Subskrybuj nas na Youtube
Ciężarna pracownica została przeniesiona do lżejszej pracy ze względu na zagrożenia występujące na zajmowanym przez nią stanowisku. Jest zatrudniona na 3/4 etatu. Przesunięcie kadrowe nastąpiło 9 kwietnia. Na swoim dotychczasowym stanowisku pracownica otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3250 zł oraz premię stanowiącą 12 proc. stawki miesięcznej. Nowe zajęcie jest niżej płatne. Wynagrodzenie wynosi 2700 zł, bez dodatków. Jak obliczyć wynagrodzenie za kwiecień?
odpowiedź
Pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy oraz wynagrodzenie za pracę stanowiące sumę wynagrodzenia z poprzedniego stanowiska za okres od 1 do 8 kwietnia i nowego wynagrodzenia za pozostały okres.
Komu przysługuje
W określonych ustawowo okolicznościach pracownikowi przysługuje wyrównanie wynagrodzenia, które z przyczyn obiektywnych zostało obniżone. Chodzi o dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia na podstawie kodeksu pracy, ale nie tylko. Dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia przysługuje:
- pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią:
‒ przeniesionej do innej pracy, która jest zatrudniona przy pracy wzbronionej kobietom;
‒ zatrudnionej przy pozostałych pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, której pracodawca był obowiązany ograniczyć czas pracy lub dostosować warunki pracy na dotychczasowym stanowisku w celu wyeliminowania zagrożeń;
‒ dla której pracodawca musiał odpowiednio dostosować warunki pracy lub ograniczyć czas pracy w celu wyeliminowania zagrożeń dla zdrowia lub bezpieczeństwa ‒ gdy przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez tę pracownicę wynikają z orzeczenia lekarskiego (art. 179 par. 3 i 4 kodeksu pracy);
- pracownikowi, u którego stwierdzono objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej, którego pracodawca ‒ na podstawie orzeczenia lekarskiego ‒ w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przeniósł do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy (art. 230 par. 2 k.p.);
- pracownikowi, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej , który nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – też nie dłużej niż przez sześć miesięcy (art. 231 k.p.).
Lista płac za kwiecień 2019 roku
| Elementy | Kwota | Sposób wyliczenia |
| Przychód | 3549,28 zł | 2968,74 zł + 580,54 zł |
| Składki na ubezpieczenia społeczne | 486,61 zł | ‒ podstawa wymiaru: 3549,28 zł‒ składka emerytalna: 3549,28 zł x 9,76 proc. = 346,41 zł‒ składka rentowa: 3549,28 zł x 1,5 proc. = 53,24 zł‒ składka chorobowa: 3549,28 zł x 2,45 proc. = 86,96 zł‒ suma składek: 486,61 zł |
| Składka na ubezpieczenie zdrowotne‒ do zapłaty do ZUS‒ do odliczenia od zaliczki na podatek | 275,64 zł237,36 zł | ‒ podstawa wymiaru: 3062,67 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne – 486,61 zł)3062,67 zł x 9 proc. = 275,64 zł3062,67 x 7,75 proc. = 237,36 zł |
| Zaliczka na podatek dochodowy | 247 zł | Przychód do opodatkowania: 3549,28 zł ‒ podstawa opodatkowania po zaokrągleniu: 2951 zł [3549,28 zł (przychód) – 111,25 zł (koszty uzyskania przychodów) ‒ 486,61 (składki społeczne)]‒ zaliczka do US: 247 zł [(2951 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 484,85 zł] ‒ 237,36 zł (składka zdrowotna) = 247,49 zł] |
| Do wypłaty | 2540,03 zł | 3549,28 zł ‒ 486,61 zł ‒ 275,64 zł ‒ 247 zł |
Ci pracownicy z powodu stanu zdrowia lub ciąży nie mogą wykonywać pracy na zajmowanych stanowiskach ze względu na szkodliwy wpływ otoczenia tej pracy i jej czynników. Pracodawca ma więc obowiązek odpowiednio dostosować warunki, skrócić czas pracy bądź przenieść pracownika na inne miejsce. Jednak jeżeli za przeniesieniem idzie obniżenie wynagrodzenia, to pracownikowi przysługuje dodatek mający wyeliminować różnicę między dotychczasowym wynagrodzeniem a przysługującym pracownikowi po przeniesieniu go do innej pracy.
Do dodatku wyrównawczego uprawnia pewną grupę pracowników również ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1969 ze zm.). Gdy w firmie dochodzi do zwolnień, pracownicy korzystający ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy (związkowcy, pracownice w ciąży) mogą mieć zmodyfikowane w drodze wypowiedzenia zmieniającego wyłącznie dotychczasowe warunki pracy i płacy. Jeżeli spowoduje to obniżkę wynagrodzenia, przysługuje dodatek wyrównawczy.
Wynagrodzenie do celów określenia dodatku wyrównawczego oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, co wynika z rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy.
Różnica między stawkami
Odwołanie do przepisów urlopowych oznacza, że w przypadku składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości dodatek będzie stanowił po prostu różnicę między starym a nowym wynagrodzeniem.
Przy zmiennych składnikach wynagrodzenia
Nieco inaczej oblicza się dodatek wyrównawczy dla pracownika wynagradzanego w sposób zmienny, np. według stawki godzinowej, akordowo, prowizyjnie, lub otrzymującego zmienne składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy krótsze niż jeden miesiąc lub nie dłuższe niż jeden miesiąc. Wówczas podstawę obliczenia dodatku stanowi wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy. W tym celu wynagrodzenie wypłacone pracownikowi w okresie trzech miesięcy poprzedzających przeniesienie dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie przed przeniesieniem. Otrzymany wynik to dniówka. Następnie dniówkę mnoży się przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługiwało nowe wynagrodzenie, po przeniesieniu. Od tak ustalonej kwoty odejmuje się wynagrodzenie przysługujące pracownikowi po przeniesieniu.
