnicze.
