Subskrybuj nas na Youtube
Od 1 stycznia płatnicy składek lub osoby fizyczne muszą informować ZUS o zawartych od tego dnia umowach o dzieło.
Taki obowiązek wprowadziła tarcza antykryzysowa, czyli ustawa z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.). Dane mają być wykorzystywane przez organ rentowy do celów statystyczno-analitycznych.
DGP zapytał ZUS, jakie konsekwencje grożą podmiotom, które nie wypełnią wymogu zgłoszenia.
W odpowiedzi ZUS wyjaśnił, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) w art. 98 wskazuje na możliwość zastosowania kary grzywny wobec płatnika składek albo osoby, która jest zobowiązana do działania w jego imieniu, w określonych przepisami prawa przypadkach. Dotyczy to m.in. sytuacji, w których nie są zgłaszane wymagane ustawą dane albo gdy podawane są nieprawdziwe informacje lub wyjaśnienia, ewentualnie gdy nastąpiła odmowa ich udzielenia.
– Jest to prawo, które ZUS może stosować i stosuje wyłącznie w przypadkach skrajnych i po stwierdzeniu wyjątkowych zaniedbań – przekonuje Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.
Wyjaśnia, że w razie wystąpienia takiej sytuacji organ rentowy kieruje wniosek o ukaranie grzywną do sądu. – Ostatecznie to sąd rozstrzyga o nałożeniu tej kary, biorąc pod uwagę, czy wystąpiła wysoka społeczna szkodliwość danego działania lub zaniechania – dodaje.
Przypomnijmy, że obowiązek zgłoszenia nie dotyczy umów o dzieło zawartych z własnym pracownikiem, wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy, ale zawartych z innym podmiotem, a także zawartych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą na wykonanie przez nie usług, które wchodzą w zakres ich działalności. Wyłączone z niego są także podmioty i jednostki organizacyjne, np. stowarzyszenia, fundacje, spółki prawa handlowego, które nie mają obowiązku rejestrować się w ZUS jako płatnicy składek.
Izba Wydawców Prasy (IWP), która reprezentuje podmioty zawierające wiele umów o dzieło, zwraca uwagę na kolejne niejasności dotyczące formularza ZUS RUD, na którym dokonuje się zgłoszenia (o niektórych wątpliwościach pisaliśmy już w DGP nr 5 z 11 stycznia 2021 r. „Rejestr umów – ZUS wyjaśnia, ale pytań wciąż przybywa”). Tym razem chodzi o datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania dzieła. IWP zwraca uwagę, że elementami niezbędnymi każdej tego typu umowy jest określenie dzieła, do którego wykonania zobowiązany jest przyjmujący zamówienie, oraz wynagrodzenia za jego realizację. Data rozpoczęcia i zakończenia wykonywania dzieła do takich nie należą – podkreśla izba. W formularzu zgłoszeniowym ZUS RUD zostały jednak ujęte. IWP pyta, co w sytuacji, gdy zlecający nie uzgodnił tych kwestii z wykonawcą.
ZUS tłumaczy, że jeśli strony nie określiły daty rozpoczęcia wykonywania dzieła, należy podać (powtórzyć) datę zawarcia umowy. – Jeśli natomiast w treści umowy nie zawarto daty zakończenia wykonywania dzieła, rubryka ta powinna zostać pusta – tłumaczy Paweł Żebrowski.
Zaznacza, że w czasie, gdy umowa zostanie wykonana lub nastąpi jej rozwiązanie, zaktualizuje się obowiązek złożenia korekty formularza ZUS RUD, w którym będzie musiała zostać wskazana data zakończenia wykonywania dzieła.
