Pracownicy i urzędnicy służby cywilnej zatrudnieni na stałe co dwa lata podlegają ocenie. Niezadowoleni z otrzymanej noty mogą się odwoływać m.in. do dyrektora generalnego lub w określonych sytuacjach nawet do sądu.
Czy sąd może powstrzymać wójta od złej noty?
Pracuję od dwóch lat w gminie. Przełożony źle ocenił moją pracę. Czy od tej decyzji mogę się odwołać do sądu pracy?
W samorządzie pracownik może się odwołać do sądu, jeśli negatywna ocena była przyczyną jego zwolnienia. Co do zasady urzędnik zatrudniony w gminie, starostwie, urzędzie miasta lub marszałkowskim, zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym, podlega okresowej ocenie. Kierownik jednostki (np. wójt lub prezydent miasta) na podstawie zarządzenia określa sposób dokonywania oceny, okresy, za które jest sporządzana, kryteria oraz skalę ocen, biorąc pod uwagę potrzebę prawidłowego ich przeprowadzenia, a także specyfikę funkcjonowania jednostki. Bezpośredni przełożony pracownika samorządowego dokonuje oceny okresowej na piśmie. Powinna być ona przeprowadzona nie rzadziej niż raz na dwa lata i nie częściej niż raz na pół roku. Analizie podlega wywiązywanie się przez pracownika samorządowego z obowiązków wynikających z zakresu czynności na zajmowanym stanowisku i wynikających bezpośrednio z ustawy, np. przestrzeganie konstytucji i innych przepisów, wykonywanie zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie. Oceniane jest też stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych oraz zachowanie pracownika w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami.
Podstawa prawna
Art. 27 ust. 9 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458 ze zm.).
Czy pracownik ma prawo do szkoleń
Bezpośredni przełożony dokonał wyłącznie oceny mojej pracy. Nie poinformował mnie o możliwości uczestniczenia w szkoleniu i podnoszeniu kwalifikacji. Czy nawet negatywna weryfikacja powinna przewidywać udział w szkoleniu?
System ocen okresowych służy przede wszystkim poprawie efektywności pracy, podejmowaniu decyzji kadrowych (awanse, przeniesienia) lub planowaniu zatrudnienia. Jest też pomocny w ustalaniu ścieżek kariery pracowników. W służbie cywilnej pomaga w sporządzeniu wniosków do indywidualnego programu rozwoju zawodowego zatrudnionych. Pozwala też bezpośredniemu przełożonemu uzyskać dodatkowe informacje do opracowania planu szkoleń. Dlatego nawet przy negatywnej ocenie bezpośredni przełożony powinien wysłać pracownika na szkolenie lub zaproponować mu np. zmianę stanowiska pracy.
Podstawa prawna
Art. 108 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111).
Czy awans może się wiązać z lepszym wynikiem
Otrzymałem awans na stanowisko kierownicze w administracji rządowej. Okazało się, że będę podlegał ponownie ocenie okresowej ze względu na zmianę stanowiska. Trochę mnie to dziwi, bo nie jestem urzędnikiem mianowanym, tylko zwykłym pracownikiem służby cywilnej. Czy wszyscy pracownicy podlegają ocenie okresowej?
Dla członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych na stałe w urzędzie, podobnie jak w samorządach, ocena przeprowadzana jest cyklicznie. Tak więc urzędnicy i pracownicy służby cywilnej, w tym osoby na kierowniczych stanowiskach, podlegają kontroli okresowej dokonywanej przez bezpośredniego przełożonego. Ocena sporządzana jest co dwa lata. Jeśli była zmiana stanowiska pracy, a zakres nowych obowiązków znacząco się różni, może być sporządzona przed upływem tego terminu, nie wcześniej jednak niż po upływie sześciu miesięcy od ostatniej. Ocena sporządzana jest na piśmie i niezwłocznie przedstawiana osobie ocenianej. Podlegają jej też dyrektorzy departamentów i dyrektorzy generalni urzędów. Oceny dyrektora generalnego dokonuje minister po zasięgnięciu opinii szefa służby cywilnej. W przypadku np. dyrektorów komórek powinien ją przeprowadzić dyrektor generalny w porozumieniu z szefem urzędu (np. ministrem). Obecna ustawa o służbie cywilnej wprowadziła też ocenę okresową dla pracowników służby cywilnej. W dalszym ciągu oceniani są urzędnicy mianowani. W efekcie oceną okresową objęte są wszystkie osoby zatrudnione w służbie cywilnej na czas nieokreślony.
Podstawa prawna
Art. 81 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111).
Art. 27 ust. 2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458 ze zm.).
Czy urzędnik po pierwszej złej ocenie straci pracę
Jestem urzędnikiem mianowanym w urzędzie wojewódzkim. Ostatnio trochę chorowałem i narobiło mi się zaległości w pracy. Dostałem negatywną ocenę i obawiam się, że wyrzucą mnie z pracy. Czy przepisy nakazują zwolnienie takiego pracownika?
Przepisy dotyczące administracji rządowej wskazują, że tylko w przypadku urzędnika mianowanego służby cywilnej z mocy prawa jego stosunek pracy rozwiązuje się po otrzymaniu drugiej negatywnej oceny okresowej. Kierownik urzędu, który po raz drugi negatywnie oceni pracownika, nie musi wypowiadać mu umowy o pracę, rozwiązuje się ona z mocy prawa. Wtedy zwolniony może odwołać się do sądu pracy, argumentując, że jego negatywne oceny były niesłuszne. Sąd może zwolnionego pracownika przywrócić do pracy lub nakazać szefowi urzędu wypłacenie mu odszkodowania. Gdy pracownik gminy czy też rządowy otrzyma pierwszą ocenę negatywną, ma szansę jej poprawienia (nie jest to obligatoryjne).
