Subskrybuj nas na Youtube
Trzy umowy lub 33 miesiące pracy oznaczać będą przekształcenie stosunku pracy na czas określony w umowę na czas nieokreślony. O długości okresu wypowiedzenia zadecyduje staż.
Zmienią się przepisy regulujące zatrudnianie pracowników służby cywilnej na podstawie umów na czas określony. Nowe zasady będą dotyczyły wypowiadania umowy zawieranej z osobą podejmującą po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej, a także zasady zawierania i rozwiązywania pozostałych umów na czas określony w służbie cywilnej. Przepisy zaczną obowiązywać 22 lutego 2016 r., ponieważ tego dnia wchodzi w życie ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1220).
Określony limit
Od 22 lutego 2016 r. łączny okres zatrudnienia na podstawie umów na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a liczba tych umów nie będzie mogła przekraczać trzech.
Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy lub umów na czas określony przekroczy 33 miesiące lub liczba umów przekroczy trzy, to od następnego dnia po upływie 33 miesięcy lub od dnia zawarcia czwartej umowy pracownik będzie traktowany jak zatrudniony na czas nieokreślony.
Nic też nie da uzgodnienie między stronami dłuższego okresu wykonywania pracy w trakcie umowy na czas określony na podstawie tej umowy. Będzie to uważane za zawarcie nowej umowy na czas określony od następnego dnia po tym, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie.
Dorywczo inaczej
Omawiane wyżej limity nie będą dotyczyły umowy zawartej:
1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności,
2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
4) gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
W takich przypadkach konieczne będzie określenie w umowie celu lub okoliczności, tj. zamieszczenie informacji o przyczynach obiektywnie uzasadniających jej zawarcie. Ponadto w przypadku zawarcia umowy na czas określony z powodu obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy będzie on miał obowiązek zawiadomić okręgowego inspektora pracy (pisemnie lub w formie elektronicznej) o zawarciu takiej umowy, wskazując przyczynę. Będzie na to pięć dni roboczych od zawarcia umowy.
Niedochowanie obowiązku powiadomienia inspektora pracy będzie wykroczeniem przeciwko prawom pracownika zagrożonym karą grzywny od 1 do 30 tys. zł
Kiedy miesiąc, kiedy trzy
Nowe przepisy przewidują, że umowę na czas określony oraz na czas nieokreślony będą mogli wypowiedzieć zarówno pracodawca, jak i pracownik z zachowaniem określonego okresu wypowiedzenia. Jego długość w obu przypadkach będzie taka sama.
Okresy wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i nieokreślony będą wynosiły:
dwa tygodnie – przy zatrudnieniu u danego pracodawcy krócej niż przez sześć miesięcy,jeden miesiąc – przy zatrudnieniu u danego pracodawcy przez co najmniej sześć miesięcy,trzy miesiące – przy zatrudnieniu u danego pracodawcy przez co najmniej trzy lata.
Takie same okresy wypowiedzenia będą obowiązywały przy wypowiedzeniu umowy na zastępstwo. Należy przy tym podkreślić, że okres wypowiedzenia przy umowie na zastępstwo ma zastosowanie, gdy pracodawca wypowiada umowę pracownikowi zastępcy. Nie jest jednak konieczne wypowiedzenie umowy, gdy do pracy powraca osoba zastępowana – wówczas umowa na zastępstwo rozwiązuje się w przeddzień powrotu zastępowanego pracownika.
W okresie przejściowym obowiązywać będą określone zasady:
w Wobec umów na czas określony trwających 22 lutego 2016 r. stosuje się limit maksymalnie 33-miesięcznego zatrudnienia, przy czym okres 33 miesięcy będzie liczony od dnia wejścia w życie nowelizacji, tj. od 22 lutego 2016 r. Po upływie 33 miesięcy od tej daty umowa na czas określony, o ile będzie jeszcze trwała, będzie traktowana jak umowa na czas nieokreślony.
w Umowa na czas określony trwająca 22 lutego 2016 r. będzie traktowana jako pierwsza lub druga umowa na czas określony dla potrzeb stosowania limitu trzech umów na czas określony. Przy tym umowa na czas określony trwająca w dniu wejścia w życie nowelizacji będzie traktowana jako druga umowa, jeżeli została zawarta przed upływem miesiąca od zakończenia pierwszej umowy na czas określony.
w Dwie powyższe zasady nie będą miały zastosowania wobec umów na czas określony zawartych przed 22 lutego 2016 r., jeżeli rozwiązanie takiej umowy przypada po upływie 33 miesięcy od tego dnia i stosunek pracy pracownika podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę w okresie od dnia wejścia w życie nowelizacji do dnia upływu 33 miesięcy liczonych od 22 lutego 2016 r. W takim przypadku umowa rozwiązuje się z upływem terminu, na jaki była zawarta.
w Umowa na czas określony zawarta 22 lutego 2016 r. lub po tej dacie, jednak w okresie miesiąca od rozwiązania drugiej umowy na czas określony, będzie traktowana jako umowa na czas nieokreślony, jeżeli okres miesiąca od zakończenia drugiej umowy na czas określony rozpoczął swój bieg przed dniem wejścia w życie nowelizacji lub najpóźniej w dniu jej wejścia w życie.
