Do Rządowego Centrum Legislacji trafił projekt zmian w Kodeksie Pracy. Zgodnie z inicjatywą Elżbiety Rafalskiej, minister rodziny pracy i polityki społecznej, umowa o pracę będzie zawierana na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie zostanie zawarta zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien potwierdzić jej warunki przed dopuszczeniem pracownika do pracy.



Jak czytamy w uzasadnieniu wprowadzane zmiany mają na celu ukrócenie nielegalnego zatrudniania pracowników. Obecnie jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, ale np. w formie ustnej albo w sposób dorozumiany (np. przez dopuszczenie pracownika do pracy), to pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Oznacza to, że pracodawca musi potwierdzić pracownikowi na piśmie podstawowe ustalenia związane z zawarciem umowy o pracę najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, co w praktyce sprowadza się do potwierdzenia tego do końca pierwszego dnia pracy pracownika.

Jak pokazują kontrole przeprowadzane przez Państwową Inspekcję Pracy przepisy te pozwalają w razie kontroli na tłumaczenie, iż pracownicy nie posiadają jeszcze umów o pracę, ponieważ jest to pierwszy dzień, w którym zostali dopuszczeni do pracy, i pisemne potwierdzenie zostanie dostarczone pracownikom do końca ich dnia pracy

W 2014 r. w 18 proc. kontrolowanych zakładów PIP ujawniła przypadki nielegalnego zatrudniania. Najczęściej nieprawidłowości dotyczyły powierzenia pracy bez potwierdzenia na piśmie rodzaju umowy o pracę i jej warunków oraz niezgłoszeniu osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego.

Pracodawcy coraz rzadziej łamią prawo. Poszkodowanym pracownikom wypłacili 54 mln złotych
Pracodawcy coraz rzadziej łamią prawo. Poszkodowanym pracownikom wypłacili 54 mln złotych

Zobacz również

Ze sprawozdania PIP wynika także, że nielegalne zatrudnianie jest bardzo łatwe, a obowiązujące regulacje sprzyjają zatrudnianiu w szarej strefie. Odnosi się to zwłaszcza do terminu pisemnego potwierdzenia pracownikowi umowy o pracę i siedmiodniowego czasu na zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego, co w praktyce
umożliwiają pracę bez dopełnienia tych obowiązków przez dłuższy czas.

Zgodnie z art. 281 pkt 2 Kodeksu pracy kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu, nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę, podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. Jednak w praktyce, przy takiej jak obecna regulacji zawartej w art. 29 § 2 Kodeksu pracy, inspektor pracy często nie może nałożyć kary grzywny na pracodawcę na podstawie tego przepisu.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu: "Proponowane zmiany mają polegać na nałożeniu na pracodawcę obowiązku potwierdzenia pracownikowi na piśmie ustaleń co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków przed dopuszczeniem pracownika do pracy - w sytuacji, gdy umowa o pracę nie została zawarta w formie pisemnej. Każdy pracownik wykonujący pracę będzie zatem musiał posiadać albo pisemną umowę o pracę, albo pisemne potwierdzenie podstawowych ustaleń związanych z zawarciem umowy o pracę w formie innej niż pisemna. Taka zmiana umożliwi inspektorom pracy stwierdzanie nielegalnego zatrudniania pracowników w każdym przypadku, gdy w razie kontroli okaże się, że praca w ramach stosunku pracy jest wykonywana przez osoby, z którymi uprzednio nie zawarto pisemnych umów o pracę ani którym uprzednio nie wydano pisemnego potwierdzenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków".