Subskrybuj nas na Youtube
Przedsiębiorca we własnym interesie przy ocenie ryzyka zawodowego powinien analizować, czy na konkretnych stanowiskach pracy występuje zagrożenie psychospołeczne - przekonuje w rozmowie z DGP Łukasz Paroń, starszy inspektor pracy – specjalista Okręgowego Inspektoratu Pracy we Wrocławiu
Opublikowane ostatnio badanie Lux Med pokazuje, że 45 proc. pracowników oczekuje od pracodawców działań profilaktycznych z zakresu zdrowia psychicznego. Czy Państwowa Inspekcja Pracy także dostrzega zagrożenia psychospołeczne w miejscu pracy?
Od dłuższego czasu Państwowa Inspekcja Pracy jest zaangażowana w tej dziedzinie. Ujawnia się coraz większy stopień znaczenia tych czynników dla organizacji pracy w sposób bezpieczny i higieniczny. Uwagę zwracają na to zarówno pracownicy, jak i pracodawcy, którzy coraz częściej kierują do urzędu zapytania dotyczące problemów psychospołecznych w postaci mobbingu, dyskryminacji i stresu. Zwłaszcza ten ostatni niejako paraliżuje pracowników i utrudnia im wykonywanie obowiązków w sposób efektywny dla przedsiębiorstwa i komfortowy dla siebie. Zatrudnieni wskazują, że wywołuje on u nich również negatywne skutki zdrowotne.
Jakie jest znaczenie stresu dla pracowników i pracodawców?
Pracownicy poddani długotrwałemu stresowi odczuwają osłabienie odporności organizmu, zwiększoną podatność na choroby serca, układu pokarmowego czy nowotworowe. Może też również prowadzić do zmian psychosomatycznych.
Co najbardziej stresuje pracowników?
Przyczyn jest wiele. Ich wystąpienie zależy od cech indywidualnych pracownika oraz konkretnej sytuacji. Praca jest dzisiaj coraz bardziej złożona, wymaga od zatrudnionych dochowywania ścisłych procedur, a jednocześnie należy ją wykonać w szybkim tempie i w krótkim czasie. Stres dodatkowo się wiąże z dużą odpowiedzialnością, np. w związku z piastowanym stanowiskiem czy rodzajem zajęcia. Mam tu na myśli stanowiska kierownicze, ale i np. pracę ratownika medycznego czy montera poduszek bezpieczeństwa. Od jakości ich pracy zależy bardzo wiele i świadomość tego wywołuje u zatrudnionych obciążenie. W niektórych zawodach istotna jest presja na wyniki czy parametry, i to zarówno jakościowe, jak i ilościowe. Do tego dochodzą: niska płaca, brak podwyżek czy ryzyko utraty miejsca pracy. Ostatnie z wymienionych czynników mają też wpływ na sytuację materialną, status społeczny czy możliwość utrzymania rodziny. To jeszcze bardziej zwiększa presję.
A co wysoki poziom stresu oznacza dla firmy?
Zestresowany pracownik nie może skupić się na obowiązkach i w efekcie popełnia błędy. Częściej korzysta ze zwolnień lekarskich, próbuje też znaleźć bardziej komfortowe miejsce pracy. Powoduje to spadek jakości pracy, co negatywnie wpływa na funkcjonowanie pracodawców. Jak widać na tych kilku przykładach, przeciwdziałanie stresowi leży w interesie każdej ze stron stosunku pracy i daje wymierne rezultaty.
Co konkretnie może zrobić pracodawca, by zmniejszyć poziom stresu u załogi?
Z perspektywy prawnej ochrony pracy pracodawca jako podmiot zobowiązany do oceny ryzyka zawodowego powinien analizować, czy na danych stanowiskach występuje zagrożenie stresem, albowiem jego wystąpienie może wywoływać negatywne zmiany zdrowotne. Stąd też Państwowa Inspekcja Pracy podejmuje wiele działań związanych z problematyką stresu i innych zjawisk psychospołecznych w miejscu pracy, o których dodatkowe informacje można uzyskać w m.in. w Okręgowym Inspektoracie Pracy we Wrocławiu. Pracodawca zamierzający ograniczać poziom stresu powinien przede wszystkim przeprowadzić badanie, a następnie podjąć działania zaradcze adekwatne do stwierdzonych stresorów. Przykładowo wskazuje się przeprojektowanie stanowisk pracy nie tylko pod kątem procesu pracy, ale również możliwości podwładnych. Nierzadko efektem są np. elastyczne godziny czy skrócenie czasu pracy.
PIP prowadzi kampanię promocyjno-prewencyjną „Stres w pracy – znajdź rozwiązanie”. Czemu ma służyć ta kampania i kto jest jej adresatem?
Aby wyeliminować zagrożenia związane ze stresem, konieczne jest poznanie problemu, uświadomienie sobie mechanizmów jego działania oraz przede wszystkim skutków. Właśnie temu ma służyć ta kampania. Jej zasadniczą ideą jest zwrócenie uwagi na znaczenie tego problemu i jego skalę. Dla możliwie szerokiego zapoznania się pracodawców oraz pracowników z tym problemem Główny Inspektorat Pracy opracował stronę internetową Streswpracy.pl,na której można znaleźć przydatne podstawowe informacje w tym zakresie. Oferujemy również profesjonalne materiały dotyczące identyfikacji i przeciwdziałania stresowi zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Dodatkowo proponujemy wsparcie szkoleniowe.
Stres osłabia odporność organizmu i zwiększa podatność np. na choroby serca czy nowotwory