Jerzy Siekiera, prezes Stowarzyszenia Absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej
Podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia Sejmu odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na 2023 r. Ze względu na wysoką inflację w debacie publicznej częściej niż zazwyczaj przewija się temat wysokości wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz wysokości kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej (s.c.). Warto zatem się przyjrzeć, co mówi o tym projekt ustawy budżetowej.

„Przeoczona” inflacja

W projekcie zaplanowano wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w wysokości 7,8 proc. (czyli w wysokości odpowiadającej inflacji prognozowanej na 2023 r. w Wieloletnim planie finansowym państwa na lata 2022–2025) oraz zwiększenie na tej podstawie kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. Nie uwzględnia to tegorocznego dramatycznego wręcz spadku siły nabywczej płac osób zatrudnionych w służbie cywilnej. Obowiązujące od 2020 r. zamrożenie kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. w warunkach najwyższej od ćwierćwiecza inflacji spowodowało wyraźną pauperyzację tej grupy zawodowej.
Stowarzyszenie Absolwentów KSAP już w lutym wystąpiło do premiera Mateusza Morawieckiego, sygnalizując potrzebę urealnienia wskaźnika inflacji i zwiększenia kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. przez nowelizację ustawy budżetowej na 2022 r. Z ponownym apelem wystąpiliśmy w maju, po tym, jak Rada Ministrów przyjęła Wieloletni plan finansowy państwa na lata 2022–2025, w którym założyła, że w 2022 r. średnioroczna stopa inflacji będzie niemal trzykrotnie wyższa od określonej w ustawie budżetowej.
Niestety, rząd nie skorzystał z tych sugestii i nie podjął działań służących ochronie siły nabywczej wynagrodzeń osób zatrudnionych w służbie cywilnej. Analiza założeń projektu ustawy budżetowej na 2023 r. prowadzi do wniosku, że problem bardzo wysokiej inflacji w roku bieżącym i jej negatywnych skutków dla statusu materialnego pracowników urzędów administracji publicznej jest nadal ignorowany. Wzrost kwoty bazowej dla członków korpusu s.c. w 2023 r. powinien bowiem uwzględniać obecnie prognozowany wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2022 i 2023 r., aby rzeczywiście chronić siłę nabywczą płac zatrudnionych w sektorze publicznym.

Więcej rynku, mniej arbitralności

Systemowe rozwiązanie kwestii waloryzacji wynagrodzeń w s.c. jest możliwe jedynie przez powiązanie wzrostu kwoty bazowej dla członków korpusu ze wzrostem wynagrodzeń w gospodarce narodowej. W opracowanym przez nas projekcie ustawy o służbie cywilnej zaproponowano, aby kwota bazowa stanowiła 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego ogłaszanego przez prezesa GUS na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Uzależnienie waloryzacji od procesów zachodzących w gospodarce i ograniczenie arbitralności politycznych decyzji może być szansą na poprawę konkurencyjności płac urzędników oraz, co najważniejsze, lepszą, spełniającą społeczne oczekiwania administrację.