Członek komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej wnosi o zwolnienie z pracy, aby móc wziąć udział w szkoleniu. W ostatniej chwili zwolniło się jedno miejsce. Czy pracodawca będzie miał obowiązek wyrazić zgodę oraz w jakim trybie to nastąpi?
ikona lupy />
Sylwia Puzynowska, radca prawny z kancelarii Sylwia Puzynowska Kancelaria Prawa Pracy / Media / Materialy prasowe
Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli nie może być ona wykonana w czasie wolnym od pracy. Tak wynika z art. 31 ust. 3 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 167 ze zm., dalej: ZwZawU). Treść tego przepisu jest niemal analogiczna do treści art. 25 ust. 2 ZwZawU.
Zwolnienie to charakteryzuje się pięcioma elementami. Trzy z nich odnoszą się do czynności, która jest jego podstawą. Powinna ona mieć charakter doraźny, wynikać z funkcji związkowej oraz nie móc być wykonana w czasie wolnym. Kolejny element to obowiązek pracownika do wystąpienia z wnioskiem w tej sprawie. Ostatni wskazuje, że związkowiec w takiej sytuacji zachowuje prawo do wynagrodzenia. Zwolnienie to nie zależy od uznania pracodawcy, ale od zaistnienia przesłanek wskazanych w przepisie (zob. wyr. SN z 6 czerwca 2001 r., sygn. akt I PKN 460/00). Nie jest to jednak obowiązek bezwzględny (zob. wyr. SN z 2 czerwca 2010 r., sygn. akt II PK 367/09).
Czynność doraźna, to inaczej czynność niecierpiąca zwłoki oraz taka, której konieczności wykonania nie można było wcześniej zaplanować. W orzecznictwie SN podkreśla się, że jej natychmiastowe podjęcie niezbędne jest do zachowania praw związku, jego członków lub innych pracowników, którym zapewnia on ochronę. W rezultacie, na gruncie tego przepisu nie będzie podstaw do zwolnienia np. w celu wzięcia udziału w zebraniu zarządu zakładowej organizacji związkowej. Jego termin można bowiem wcześniej zaplanować. Co do zasady, pod omawiany przepis nie podpada również udział w szkoleniu – właśnie ze względu na element planowania. Może się jednak zdarzyć, tak jak ma to miejsce w opisanej sytuacji, że udział w szkoleniu, mimo wszystko, będzie miał charakter czynności nagłej.