Pracownik zawnioskował o udzielenie mu dodatkowego urlopu szkoleniowego w związku z przygotowaniem rozprawy doktorskiej. Jakie uprawnienia przysługują mu z tego tytułu i jakie w związku z tym są obowiązki pracodawcy?
Obowiązujące przepisy nakładają na pracodawców obowiązek udzielenia osobom przygotowującym rozprawy doktorskie dodatkowego urlopu szkoleniowego. Udzielenie tego urlopu jest bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy, który w efekcie ponosi ekonomiczny koszt i ryzyko działań podejmowanych przez pracownika, nie otrzymując bezpośrednio nic z tego tytułu. Obecne regulacje nie pozwalają bowiem pracodawcy na uzależnienie udzielenia urlopu szkoleniowego od pomyślnego zakończenia przewodu doktorskiego.
Kwestię obowiązku udzielenia przedmiotowego urlopu reguluje ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Zgodnie z dyspozycją art. 196 tego aktu pracownikowi niebędącemu nauczycielem akademickim lub pracownikiem naukowym przysługują na jego wniosek dwa świadczenia od pracodawcy. Pierwsze to urlop szkoleniowy, a drugie to zwolnienie od pracy.
W przypadku urlopu szkoleniowego obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie tego urlopu na przygotowanie rozprawy doktorskiej lub na przygotowanie się przez doktoranta do obrony rozprawy doktorskiej. Ustawodawca przewidział dla doktoranta uprawnienie do aż 28 dni roboczych przedmiotowego urlopu. Przy czym u danego pracodawcy liczba dni roboczych urlopu może być wyższa – jest to jednak wyłącznie możliwość, a nie obowiązek leżący po stronie pracodawcy, od którego to dobrej woli zależy, czy poprzestanie na udzieleniu urlopu w ustawowym wymiarze 28 dni, czy też przyzna go w wyższym wymiarze. Warto jednakże pamiętać, że sam termin wykorzystania tego urlopu powinien zostać przez pracownika uzgodniony z pracodawcą. Innymi słowy, mimo istnienia po stronie pracodawcy obowiązku udzielenia urlopu, nie jest on związany wnioskiem pracownika w zakresie terminu udzielenia tego urlopu.
Drugim obligatoryjnym świadczeniem ze strony pracodawcy na rzecz pracownika przygotowującego rozprawę doktorską jest zwolnienie od pracy na samą obronę rozprawy doktorskiej. Mimo że z treści ustawy nie wynika liczba dni zwolnienia, jakie przysługują z tego tytułu, to uważna lektura przepisu nie pozostawia żadnych wątpliwości, że przedmiotowe zwolnienie dotyczy bezpośrednio wyłącznie dnia obrony pracy doktorskiej.
W obydwu przypadkach, to jest tak za okres urlopu, jak też za okres zwolnienia od pracy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie ustalane jak za urlop wypoczynkowy.
Podstawa prawna
Art. 196 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 85).