Z kolei podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego w przypadku uzyskiwania składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (np. premia kwartalna) również stanowi wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy, ale określone według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop (z 12 miesięcy poprzedzających przeniesienie), z tym że wynagrodzenie to dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie. W celu obliczenia dodatku wyrównawczego za okres miesięczny stosuje się odpowiednio wyżej opisany schemat. [przykład 1]
przykład 1
Wysokość premii uzależniona od efektów
Pracownica w ciąży została przeniesiona do innej pracy, niżej opłacanej. Przeniesienie nastąpiło od 1 kwietnia br. Wcześniej pracownica uzyskiwała wynagrodzenie stałe w stawce miesięcznej 4000 zł oraz zmienną premię kwartalną uzależnioną od sprzedaży. Po przejęciu innego stanowiska otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 3600 zł oraz premię miesięczną w wysokości 15 proc. płacy zasadniczej (540 zł). Od kwietnia 2018 r. do marca 2019 r. uzyskała cztery premie odpowiednio w wysokości 2000 zł, 1850 zł, 2300 zł, 1600 zł (razem 7750 zł) za 250 dni przepracowanych.
Dniówka: 7750 zł : 250 dni = 31 zł
Dodatek według składników zmiennych za kwiecień:
31 zł x 21 dni kwietnia = 651 zł
651 zł ‒ 540 zł = 111 zł
Dodatek według składników stałych: 4000 zł – 3600 zł = 400 zł
Łączny dodatek: 511 zł (400 zł + 111 zł)
przykład 2
Urlop i zwolnienie
Pracownica, której dodatek wyrównawczy wynosi 935 zł, będzie w maju 2019 r. na pięciodniowym urlopie bezpłatnym oraz na trzydniowym zwolnieniu lekarskim. Dodatek po pomniejszeniu wynosi:
• zmniejszenie z tytułu urlopu bezpłatnego: 935 zł : 20,92 (współczynnik w 2019 r.) = 44,69 zł – wynagrodzenie za jeden dzień 44,69 zł x 5 dni = 223,45 zł
• zmniejszenie z tytułu choroby: 935 zł : 30 dni = 31,17 zł 31,17 zł x 3 dni = 93,51 zł
• dodatek wyrównawczy za maj: 935 zł – (223,45 zł + 93,51 zł) = 618,04 zł
Niepełny miesiąc
Dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia według składników określonych w stawkach miesięcznych w stałej wysokości zmniejsza się za każdy dzień pracy, za który pracownikowi po powierzeniu innej pracy nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. W tym celu kwotę dodatku wyrównawczego dzieli się przez:
- współczynnik, który stosuje się przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy;
- przez 30 ‒ w przypadku otrzymania przez pracownika wynagrodzenia chorobowego (art. 92 k.p.) albo zasiłku na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (chorobowy, opiekuńczy); otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługiwało to wynagrodzenie lub zasiłek, i otrzymaną kwotę odejmuje od dodatku wyrównawczego. [przykład 2]
Przeniesienie w trakcie miesiąca
Gdy przeniesienie ma miejsce w trakcie miesiąca, przy obliczaniu wysokości dodatku można wykorzystać współczynnik urlopowy, a więc obliczyć stawkę dzienną dodatku, następnie kwotę zmniejszenia dodatku za okres sprzed objęcia nowego stanowiska, którą końcowo trzeba odjąć od pełnego dodatku. Odnosząc to do pracownicy czytelnika, za część kwietnia należy jej obliczyć wynagrodzenie ze starych i nowych zarobków oraz dodatek za część miesiąca.
- Wynagrodzenie za pracę w kwietniu wraz z premią z uwzględnieniem, że nominalny czas pracy w kwietniu dla 3/4 etatu to 126 godzin:
‒ za okres od 1 do 8 kwietnia: płacę i premię dzielimy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania:
(3250 zł + 390 zł) : 126 godzin = 28,89 zł; tę stawkę godzinową mnożymy przez liczbę godzin przepracowaną do 8 kwietnia (6 dni x 6 godz. = 36 godz.),
28,89 zł x 36 godzin = 1040,04 zł,
‒ za okres od 9 do 30 kwietnia:
2700 zł : 126 godz. = 21,43 zł; tę stawkę godzinową mnożymy przez liczbę godzin przepracowaną w tym czasie (15 dni x 6 godz. = 90 godz.),
21,43 zł x 90 godz. = 1928,70 zł.
- Zsumowanie obu pensji za części miesiąca:
1040,04 zł + 1928,70 zł = 2968,74 zł.
Dodatek wyrównawczy za kwiecień:
Krok 1. Obliczenie dodatku za cały miesiąc
(3250 zł + 390 zł) ‒ 2700 zł = 940 zł
Krok 2. Obliczenie stawki dziennej dodatku
940 zł : 15,69 zł (współczynnik dla 3/4 etatu) = 59,91 zł
Krok 3. Obliczenie kwoty zmniejszenia dodatku za okres od 1 do 8 kwietnia
59,91 zł x 6 dni pracy w podanym okresie = 359,46 zł
Krok 4. Obliczenie kwoty dodatku za kwiecień
940 zł ‒ 359,46 zł = 580,54 zł
Podstawa prawna
Par. 7‒10 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 927).