Podstawa prawna
Art. 71 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111).
Czy pierwsza ocena jest ważna
Zatrudniłem się w urzędzie skarbowym. Nigdy wcześniej nie pracowałem w służbie cywilnej. Odbyłem więc służbę przygotowawczą, zdałem egzamin, ale otrzymałem negatywną ocenę. Przełożony uznał, że nie potrafię pracować w zespole i zbyt wolno realizuję powierzone mi zadania. Czy to może być przeszkodą do dalszej pracy?
O ile w przypadku urzędników rozpoczynających pracę w samorządzie nie jest wymagana opinia po pierwszych miesiącach pracy, o tyle inaczej jest w korpusie służby cywilnej. O zatrudnieniu na stałe w urzędzie decyduje pozytywne zaliczenie egzaminu ze służby przygotowawczej. W służbie cywilnej też jest egzamin, ale dodatkowo przewidziana jest pierwsza ocena. Z osobą, która po raz pierwszy podejmuje pracę w służbie cywilnej, zawierana jest umowa o pracę na okres jednego roku. W tym czasie nowo zatrudniony musi zostać przez bezpośredniego przełożonego poddany pierwszej ocenie. Może ona nastąpić najwcześniej po ośmiu, a najpóźniej po 11 miesiącach pracy. Nie podlegają jej absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Państwowej, którzy złożyli wniosek o mianowanie na urzędnika. W ciągu 21 dni od zawarcia umowy z nowo zatrudnionym bezpośredni przełożony przeprowadza z nim rozmowę o sposobie przeprowadzania oceny i wyznacza ocenianemu termin do złożenia sprawozdania. Ma ono dotyczyć realizowanych przez pracownika zadań i musi obejmować co najmniej siedmiomiesięczny okres pracy. Pierwszej oceny pracownika dokonuje bezpośredni przełożony w porozumieniu z dyrektorem departamentu. Po uzyskaniu przez pracownika pozytywnego wyniku dyrektor departamentu zwraca się do dyrektora generalnego o zawarcie z nim umowy na czas nieokreślony. Negatywna ocena oznacza rozwiązanie umowy o pracę na czas określony lub decyzję o niezawarciu umowy na czas nieokreślony.
Podstawa prawna
Art. 38 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111).
Czy prezydent miasta może skorygować wpis
W ostatnich dwóch latach otrzymywałem systematycznie nagrody i nawet podwyżkę. Mój naczelnik za mną nie przepada, bo obawia się, że chcę zająć jego stanowisko. Przy ocenie okresowej przyznał mi najniższą notę. Czy prezydent miasta po otrzymaniu moich wyjaśnień może wpłynąć na naczelnika?
Pracownikowi samorządowemu od dokonanej oceny przysługuje odwołanie do kierownika jednostki, w której jest zatrudniony, w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia oceny. Odwołanie musi zostać rozpatrzone w ciągu 14 dni od dnia wniesienia. Jeśli wójt je uwzględni, może ocenę zmienić albo zdecydować o jej powtórzeniu. Uwaga! Jeśli pracownik samorządowy otrzyma negatywną ocenę, ponownej dokonuje się nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od poprzedniej.
Podstawa prawna
Art. 27 ust. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458 ze zm.).
Czy sąd pracy może pomóc w poprawie
Dyrektor generalny postanowił zwolnić mnie po pierwszej negatywnej ocenie okresowej. Odrzucił mój sprzeciw od wyników oceny i nie chciał czekać na powtórną. Czy pracownik może bronić się przed zwolnieniem po negatywnej ocenie?
Jeśli dyrektor generalny nie rozpatrzy sprzeciwu od negatywnej oceny w terminie albo go nie uwzględni, członek korpusu służby cywilnej może w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji albo od dnia upływu 14-dniowego terminu odwołać się do sądu pracy.
Podstawa prawna
Art. 83 ust. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111)
Czy dyrektor generalny może zmienić notę
Mój przełożony w urzędzie wojewódzkim przyznał mi negatywną ocenę. Czy mogę się od niej odwołać i gdzie? Czy w ogóle istnieje tryb odwoławczy?
Jeśli członek korpusu służby cywilnej otrzyma negatywną ocenę, kolejna będzie przeprowadzana po sześciu miesiącach. Pracownik, który nie zgadza się z oceną, może w ciągu siedmiu dni wnieść sprzeciw do dyrektora generalnego. Ustawa o służbie cywilnej nie przewiduje bezpośrednich skutków wobec pracownika, który otrzymał negatywny wynik. Inaczej jest wobec urzędników mianowanych. Dwie kolejne negatywne oceny skutkują rozwiązaniem umowy o pracę, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Ustawa o służbie cywilnej przewidziała też dla najlepiej ocenionych urzędników nagrodę w postaci awansu, jeśli od otrzymania ostatniego stopnia służbowego uzyskali dwie kolejne pozytywne oceny okresowe na jednym z dwóch najwyższych poziomów w skali ocen, tj. 4 lub 5.
Podstawa prawna
Art. 83 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111).