Z przepisów nie wynika, jak ustalić jego wartość, gdy pracownik nie przepracował całego miesiąca. Dają one jednak pewną wskazówkę
Pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy i jego wynagrodzenie wynosi 12 zł za godzinę brutto. Został zatrudniony 16 marca 2015 r., przepracował 5 dni po 8 godzin i 20 marca rozwiązano z nim stosunek pracy. Czy należy mu się ekwiwalent za urlop, nawet gdy pracował 5 dni? Jeśli tak, to jak go wyliczyć? Roczny wymiar urlopu tego pracownika to 26 dni. W tym roku nie korzystał z urlopu u innego pracodawcy.
Pracownik nabywa prawo do urlopu w każdym roku kalendarzowym. Chyba że podejmuje pracę po raz pierwszy, wówczas prawo do urlopu nabywa po przepracowaniu miesiąca. Jeśli stosunek pracy zakończy się przed upływem pierwszego miesiąca – pracownik nie nabędzie prawa do urlopu. Jednak w omawianym przypadku nabywa prawo do urlopu już od pierwszego dnia pracy. Pracownikowi, który nie wykorzystał urlopu z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, należy się ekwiwalent pieniężny. Trzeba go wypłacić w ostatnim dniu zatrudnienia. Wskazanie w umowie wynagrodzenia godzinowego oznacza, że ekwiwalent za urlop liczy się według zmiennych składników wynagrodzenia.
Jest sposób
Paragraf 16 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.) stanowi, że jeżeli pracownik nie przepracował trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, wynagrodzenie faktycznie wypłacone pracownikowi w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem. Innymi słowy, można w przepisie znaleźć zasadę przeliczenia podstawy wymiaru. Jest to celowe, gdyż w dalszej części rozporządzenia podstawę wymiaru należy podzielić przez współczynnik urlopowy, następnie wynik podzielić przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy pracownika i ostatecznie pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.
Co z dodatkami
Może się zdarzyć, że w omawianym przypadku pracownik prócz płacy zasadniczej otrzyma dodatkowe wynagrodzenie. Jeśli prócz zwykłych godzin będzie wykonywał pracę w nadgodzinach, to wartość wynagrodzenia za godziny nadliczbowe musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w wysokości ekwiwalentu za urlop. Wobec tego podstawę wymiaru ekwiwalentu należy ustalić, sumując płacę zasadniczą i wynagrodzenie za nadgodziny, a następnie podzielić otrzymany wynik przez liczbę dni faktycznie przepracowanych oraz pomnożyć przez normę czasu pracy tego pracownika. [przykład 1] Składniki wypłacane w stałej miesięcznej wysokości muszą być wliczone w kwocie należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu bez uzupełniania. Zatem taki składnik dolicza się do podstawy wymiaru urlopu.
W omawianym przypadku należy więc najpierw sprawdzić, ile pracownik zarobiłby, gdyby przepracował cały miesiąc, doliczyć stałe składniki wynagrodzenia, obliczyć, za ile dni należy mu wypłacić ekwiwalent, a następnie ustalić jego wysokość. [przykład 2] Ekwiwalent należy wypłacić 20 marca 2015 r., tj. w ostatnim dniu trwania stosunku pracy.
PRZYKŁAD 1
Wliczamy dodatek funkcyjny
Ustalenie wynagrodzenia miesięcznego:
● norma godzin w marcu 2015 r. – 176, tj. 22 dni
● stawka godzinowa pracownika – 12 zł/godz.
● wynagrodzenie za 5 przepracowanych dni – 5 dni x 8 godzin x 12 zł/godz. = 480 zł
Wynagrodzenie i dodatek za godziny nadliczbowe – 36 zł
Łączne wynagrodzenie
516 zł (480 zł + 36 zł) : 5 dni x 22 dni = 2270,40 zł
Dodatek funkcyjny – 120 zł/mies.
Ustalenie wartości ekwiwalentu:
● wymiar urlopu – 3 dni
● współczynnik ekwiwalentu na 2015 r. – 21
● podstawa do obliczenia – 2390,40 zł
● ekwiwalent = 2390,40 zł : 21 = 113,83 zł
113,83 zł : 8 h = 14,23 zł/godz.
14,23 zł/godz. x 24 godz. = 341,52 zł – wartość brutto ekwiwalentu za niewykorzystany urlop
PRZYKŁAD 2
Liczymy ekwiwalent za 24 godziny
Ustalenie wynagrodzenia miesięcznego:
● norma godzin w marcu 2015 r.– 176, tj. 22 dni
● stawka godzinowa pracownika – 12 zł/godz.
● wynagrodzenie za 5 przepracowanych dni – 5 dni x 8 godzin x 12 zł/godz. = 480 zł
480 zł : 5 dni x 22 dni = 2112 zł
Ustalenie wymiaru urlopu:
● wymiar niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego: 26 dni : 12 = 2,16 (zaokrąglone w górę do 3 dni po 8 godzin). Należny ekwiwalent za 24 godziny
Ustalenie wartości ekwiwalentu:
● współczynnik ekwiwalentu na 2015 r. – 21
● podstawa do obliczenia – 2112 zł
● ekwiwalent = 2112 zł : 21 = 100,57 zł
100,57 zł : 8 godz. = 12,57 zł/godz.
12,57 zł/godz. x 24 godz. = 301,68 zł – wartość brutto ekwiwalentu za niewykorzystany urlop