Jaka przypomniał projektodawca „Celem działań podejmowanych przez psychologa jest niesienie pomocy innej osobie w rozwiązywaniu trudności życiowych i osiąganiu lepszej jakości życia na drodze rozwoju indywidualnych możliwości i ulepszaniu kontaktów międzyludzkich”. Powierzone specjalistom tej profesji zadania są niezwykle trudne i ich nieudolne przeprowadzanie może zaszkodzić osobom korzystającym z pomocy. Tym bardziej, że omawiana relacja nie jest partnerską. Psycholog ma przewagę nad swoim pacjentem. To on zna charakterystykę procesów zachodzących w człowieku i to on może wykorzystać uzyskane informacje do nieszczerych celów. Chęć zwiększenia ich ochrony przyświecała resortowi podczas tworzenia założeń do nowego aktu prawnego.
Zdrowie psychiczne już podczas uchwalania obecnie obowiązującej ustawy zostało uznane za jedno z najważniejszych dóbr osobistych człowieka. Ich ochrona powinna być wspierana przez prawo – czytamy w uzasadnieniu projektu. Dlatego ministerstwo uznało, że psycholog powinien znajdować się w grupie zawodów zaufania publicznego.
Żadna z ustaw nie zawiera definicji tego pojęcia, jednak „w doktrynie prawa oraz w opinii społecznej za taki zawód uznaje się ten, który jest istotny
dla ogółu społeczeństwa i charakteryzuje się:
- szczególną więzią zaufania między klientem, a osobą wykonującą dany zawód,
- obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej,
- nienaganną postawą moralną i etyczną osób wykonujących taki zawód,
- wysokim poziomem jakości świadczonych usług,
- przynależnością osób wykonujących ten zawód do obowiązkowego samorządu
zawodowego”.
Obecnie obowiązująca ustawa posiada przepisy regulujące funkcjonowanie samorządu zawodowego psychologów, ale zdaniem resortu nie mają one odbicia w praktyce dlatego zmiany są niezbędne.
Pierwszą z nich ma być umożliwienie weryfikowania kompetencji zawodowych psychologów. Drugą wprowadzenie jasnych zasad funkcjonowania samorządu zawodowego i jego organów, by niezadowolenia pacjenci mieli możliwość skarżenia się na jakość usług. Ma się także zwiększyć nadzór jednostek samorządu nad specjalistami. Zdaniem ministerstwa będzie to gwarantowało przestrzeganie praw klientów.
„Rozpoczęcie funkcjonowania samorządu zawodowego psychologów, który
dokonywałby oceny zasadności toku postępowania diagnostycznego, opiniował i orzekał o jakości udzielonej pomocy psychologicznej, zgodności udzielonego przez psychologa świadczenia zgodnie ze standardami wykonywania zawodu wypełniłoby istniejącą obecnie lukę oraz zlikwidowałoby trudności wynikające z braku istnienia tych organów” – podkreślono.
Projekt znajduje się na etapie konsultacji.