Pracownik, który musi sprawować osobistą opiekę nad chorym dzieckiem, ma prawo do zwolnienia z pracy - jeśli dziecko nie ukończyło jeszcze 14 lat, rodzicowi przysługuje 60 dni na opiekę w ciągu roku, a w przypadku starszego dziecka, które nadal pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z opiekunem, przypada tylko 14 dni.
Oprócz zwolnienia z pracy opiekun może liczyć na zasiłek opiekuńczy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeśli w gospodarstwie domowym nie ma innego członka rodziny, który mógłby sprawować opiekę nad chorym. Nie dotyczy to opieki sprawowanej nad dzieckiem w wieku do 2 lat - w takim wypadku zasiłek może zostać wypłacony także wtedy, gdy inny domownik mógłby się zająć się chorym.
Świadczenie jest przyznawane na okres zwolnienia lekarskiego - odpowiednio przez 60 dni i 14 dni. Przysługuje na dzieci własne, dzieci współmałżonka, dzieci adoptowane oraz dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.
Czy za pobyt dziecka w szpitalu przysługuje zasiłek opiekuńczy? Zasiłek opiekuńczy przysługuje także za okres opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem przebywającym w szpitalu, jeżeli lekarz uzna, że pobyt rodzica w placówce jest konieczny. Co prawda dziecko w szpitalu jest pod opieką personelu medycznego, jednak opieka sprawowana przez członka rodziny ma innych charakter - może chodzić na przykład o samopoczucie psychiczne dziecka.
Decyzję o konieczności sprawowania osobistej opieki przez rodzica podejmuje lekarz leczący dziecko, który bierze pod uwagę uwagę stan jego zdrowia. I to lekarz ze szpitala wydaje orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad chorym członkiem rodziny, które wystawia na papierowym druku (ZUS ZLA) lub poprzez elektroniczne zwolnienie lekarskie (e-ZLA). Nie wystarczy więc zaświadczenie od lekarza rodzinnego - pracownik musi też dostarczyć pracodawcy dodatkowe zaświadczenie od lekarza leczącego dziecko w szpitalu, potwierdzające konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem podczas jego pobytu w szpitalu.
Poza medycznymi przesłankami, warunkiem otrzymania zwolnienia są także godziny pracy opiekunów, które nie mogę się ze sobą pokrywać. Jeżeli więc rodzice pracują w systemach pracy zmianowej i tym samym mogą na zmianę opiekować się dzieckiem, zwolnienie z pracy nie przysługuje. Nie otrzymają go także rodzice, którzy wykorzystali już limit (60 lub 14 dni) dni na opiekę na dziecko przysługujących w danym roku kalendarzowym.
Razem z zaświadczeniem lekarskim pracownik powinien pracodawcy dostarczyć druk ZUS Z-15, czyli wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego.
Zasiłek opiekuńczy jest wypłacany w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku, czyli przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała konieczność zapewnienia opieki.
Przysługuje za każdy dzień sprawowania opieki - nie wyłączając dni wolnych od pracy. Za każdy dzień poświęcony na opiekę należy się zasiłek w wysokości 1/30 miesięcznej kwoty zasiłku opiekuńczego.