Grupa pracowników tymczasowych chce przystąpić do związku zawodowego działającego u pracodawcy użytkownika. Czy jest to możliwe?
Nie budzi wątpliwości członkostwo pracowników tymczasowych w organizacji związkowej działającej w agencji pracy tymczasowej. Prawa i obowiązki wynikające z tej relacji rodzą jednak praktyczne problemy związane m.in. z przekazywaniem związkowi przez agencję posiadanych informacji o pracodawcy użytkowniku.
Jeszcze bardziej problematyczne jest przyznane takim pracownikom członkostwa w organizacji związkowej u pracodawcy użytkownika. W takiej sytuacji powstaje zasadnicza wątpliwość: kto i z kim powinien skonsultować decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę z pracownikiem tymczasowym. Wydaje się, że agencja, skoro to ona rozwiązuje umowę – nie można jednak nakładać na nią obowiązku współdziałania z organizacją związkową, która nie działa w agencji. Z drugiej strony trudno argumentować, aby konsultacji miał dokonać pracodawca użytkownik. To nie on dokonuje bowiem zwolnienia.
Jaką zatem formę powinno mieć członkostwo w związku, aby uniknąć powyższych problemów? W mojej ocenie przydatne może być wykorzystanie konstrukcji organizacji międzyzakładowej, która zrzesza pracowników kilku pracodawców. Jeśli obejmie ona swoim zakresem działania zarówno agencję, jak i pracodawcę użytkownika, to wiele problemów zostanie rozwiązanych. Trzeba jednak pamiętać, że powyższa konstrukcja została przewidziana przez ustawodawcę na inne okoliczności i nie jest ona w pełni adekwatna do omawianej trójstronnej koncepcji zatrudnienia.
Uważam dlatego, że do powyższego niezbędne jest dostosowanie struktur organizacji związkowej. Powinno mieć ono miejsce w statucie związku, w ramach samorządności związkowej. Choć prawo daje związkom sporą swobodę, to rodzi też poważne konsekwencje – w razie gdy statut nie przewiduje możliwości funkcjonowania związku w ramach konstrukcji trójstronnej: pracownik-agencja-pracodawca użytkownik, organizacja nie może sprawnie funkcjonować, a pracownicy nie mogą skutecznie korzystać ze swoich uprawnień związkowych.