Uchylanie się od komisji lekarskiej nie jest podstawą do pozbawienia mundurowego świadczeń z tytułu niewykorzystanego wypoczynku. Tak orzekł wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny.
Funkcjonariusz ABW 30 marca 2008 r. został zwolniony ze służby na podstawie art. 60 ust. 2 pkt 7 ustawy z 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 29, poz. 154 ze zm.). Zgodnie z nim mundurowy może stracić pracę na skutek dwukrotnego niestawienia się bez usprawiedliwienia przed komisją lekarską. Zwolniony funkcjonariusz wystąpił z wnioskiem do szefa ABW o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy od 2006 roku. Ten odmówił wypłaty świadczenia. Argumentował, że art. 128 ust. 1 pkt 2 przywołanej ustawy przewiduje wypłatę ekwiwalentu za zaległy urlop w ściśle określonych przypadkach. Przy czym przepis ten nie wymienia zwolnienia na podstawie art. 60 ust. 2 pkt 7.
W ocenie byłego funkcjonariusza art. 128 ustawy jest niezgodny z regulacją art. 7 ust. 2 unijnej dyrektywy nr 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego z 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy. Podkreślił, że organy administracyjne, jak i sądy krajowe, są zobowiązane stosować dyrektywy oraz odstąpić od stosowania przepisów prawa krajowego sprzecznych z jej regulacjami. Według niego na tej podstawie agencja powinna wypłacić mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop za lata 2006, 2007 i 2008.
Mundurowy odwołał się od decyzji szefa ABW do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Ten orzekł, że zgodnie z art. 66 ust. 2 konstytucji pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Podkreślił, że w orzecznictwie i piśmiennictwie prawo do corocznego urlopu jest takie samo, jak prawo do ekwiwalentu z tego tytułu. Sąd powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 23 lutego 2010 r. (sygn. akt K 1/08, Dz.U. nr 34, poz. 190), który rozstrzygał, czy określone przepisy ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 287, poz. 1687, ze zm.) są zgodne z konstytucją. TK przyjął wówczas, że prawo do rocznego płatnego urlopu jest gwarantowane w art. 66 ust. 2 konstytucji w sposób bezwarunkowy. Rekompensata pieniężna za niewykorzystany (płatny) urlop jest koniecznym substytutem otrzymywany w miejsce niewykorzystanej przerwy od służby. Ponadto TK podkreślił, że skoro prawo do corocznego płatnego urlopu jest gwarantowane w konstytucji, to nie może być arbitralnie ograniczone. Odniósł to również do rekompensaty pieniężnej za niewykorzystany urlop. I co istotne – z uwagi na okoliczności faktyczne niniejszej sprawy – uznał, że te ograniczenia nie mogą też dotyczyć służb. WSA uchylił zaskarżoną decyzję szefa ABW.
Pełnomocnik urzędu wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten oddalił żądania byłego funkcjonariusza. Wskazał, że w art. 128 ustawy o ABW nie wymienia się przepisu, który jest podstawą do zwolnienia za dwukrotnie niestawienie się na komisji. Wynika więc z tego, że funkcjonariusz nie ma prawa do ekwiwalentu za urlop. Przy czym NSA podkreślił też, że nie jest właściwy do orzekania, czy przepis jest zgodny z konstytucją.
Pełnomocnik byłego funkcjonariusza wniósł skargę do TK, który w wyroku z 15 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SK 48/13) orzekł, że art. 128 jest niezgodny z ustawą zasadniczą. Zwalniając funkcjonariusza ze służby, nie można pozbawiać go prawa do ekwiwalentu za urlop tylko dlatego, że nie stawiał się na komisjach lekarskich. Na tej podstawie były funkcjonariusz domagał się wznowienia postępowania administracyjnego. Wczoraj NSA uchylił wydany wcześniej przez siebie wyrok i oddalił skargę szefa ABW.
ORZECZNICTWO
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 lutego 2015 r., sygn. akt I OSK 1903/14