Moje dziecko ma 9 lat. Jego szkoła strajkuje. Mam problem ze zorganizowaniem opieki nad nim. Powiedziano mi, że zasiłek opiekuńczy nie będzie mi przysługiwał. Dlaczego tak jest, skoro przepisy nie pozwalają zostawiać małego dziecka w domu? Musiałam wziąć urlop na ten czas i boję się, że niedługo wyczerpię całą pulę, a nie mogę sobie pozwolić na utratę dochodu. Jego ojciec pracuje za granicą i nie może się nim zająć.
Rzeczywiście ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w przypadku zamknięcia szkoły przyznaje zasiłek opiekuńczy tylko opiekunom dzieci do lat 8. Wynika to wprost z art. 31 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy. Dzieli ona bowiem dzieci ze względu na uprawnienia zasiłkowe ich opiekunów na trzy grupy:
  • dzieci do lat 8 – aby otrzymać zasiłek, nie jest konieczna choroba dziecka, ale także zamknięcie szkoły, przedszkola, choroba drugiego opiekuna itd.;
  • dzieci w wieku 8–14 lat – aby otrzymać zasiłek, dziecko musi być chore; zasiłek przysługuje w wymiarze 60 dni rocznie;
  • dzieci w wieku 14–18 lat – aby otrzymać zasiłek, dziecko musi być chore, ale zasiłek przysługuje w wymiarze tylko 14 dni rocznie.
!Nieobecność pracownika, który ze względu na strajk szkoły musiał zająć się dziewięcioletnim dzieckiem, zostanie usprawiedliwiona przez pracodawcę, lecz będzie nieodpłatna.
Prezes Kaczyński ma ofertę dla nauczycieli. Oto propozycje PiS
Prezes Kaczyński ma ofertę dla nauczycieli. Oto propozycje PiS

Zobacz również
Podział ten wygląda inaczej w przypadku dzieci niepełnosprawnych [ramka].
Dla kogo świadczenie
Zasiłek przysługuje ubezpieczonemu, który musi zaopiekować się:
• dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
– nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem;
– porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki;
– pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.
• chorym dzieckiem, które nie ukończyło 18 lat.
W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji zasiłek przysługuje w razie konieczności sprawowania opieki nad:
• dzieckiem w przypadku:
– porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki;
– pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.
• chorym dzieckiem do 18. roku życia. ©℗
Warunkiem do otrzymania zasiłku opiekuńczego jest to, aby nie było innej osoby zdolnej do opieki nad dzieckiem.
Jak widać ustawodawca uznał, że tylko dzieci do lat 8 wymagają osobistej opieki, przyznając ich rodzicom zasiłek w sytuacji, gdy zamknięto szkołę. Można by więc wywnioskować, że dopuszczalne jest pozostawienie dziecka dziewięcioletniego samego w domu. To są jednak jedynie przepisy ubezpieczeniowe, które nie mogą być jednak podstawą takich stwierdzeń. Określają one bowiem jedynie uprawnienia do świadczeń. Problem polega jednak tym, że w polskim prawie nie ma przepisu wprost wskazującego, do jakiego wieku dziecko wymaga opieki. Mowa oczywiście o obowiązku rodzica jedynie w sensie prawnym. Za taki przepis można teoretycznie uznać art. 106 kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym ten, kto mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany. Wątpliwości może budzić ustalenie, co należy uznać za okoliczności niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Choć art. 106 obowiązuje od 1972 r., to jego wykładnia z pewnością jest inna niż w momencie jego wprowadzania. Niezależnie jednak od tego, jak rygorystycznie sądy go dzisiaj rozumieją, w niniejszej sprawie i tak nie będzie miał zastosowania, bo dziecko ma 9 lat. Wynika z tego, że z legalnego punktu widzenia dziecko w tym wieku można pozostawić samo w domu.
Jeśli nie chce się tego robić, matka może albo wykorzystać urlop wypoczynkowy, albo przedłożyć pracodawcy oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu placówki. Nie będzie miała jednak prawa do zasiłku opiekuńczego, a jej nieobecność w pracy będzie usprawiedliwiona, lecz niepłatna.
Podstawa prawna
Art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 646).
Art. 106 ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 618 ze zm.).