WAŻNE
Zmiana obowiązujących okresów wypowiedzenia nie wymaga od stron stosunku pracy sporządzania aneksów do umów o pracę na czas określony trwających w dniu wejścia w życie nowych przepisów. Klauzule o dopuszczalności wcześniejszego rozwiązania umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem przestaną obowiązywać z mocy prawa
Dla zapewnienia ochrony także w przypadku trwających w dniu wejścia w życie ustawy umów o pracę zawartych na czas określony w celu lub w okolicznościach wyłączających te umowy z limitowania na strony stosunku pracy został nałożony obowiązek uzupełnienia tych umów przez zamieszczenie informacji o przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy. Uzupełnienie powinno nastąpić w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. W takim przypadku pracodawca również ma obowiązek zawiadomienia właściwego okręgowego inspektora pracy o zawarciu (przed wejściem w życie ustawy) umowy o pracę z powodu obiektywnych przyczyn leżących po jego stronie, wraz ze wskazaniem przyczyn. Robi to w formie pisemnej lub elektronicznej w terminie pięciu dni roboczych od dnia uzupełnienia umowy o pracę o ww. informacje.
Warunki rozwiązania
Do umów na czas określony trwających w dniu wejścia w życie ustawy będzie się stosować dotychczasowe przepisy, jeżeli przed tym dniem te umowy zostały wypowiedziane, czyli rozwiążą się one wraz z upływem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.
Do umów na czas określony zawartych na okres do sześciu miesięcy albo dłuższy niż sześć miesięcy, gdy nie przewidziano możliwości ich rozwiązania z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie ustawy, w zakresie dopuszczalności ich wypowiedzenia będzie się stosować dotychczasowe przepisy. To znaczy, że nadal tych umów nie będzie można rozwiązać za wypowiedzeniem.
Przy wypowiadaniu umów na czas określony zawartych na dłużej niż sześć miesięcy, w których przewidziano możliwość ich rozwiązania z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie ustawy, będzie się stosować nowe okresy wypowiedzenia.
Przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia umów na czas określony trwających w dniu wejścia w życie ustawy wypowiadanych, począwszy od dnia wejścia w życie ustawy, nie będą uwzględniane okresy zatrudnienia u danego pracodawcy przypadające przed dniem wejścia w życie ustawy. Z kolei przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia umów na czas określony zawieranych począwszy od dnia wejścia w życie ustawy, będą uwzględniane także okresy zatrudnienia u danego pracodawcy przypadające przed dniem wejścia w życie ustawy.
Po raz pierwszy
Nowelizacja wprowadza także zmiany w art. 35 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.; dalej: u.s.c.). Mówi, że „w przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej umowę o pracę zawiera się na czas określony wynoszący 12 miesięcy”. Nowy przepis nie daje pracodawcy możliwości wcześniejszego rozwiązania takiego stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Nie oznacza to jednak, że od 22 lutego przyszłego roku umów tych nie będzie można wypowiedzieć. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 u.s.c. w sprawach dotyczących stosunku pracy w służbie cywilnej nieuregulowanych w ustawie stosuje się ustawę z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.; dalej: k.p.) i inne przepisy prawa pracy. Do umów na czas określony z osobą podejmującą po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej zawieranych od 22 lutego zastosowanie znajdą więc nowe przepisy kodeksu pracy określające długość okresów wypowiedzenia takiej umowy. Będą mogli ją wypowiedzieć zarówno pracownik, jak i pracodawca z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynikającego z przepracowanego okresu. [przykład 1]
Przy umowach na 12 miesięcy trwających w dniu wejścia w życie nowych przepisów zastosowanie znajdą przepisy przejściowe kodeksu pracy dotyczące wypowiadania umów na czas określony zawartych na dłużej niż sześć miesięcy, w których przewidziano możliwość ich rozwiązania z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, tzn. będzie się do nich stosować nowe okresy wypowiedzenia. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy umowa taka zostanie wypowiedziana przed 22 lutego – w tym przypadku rozwiąże się ona wraz z upływem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.
PRZYKŁAD 1
W jakiej sytuacji zwolnią po pół roku
Pracownik 1 marca 2016 r. zostanie zatrudniony w jednym z ministerstw na podstawie art. 35 ust. 3 u.s.c. (umowa o pracę na czas określony 12 miesięcy z osobą podejmującą po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej). Pracodawca 20 października 2016 r. wypowie mu umowę. W takiej sytuacji okres wypowiedzenia wyniesie jeden miesiąc (pracownik przepracował bowiem co najmniej sześć miesięcy).
PRZYKŁAD 2
Okres zatrudnienia od 22 lutego 2016 r.
Pracownik został zatrudniony w jednym z urzędów na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy o służbie cywilnej od 1 grudnia 2015 r. Pracodawca wypowie tę umowę 20 czerwca 2016 r. W tym przypadku okres wypowiedzenia wyniesie dwa tygodnie (zgodnie z art. 16 nowelizacji). Okres zatrudnienia liczymy nie od 1 grudnia 2015 r., a od 22 lutego 2016 r., w konsekwencji będzie on krótszy niż 6 miesięcy.
PRZYKŁAD 3
Uwzględnią to, co było wcześniej
Pracownik będzie zatrudniony w jednym z urzędów na podstawie umowy zawartej na czas określony w celu zastępstwa pracownika od 1 października 2015 r. do 29 lutego 2016 r. 1 marca zostanie z nim zawarta umowa o pracę na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy o służbie cywilnej. Pracodawca wypowie tę umowę 15 kwietnia 2016 r. W tej sytuacji umowa rozwiąże się wraz z upływem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. z 31 maja 2016 r. Przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia umów o pracę na czas określony zawieranych począwszy od dnia wejścia w życie ustawy będą bowiem uwzględniane także okresy zatrudnienia u danego pracodawcy przypadające przed dniem wejścia w życie ustawy, a więc jego staż pracy u tego pracodawcy będzie wynosił co najmniej sześć miesięcy.
