Zapłata wynagrodzenia pracownikowi podstawowym obowiązkiem pracodawcy
Obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania wynagrodzenia wynika wprost z przepisów Kodeksu pracy. Obowiązek ten wypływa z samego istnienia stosunku pracy, bowiem jak wynika z normy art. 22 KP, w ramach stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (zob. R Terlecki, N. Szok, Prawo pracy w praktyce, Warszawa 2015, s 173). Z powyższego wynika, że pracodawca nie może uchylić się od obowiązku wypłaty wynagrodzenia należnego pracownikowi z tytułu świadczenia pracy. Co więcej, nawet trudna sytuacja ekonomiczna nie usprawiedliwia zaniechania pracodawcy.
Zasada wypłaty wynagrodzenia za faktycznie wykonaną pracę
Zasadą jest, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Co więcej, pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Decydujący jest przede wszystkim rodzaj wykonywanej pracy, a w sytuacjach, gdy wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od ilości świadczonej pracy, także jej rozmiar.
Kiedy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę, mimo że jej nie świadczył?
Istnieją sytuacje, kiedy za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Przypadki te w sposób ścisły regulują przepisy prawa pracy. I tak tez w szczególności wskazać należy, że pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia:
1. za czas:
- urlopu wypoczynkowego ,
- zwolnień od pracy w celu wzięcia udziału w szkoleniu z zakresu bhp,
- badań okresowych i kontrolnych ,
- badań lekarskich w okresie ciąży;
2. za czas zwolnień od pracy udzielonych:
- na opiekę nad dzieckiem w wieku do lat 14 ,
- na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę,
- w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy oraz w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką;
3. za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy lub z powodu przestoju;
4. za czas pozostawania bez pracy w przypadkach podjęcia pracy w wyniku przywrócenia do pracy;
5. za czas do upływu ustawowego okresu wypowiedzenia w razie zastosowania okresu wypowiedzenia krótszego niż wymagany;
6. za czas powstrzymania się od wykonywania pracy i oddalenie ze stanowiska pracy w związku z bezpośrednim zagrożeniem dla jego zdrowia lub życia albo dla zdrowia lub życia innych osób;
7. za okres równy okresowi wypowiedzenia - w razie odwołania pracownicy w okresie ciąży, której organ odwołujący jest obowiązany zapewnić jej inną pracę, odpowiednią ze względu na jej kwalifikacje zawodowe.
Pozew o zapłatę [wzór dokumentu]
Jeżeli pracodawca uchyla się od obowiązku zapłaty wynagrodzenia można złożyć pozew do sądu o zapłatę zaległego wynagrodzenia za pracę
Obowiązek pracodawcy wypłaty wynagrodzenia jest bezwzględny. Roszczenie o wypłatę wynagrodzenia jest roszczeniem ze stosunku pracy. Oznacza to, że żądanie pracownika o zapłatę należnego wynagrodzenia przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Pozew wnosi się do sądu rejonowego, a gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 75 000 złotych – do sądu okręgowego.
Podstawa prawna:
Art. 13, art. 22, art. 37, art. 49, art. 57, art. 72, art. 80, art. 81, art. 172, art. l85, art. 188, art. 210, art. 229, art. 2373 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz. U z 2014 r., poz. 1512).
§15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014r., poz. 1632).