Status studenta nie zwalnia z opłacania składek od umowy o pracę. Gdy jednak osoba kształcąca się na studiach wyższych nie ukończyła 26 lat i wykonuje tylko zlecenie, nie podlega żadnym ubezpieczeniom. Tak jest również w przypadku zawarcia umowy o dzieło.
Czy trzeba opłacać składki od zlecenia
Po zdaniu matury chcę się uczyć w systemie zaocznym i pracować. Czy jeśli jako student podpiszę umowę-zlecenie, to będę musiał zawiadomić o tym ZUS? Czy dla firmy zatrudniającej mnie istotny jest rodzaj uczelni (prywatna czy państwowa), na której będę się kształcił?
NIE
Studenci do ukończenia 26 lat nie podlegają ubezpieczeniom społecznym oraz zdrowotnemu z tytułu wykonywania umowy-zlecenia. Nie trzeba zatem za nich opłacać składek. Dla zleceniodawcy nie ma znaczenia, czy zleceniobiorca jest studentem studiów dziennych, zaocznych czy wieczorowych. Nie jest również istotne, czy uczelnia jest placówką państwową, czy też prywatną.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy zakładający firmę może skorzystać z ulgi
Chcemy z kolegą założyć spółkę cywilną. Czy studentom (mamy po 22 lata) rozpoczynającym działalność zarobkową przysługują jakieś ulgi w ZUS?
TAK
Wspólnik spółki cywilnej jest w myśl przepisów ubezpieczeniowych traktowany jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Dla takich osób przewidziano preferencyjną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wynosi ona 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2015 roku składki mogą być opłacane od 525 zł (1750 zł x 30 proc.). Ta ulga obowiązuje przez 24 miesiące kalendarzowe od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności. Skorzystanie z niej jest jednak uzależnione od spełnienia określonych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych warunków. Preferencyjną podstawę mogą bowiem zastosować tylko osoby, które:
● w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły innej pozarolniczej działalności,
● nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności.
Obowiązkowe składki od minimalnej podstawy wynoszą: na ubezpieczenia emerytalne – 102,48 zł (19,52 proc. x 525 zł), rentowe – 42 zł (8 proc. x 525 zł), wypadkowe – 9,45 zł (1,8 proc. x 525 zł), a na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – 12,86 zł (2,45 proc. x 525 zł). Minimalna składka zdrowotna to 279,41 zł (9 x 3104,57 zł). Jest ona naliczana od zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kw. roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 6 pkt 1, art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 81 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe
Jestem studentem. Zawieram od czasu do czasu umowy o dzieło. Czy w takiej sytuacji mój ojciec zatrudniony na umowę o pracę, który zgłasza mnie do ubezpieczenia zdrowotnego, powinien mnie z niego wyrejestrować? Czy zostanę ubezpieczony przez firmę, z którą podpisuję umowę o dzieło?
NIE
Od umowy o dzieło nie opłaca się składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Samoistna umowa o dzieło (która nie jest zawierana z własnym pracodawcą albo na jego rzecz) nie rodzi obowiązku zgłoszenia w ZUS. Od tej zasady jest wyjątek, ale nie dotyczy analizowanej sytuacji. Ojciec nie powinien zatem wyrejestrowywać syna, którego zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny. Syn z tytułu podpisania umowy o dzieło nie będzie miał bowiem swojego tytułu do tego ubezpieczenia.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 5 pkt 3, art. 67 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy po ukończeniu 26 lat obowiązują ogólne zasady
Zatrudniamy studenta na podstawie umowy-zlecenia. Kończy on jednak 20 kwietnia 26 lat. Czy od tej właśnie daty trzeba go zgłosić do ubezpieczeń?
TAK
Z dniem ukończenia 26 lat zleceniobiorca będący studentem podlega ubezpieczeniom na zasadach ogólnych. Oznacza to, że trzeba za niego opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Dobrowolne jest tylko ubezpieczenie chorobowe.
Ustalając datę zgłoszenia do ubezpieczeń, należy stosować art. 112 kodeksu cywilnego. W jego myśl termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. Zatem zleceniodawca w przedstawionej sytuacji powinien od 20 kwietnia 2015 r. zgłosić zleceniobiorcę do wymienionych wyżej ubezpieczeń.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 6 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 112 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
Art. 66 ust. 1 pkt 1e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy zlecenie dla pracownika jest oskładkowane
Prowadzę małą firmę. Zatrudniam w księgowości na pół etatu studentkę. Zgłosiłem ją do wszystkich ubezpieczeń. Zawarłem z nią też umowę-zlecenie, na podstawie której sprząta ona pomieszczenia biurowe. Ponieważ nie ukończyła 26 lat, nie opłacałem od zlecenia składek, co zostało zakwestionowane podczas kontroli. Czy ZUS miał rację?
TAK
Posiadanie statusu studenta przez pracownika nie wpływa na podleganie ubezpieczeniom. Zatem pracodawca prawidłowo opłaca wszystkie składki za studentkę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Natomiast stwierdzenie przez ZUS nieprawidłowości ma uzasadnienie w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Od zasady, że od umowy-zlecenia ze studentem do ukończenia przez niego 26 lat nie opłaca się składek, jest bowiem wyjątek. Dotyczy on przedstawionej sytuacji. Gdy student wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia pozostaje równocześnie ze zleceniodawcą w stosunku pracy, to od tej umowy trzeba opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Umowa-zlecenie jest wówczas traktowana jako umowa o pracę. Pracodawca powinien zsumować przychód z obu umów i od łącznej kwoty opłacić składki. Płatnik musi więc złożyć korektę dokumentów rozliczeniowych i opłacić należne składki wraz z odsetkami za zwłokę.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy doktorant może korzystać ze zwolnienia
Po rozpoczęciu w ubiegłym roku studiów doktoranckich podpisałam umowę-zlecenie. Ponieważ nie ukończyłam 26 lat, zleceniodawca nie opłacał za mnie składek. Teraz dowiedział się, że są one należne. Umowa już została rozwiązana. Czy ZUS może dochodzić ode mnie opłacenia składek?
NIE
Zasada dotycząca zwolnienia z opłacania składek od umowy zlecenia zawartej ze studentem do ukończenia 26 lat nie dotyczy uczestników studiów doktoranckich i podyplomowych. Studentem według przepisów ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym jest osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo na jednolitych studiach magisterskich. Zatem doktorant, czyli uczestnik studiów doktoranckich, nie jest studentem w rozumieniu tej ustawy.
Od umowy-zlecenia powinny być zatem w przedstawionej sytuacji opłacone składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Jednak to ich płatnik, czyli zleceniodawca, będzie je musiał w opłacić z własnych środków (również w części finansowanej przez zleceniobiorcę) wraz z odsetkami za zwłokę. W przypadku nieuregulowania tych należności ZUS będzie ich dochodził od zleceniodawcy, a nie od zleceniobiorcy.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 16, art. 17 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 66 ust. 1 pkt 1e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Art. 2 ust. 1 pkt 5, art. 2 ust. 1 pkt 18k, art. 2 ust. 1 pkt 18l ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).